გევორქ მირზაიანი
ამ დღეებში აშშ–ს სახელმწიფო დეპარტამენტთან არსებულმა გლობალური ურთიერთქმედების ცენტრმა გამოაქვეყნა მოხსენება „რუსული პროპაგანდისა და დეზინფორმაციის ეკოსისტემის საფუძვლები“. ავტორების მიზანი „რუსეთის მოქმედების ტაქტიკის მხილება იყო, რათა ჩვენმა პარტნიორებმა, მოკავშირე მთავრობებმა, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებმა, მეცნიერებმა, პრესამ და საზოგადოებამ მთელ მსოფლიოში შეძლონ დეზინფორმაციასა და პროპაგანდაზე შემდგომი ანალიზის ჩატარება და კოლექტიური პასუხის გაძლიერება“.
სიურპრიზი სიურპრიზზე
ერთი შეხედვით ყველაფერი სოლიდურად გამოიყურება — ტექსტის 75 გვერდი, 313 ბმული, გრაფიკები და ცხრილები. მისი მიხედვით, რუსეთის ხელისუფლება ცდილობს გამოიყენოს მედიასაშუალებები თავისი თვალსაზრისით გასატარებლად (!) — და, რა თქმა უნდა, ეს კრემლის გენიალური გამოგონებაა, სხვა ქვეყნებმა უნდა ისწავლონ, როგორ მოიქცნენ.
კიდევ ერთი „აღმოჩენა“ ისაა, რომ რუსეთის სახელმწიფო მედიის მიერ გამოქვეყნებულ ინფორმაციებს სხვა გამოცემები იტაცებემ და შემდეგ მთელ ინტერნეტში ვრცელდება. ავტორებმა, როგორც ჩანს, მხოლოდ ახლა აღმოაჩინეს ინტერნეტის თავისეურებები და ინფორმაციის გადაცემის ამჟამინდელი გარემო.
მოხსენებაში რუსეთის ძირითადი მედიასაშუალებებისა და მათი მფლობელების აღწერა ასევე წარმოადგენს კოლოსალურ ფასეულობას ნებისმიერი ანალიტიკოსისთვის — რატომღაც ხომ ისე გამოდის, რომ პროსახელმწიფოებრივ არხებს, გამოცემებსა და ინტერნეტსაიტებს ისეთი ადამიანები ხელმძღვანელობენ, რომლებიც პროსახელმწიფოებრივ იდეოლოგიას იზიარებენ?!
გარდა ამისა, მკვლევარებისთვის ასევე დიდი ფასეულობაა მოხსენების ცენტრალური აზრი: მოსკოვის ნებისმიერი თვალსაზრისი მსოფლიო პრობლემებზე, მის შესახებ ნებისმიერი პუბლიკაცია არის არა სიტყვის თავისუფლების გამოვლენა, არამედ რუსული პროპაგანდისა და სიცრუის ბოროტი მაგალითი, რომელიც გონებას უბინდავს დასავლეთის უცოდველ მოსახლეობას.
რა თქმა უნდა, შეიძლება ითქვას, რომ ამ მოხსენების მეცნიერულ ღირებულებას მარტო ეს აზრიც კი აუფასურებს, მაგრამ მას ღირებულება უბრალოდ არ გააჩნია. არსებითად ეს 75 გვერდი არის ბანალური აზრების ჩამონათვალი, რომლის მიზანიც არა საფარველის ჩამოგლეჯაა, არამედ სახელმწიფო მდივან მაიკ პომპეოს თხოვნის მატერიალური გამყარებაა გლობალური ურთიერთქმედების ცენტრის დაფინანსების ორჯერ გაზრდის თაობაზე. სწორედ რუსეთისა და სხვა ქვეყნების დეზინფორმაციასთან ბრძოლის სახელით.
ბედნიერება ფულშია
გასაკვირი არ არის, რომ რუსი პოლიტიკოსებისა და ექსპერტების რეაქცია ამ მოხსენებაზე იყო რაღაც საშუალო დაცინვასა და ზიზღს შორის. მასში მოყვანილი არგუმენტები მათ სერიოზულად არ აღიქვეს და მორიგ რუსოფობიულ თითხვნად შეაფასეს. თუმცა იმავდროულად არიარეს, რომ მოხსენების ავტორებს მის გამოსაქვეყნებლად სრულიად მართებული საფუძველი ჰქონდათ.
„სახელმწიფო დეპარტამენტის რუსოფობების ანტირუსული ბოდვის მორიგი ულუფა მოხსენების ფორმით, ხილულად წარმოაჩენს ამერიკელი პოლიტიკოსების პანიკურ შიშს ქვეყნის შიგნით და მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენებზე ალტერნატიული თვალსაზრისის წინაშე“, — ამბობს რუსი დეპუტატი სერგეი ჟელეზნიაკი.
RT–სა და Spputnik–ს იმაზე ნაკლები ფული აქვთ, ვიდრე მსხვილ დასავლურ მედიას, მაგრამ მათ სწორედ ის ალტერნატიული თვალსაზრისი გააჩნიათ.
ვირაცას შესაძლოა აქამდე ეჩვენებოდეს, რომ დასავლეთში სიტყვის თავისუფლებაა, მაგრამ ეს ასე არაა. მთელ რიგ საკითხებზე ამერიკული მედია საბჭოთა გაზეთებს ჩამოჰგავს — ისინი ერთიან, პოლიტიკურად კორექტულ თვალსაზრისს ტრანსლირებენ.
და ეს თვალსაზრისი — შავკანიანებისა და მემარცხენეების მიერ ამერიკაში მოწყობილი არეულობა, ამერიკული ისტორიული მემკვიდრეობის რღვევის სისწორე, უდანაშაულობის პრეზუმფციის მიმართ ზიზღი და ასევე რუსეთის დემონიზაცია — დასავლელ მკითხველს ბეზრდება და ალტერნა ტიულ თვალსაზრისს ისინი რუსეთის ინგლისურენოვან მედიაში ნახულობენ.
ეს კი უკვე სერიოზული პრობლემაა აშშ–სთვის, ვინაიდან მსოფლიო საინფორმაციო სფეროზე კონტროლი არის კიდევ ამერიკული დომინირების საფუძველი. სწორედ ამიტომაც, როგორც რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტროში აღნიშნავენ, „ვაშინგტონი აკრიტიკებს ნებისმიერ საინფორმაციო წყაროს, რომლებიც ალტერნატიულ თვალსაზრისს ავრცელებენ, და ცდილობს ჩაახშოს ნებისმიერი ხმა, რომელიც ეწინააღმდეგება ამერიკულ მიდგომებს“. ხოლო როცა კრიტიკა არ შველის, სანქციებს აწესებენ.
ამგვარი დევნა რეალურად ასუსტებს აშშ–ის გეოპოლიტიკურ შესაძლებლობებს. მაგალითად, რუსეთის გამოყენების მხრივ ჩინეთის შესაკავებლად, და ასევე სხვა გლობალური საკითხების გადასაჭრელად. სულ უფრო მეტი ამერიკელი ექსპერტი მოუწოდებს ვაშინგტონს, უფრო პრაგმატულად მიუდგეს მოსკოვთან დიალოგს. ამის მაგალითია 103 გამოჩენილი ამერიკელი ექსპერტის ღია წერილი Politiko–ში, რომელთა შორის არიან ყოფილი დიპლომატები და პოლიტიკოსები.
„მაგრამ ოკეანისგაღმელი ოპონენტების ისეთი დოკუმენტებს, როგორიცაა გლობალური ურთიერთქმედების ცენტრის მოხსენება, შეუძლია მხოლოს ერთ მიზანს მიაღწიოს — ბოლო მახვილი ჩასცეს რუსულ–ამერიკულ დიალოგს გლობალურ საკითხებზე და წლების განმავლობაში გამორიცხოს უნდობლობის კრიზისის გადალახვა ჩვენს ქვეყნებს შორის“, — აღნიშნავს ჟელეზნიაკი.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს!
