ირინა ალქსნისი
ვარაუდობენ, რომ მთავარ დარტყმას ტრამპს მიაყენებენ, რომელსაც მისი ოპონენტები რასიზმსა და თეთრი პოლიციელების სისასტიკეში ადანაშაულებენ. ამ უკანასკნელებმა კიდევ ერთი აფროამერიკელი მოკლეს. რაც უფრო ვითარდება მოვლენები, მით უფრო ნათელი ხდება, რომ რეალობას კიდევ შეუძლია დემოკრატებს სიურპრიზი შესთავაზოს.
ამერიკის ლიდერმა ერთი სრულყოფილად დადგმული სპექტაკლი მოაწყო. ის მკაცრი სიტყვებით გამოვიდა, რომელშიც: ა) მან აჯანყებულებს ,,მეამბოხეები“ უწოდა, ბ) რამდენიმე შტატის ხელისუფლება მშვიდობიანი მოქალაქეების კრიმინალებისაგან დაცვის უუნარობაში დაადანაშაულა, გ) დაჰპირდა ყველა ფედერალური რესურსის (არმიის ჩათვლით) მობილიზებას, რათა „ბოლო მოეღოს განადგურებასა და ცეცხლს“.
ეს ყველაფერი თეთრი სახლის ვარდების ბაღში მოხდა, სადაც აღწევდა შუქბგერითი ყუმბარებისა და ცრემლსადენი გაზის ჭურვების აფეთქების ხმა. ეს პოლიცია ათავისუფლებდა ლაფაიეტის სკვერის მიდამოებს მომიტინგეებისგან კომენდანტის საათის დროს.
შემდეგ დონალდ ტრამპმა დატოვა რეზიდენცია და გაწმენდილი ტერიტორიის გავლით წმინდა იოანეს ეკლესიამდე მივიდა, რომელსაც წინა დღეს რადიკალებმა ცეცხლი წაუკიდეს. იქ მან ასწია ბიბლია და თქვა, რომ „შეერთებული შტატები უდიდესი ქვეყანაა მსოფლიოში“, და სახელმწიფოებს უსაფრთხოების უზრუნველყოფას დაპირდა.
პრეზიდენტის „პერფომანსს“ რეაქცია მყისიერად მოჰყვა. კონგრესში დემოკრატების ლიდერებმა ერთობლივი განცხადება გაავრცელეს, რომელშიც ტრამპის ქმედებები დაახასიათეს, როგორც „მშიშარა, არაეფექტური და საშიში“.
არანაკლებ დრამატულად გამოვიდა რამდენიმე შტატის ლიდერი, დემოკრატიული პარტიის წარმოადგენლები, კერძოდ, ნიუ-იორკისა და ორეგონის გუბერნატორები. ვაშინგტონის მერმა მურიელ ბაუზერმა ლაფაიეტის სკვერში „უიარაღო მომიტინგეების“ დარბევას სირცხვილი უწოდა და ხაზგასმით აღნიშნა, რომ ფედერალურმა ( და არა ადგილობრივმა — ეს ძალზე მნიშვნელოვანია!) პოლიციამ თეთრი სახლის წინ მომიტინგეთა დარბევა კომენდანტის საათის დაწყებამდე 25 წუთით ადრე დაიწყო. შემდეგ მერმა ამაღელვებლად დასძინა: „ვაშინგტონის მცხოვრებლებო, სახლში წადით. იყავით უსაფრთხოდ!“
ეს თავსატეხი მოიცავს როგორც ამერიკის სახელმწიფო სისტემის მახასიათებლებს, ასევე ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკური დაპირისპირებების სიმკაცრეს.
შეერთებულ შტატებში ფედერალურ ცენტრსა და შტატებს შორის უფლებამოსილების გამიჯვნის საკმაოდ რთული სისტემა არსებობს, მაგრამ მთლიანობაში რეგიონალური ხელისუფლება სრულ პასუხისმგებლობას იღებს იმაზე, რაც ხდება მათ ტერიტორიაზე. ეს ეხება სამართალდამცავ სფეროსაც, რის წყალობითაც შტატებში სამართალდამცავი ორგანოების ძალზე რთული სტრუქტურაა.
გარდა ამისა, მხედველობაშია მისაღები, რომ არეულობებში, პირველ რიგში, უშუალოდ რასობრივი ნიშნით, ამერიკისთვის განსაკუთრებული არაფერია. ის რეგულარულად იფეთქებს ხოლმე. ყველაზე ცნობილი, ალბათ, 1992 წლის ლოს-ანჯელესის ბუნტია, მაგრამ ბევრს კარგად ახსოვს 2014 წელში ფერგიუსონში მიმდინარე მღელვარება.
ფედერალები ერევიან მხოლოდ შტატის ხელისუფლების თხოვნით, თუ ისინი მიიჩნევენ, რომ თავად ვერ გაუმკლავდებიან. პრეზიდენტს ასევე აქვს უფლებამოსილება, გუბერნატორის გარეშე გამოიყენოს ძალა, მაგრამ ამ შემთხვევაში მას ეკისრება მთელი პასუხისმგებლობა.
აქ ყველაზე საინტერესო ისაა, რომ ჯორჯ ფლოიდის დაღუპვის გამო პროტესტებმა მოიცვა შტატების უმეტესობა (დაახლოებით 45 შტატი 50-დან), მაგრამ თავდასხმების, ძალადობისა და მოროდიორობის კერები ძირითადად დემოკრატიული პარტიის „მამულებში“ გვხვდება. ეს ის რეგიონებია, სადაც ტრამპს გამარჯვების მცირედი შანსიც კი არ აქვს.
ყველაზე ნათელი მაგალითი, უდავოდ, ნიუ-იორკია. მრავალეროვნული, ტოლერანტული და ხაზგასმით ლიბერალური მეგაპოლისი აგრძელებს განადგურებას, ქალაქისა და შტატის ხელმძღვანელობა გაურკვევლად ლუღლუღებს. ნიუ-იორკის შტატის გუბერნატორმა ენდრიუ კუომომ განაცხადა, რომ დანაშაული, რა თქმა უნდა, დაუშვებელია, მაგრამ აჯანყებულები „დემონსტრანტებს შეერივნენ“. როგორც ჩანს, მისი აზრით, ეს საკმარისი მიზეზია იმისთვის, რომ არაფერი გააკეთონ. დემოკრატი გუბერნატორების მხრიდან მკაცრი ზომების მიღების შეუძლებლობა მარტივად აიხსნება: ისინი ელექტორატს ეყრდნობიან, რომელთა მნიშვნელოვანი ნაწილი უკიდურესად ნეგატიურად აღიქვამს მოროდიორების წინააღმდეგაც კი ძალის გამოყენებას. უფრო მეტიც, დემოკრატიულმა პარტიამ ,,თეთრ რასისტ, შოვინისტსა და ქალთმოძულე“ ტრამპთან ბრძოლაში ლიბერალური ტენდენცია საკუთარი ხელებით გააძლიერა ბოროტმოქმედებისა და კრიმინალების მიმართ ლმობიერი დამოკიდებულებით, რომლებიც ,,დისკრიმინაციულ უმცირესობას“ მიეკუთვნებიან.
ამერიკაში სამოქალაქო-პოლიტიკური დაპირისპირების თითოეულმა მხარემ თავისი არჩევანი, ფსონი გააკეთა.
დემოკრატები იმედოვნებენ, რომ მღელვარება თავისთავად იფეთქებს და დღის წესრიგში კვლავ შესაძლებელი გახდება მაქსიმალური კონცენტრირება თეთრი კონსერვატორების რასიზმის წინააღმდეგ ბრძოლაზე.
პრეზიდენტი აშკარად ელის, რომ რესპუბლიკელ გუბერნატორთა შტატები სწრაფად აღადგენენ წესრიგს, არ დაუშვებს ძარცვა-გლეჯის გავრცელებას. მაგრამ დაზარალებული ქალაქების კადრები და დემოკრატ პოლიტიკოსების უუნარობა გაუმკლავდნენ სიტუაციას არა მხოლოდ აძლიერებს რესპუბლიკური შტატების კონსოლიდაციას, არამედ მერყევი რეგიონების ქანქარას ტრამპის მხარეს არხევს.
ამასთან, მნიშვნელოვანია, რომ არავინ ცდილობს ორივე პრობლემის გადაწყვეტის აუცილებლობის შესახებ საკითხი დააყენოს: სისტემური რასიზმი ამერიკის სამართალდამცავი სისტემების მიერ ძალადობის გადაჭარბებული გამოყენების ტენდენციის სახით, და ნებისმიერი არეულობის გადამწყვეტად ჩახშობის აუცილებლობა, რაც არ უნდა კეთილშობილურ ლოზუნგებს ეფარებოდნენ ისინი.
როგორც ჩანს, ამერიკისთვის ეს, როგორც წინა ათწლეულების განმავლობაში, კვლავაც გადაულახავ ამოცანად რჩება.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს
