გოტიე ჰენი საფრანგეთის ქალაქ მეცის მკვიდრია. ექვს ენას ფლობს: ფრანგულს, ინგლისურს, ესპანურს, გერმანულს, რუსულსა და ქართულს.
მსოფლიოს უდიდესი ენების ფონზე ჩვენი ენით დაინტერესება თითქოს უცნაურად გამოიყურება, მაგრამ თავად გოტიეს ამას ძალიან საფუძვლიანად ხსნის.
იდუმალი ხვეულები
უცხო ქვეყანაში გადასახლება ადამიანს მხოლოდ ძლიერმა სტიმულმა შეიძლება აიძულოს. და ის ხშირად განსხვავებულია ერთმანეთისგან ჩემ შემთხვევაში ეს სტიმული იყო ენა — ქართული ენა და ანბანი, რომელიც ერთხელ შემთხვევით ვნახე და ვეღარ ამოვიგდე თავიდან.
როგორ იქცევა ადამიანი, როცა ამა თუ იმ ენის შესწავლას იწყებს? როგორ და უპირველესად ანბანს ეცნობა. ჰოდა, მეც, რაღა თქმა უნდა, ასე მოვიქეცი.
სწავლა ჩემით დავიწყე, დამოუკიდებლად, ინტერნეტში განთავსებული ვიდეოების დახმარებით. ვსწავლობდი ასოებს, ბგერების გამოთქმას, ელემენტარულ სიტყვებს.
მერე ბიბლიოთეკაში შევუდექი ქართული წიგნების, თვითმასწავლებლების, ლექსიკონების ძებნას. მაგრამ საფრანგეთში ქართულ ენასთან დაკავშირებული მასალების მოძიება იოლი არ გამოდგა. ამიტომ ჩემი ქართულში განსწავლის პროცესი ძალიან მუხრუჭდებოდა, ნელა მიიწევდა წინ.
რაღაც მომენტში მივხვდი, რომ საქართველოში ჩამოსვლა მჭირდებოდა, თორემ ისე არაფერი გამომივიდოდა. ჰოდა, წამოვედი კიდეც.
რატომ მაინცდამაინც ქართული? ეს კითხვა შინაც ხშირად მესმოდა და აქაც მესმის. ვფიქრობ იმიტომ, რომ თვითმყოფად ქართულ დამწერლობას რაღაცნაირი ანდამატური მიზიდულობა აქვს.
იცით, რას ვამსგავსებ მათ? თმის გრძელ კულულებს, ოღონდ მჟღერ კულულებს, რომელთა ხმოვანება ზოგჯერ საერთოდ არ ჰგავს ევროპული ენებისას.
„გენაცვალე“
თბილისში ჩამოსულმა გავაცნობიერე, რომ წიგნებიდან ენის სწავლა დიდად განსხვავდება ამ ენაზე მოსაუბრესთან ურთიერთობით სწავლისგან. ქართული ენა თითქოს რაღაც მარყუჟებად იხვეოდა და ხელიდან მისხლტებოდა, არ მანებებდა ბგერების დაუფლებას. მაგრამ მეგობრების წყალობით, რომლებიც პირდაპირ შეიპყრო ჩემთვის ქართულის სწავლების იდეამ, არ დავნებდი. და არც დავნებდები!
არაფრით არ შემიძლია სიტყვა არ ვთქვა თბილისელებზე. ჩემი აქ ყოფნის მოკლე პერიოდში რამდენიმე კარგი მეგობარი შევიძინე. ხალხი აქ ძალიან გულგახსნილი და თბილია.
ძალიან ბევრი შემიძლია ვილაპარაკო ქართველების სტუმართმოყვარეობაზე, გულკეთილობასა და თანადგომაზე. ხშირად მეპატიჟებიან სხვადასხვა ოჯახებში, მიმასპინძლდებიან, მასაჩუქრებენ… ეს ქართული კულტურის, ყოფის ნაწილია, რაც ენაშიც კი აისახება.
აი, მაგალითად, სიტყვა „გენაცვალე“. როგორ გინდა, რომ გადათარგმნო? ის ხომ ათას გრძნობასა და სხვა ათას სიტყვას იტევს, საოცარ სითბოს გამოსცემს.
თბილისური „ჩასხდომა“
თბილისის ქუჩაბანდებში სეირნობისას სიამოვნებით ვუგდებ ყურს ქართულ მეტყველებას. რაღაცნაირად მეჩვენება, რომ საქართველოს სული „იტალიურ ეზოებში“ სახლობს, რომელზეც ამდენს წერენ და ლაპარაკობენ.
არქიტექტურა ძალიან მრავალფეროვანია. თბილისი საოცრად დახვეწილად, გაწაფულად უხამებს ერთმანეთს გერმანულ სიმკაცრეს, მავრიტანულ ფერადოვნებას, მართლმადიდებლურ ჯვრებსა და მუსლიმურ თაღებს, საუკუნოვან შენობებსა და უცნაური ფორმის თანამედროვე ნაგებობებს. სწორედ ამიტომაც მიყვარს ასე ძალიან ამ ქალაქში სეირნობა.
ღამღამობით ხან რომელ ბარს ვსტუმრობ და ხანაც — რომელს. ქალაქის ცენტრში უამრავი კაფე და კლუბია, მაგრამ მე ყველაზე მეტად ის ბარები მომწონს, რომლებიც თავისუფლების მოედნის მიმდებარედაა განლაგებული. დავსხდებით ხოლმე მე და ჩემი მეგობრები, ლუდს ნება-ნება ვწრუპავთ და თან ქართულად ვმუსაიფობთ. ამ „ჩასხდომების“ დამსახურებაა, რომ ქართულში უკვე კარგად გავიწაფე.
საოცნებო ქართული
მაქვს მიზანი და ნელ-ნელა ვუახლოვდები მას. ვოცნებობ, რომ ქართულად თავისუფლად ავმეტყველდე. ლაპარაკს უკვე ვახერხებ და წერა-კითხვაც ვიცი.ძალიან რთული ენა გაქვთ შესასწავლად. მთავარი დაბრკოლება — ეს ენის ფონეტიკა. სპეციფიური ბგერები გაქვთ, ევროპულისგან განსხვავებული. ამ განსხვავებული ბგერებიდან ერთი ძალიან ჰგავს ფრანგულს: „ღ“.
იცით, რამ გამაოგნა? რომ ისტორიის მანძილზე დამწერლობის სამი სხვადასხვა სახეობა გქონიათ: ასომთავრული, ნუსხური და მხედრული. არადა, მსოფლიოში ბევრი ისეთი ენაა, რომლებსაც ერთი დამწერლობაც კი არ აქვთ, ერთი ანბანიც კი!
ენათა ჯგუფიც უნიკალურია — ქართველური ენები მსოფლიოს არცერთ სხვა ენას არ ჰგავს.
გასტრონომიული ნეტარება
ფრანგული სამზარეულო მთელ მსოფლიოშია განთქმული. ის ძალიან გემრიელია და მეც ძალიან მიყვარს, მაგრამ ერთი პრობლემა მაქვს: ვეგეტერიანელი ვარ, ფრანგული კერძები კი ძირითადად ხორცისგან მზადდება.
ამმხრივ ქართული სამზარეულო ბევრად მრავალფეროვანი გამოდგა. ქვეყნის უხორცო და ბოსტნეულის კერძები გაქვთ: აჯაფსანდალი თუ ფხალი, ლობიო თუ ხაჭაპური… ჩამოთვლა შორს წაგვიყვანს.
ხილი და ბოსტნეული კი ისეთი გემრიელი გაქვთ, რომ… ასე მგონია, ზაფხულში კიდევ მეტად გაგემრიელდება ყველაფერი.
საფრანგეთი ღვინითაც ცნობილია, მაგრამ საქართველოში ძალიან საინტერესო გემოს ღვინოები დავაჭაშნიკე. ყველაზე მეტად მომწონს საფერავი, ქინძმარაული, „ალაზნის ველი“.
უკვე ოთხი თვეა, თბილისში ვცხოვრობ. მჯერა, რომ ძალიან მალე თავისუფლად ავლაპარაკდები ამ უმშვენიერეს ენაზე, რომელსაც ესოდენ ლამაზი და იდუმალი ანბანი აქვს და რომელიც ცხოვრების უდიდეს თავგადასავლად მექცა.
