ვან ი: რუსეთთან ურთიერთობა ტურბულენტურ სამყაროში სტაბილურობის მნიშვნელოვანი ფაქტორია
18:57 01.04.2025 (განახლებულია: 08:57 02.04.2025)
© photo: Sputnik / Grigoriy Sisoev
/ გამოწერა
ჩინეთის საგარეო საქმეთა მინისტრის, ვან ის, ოფიციალური ვიზიტი მოსკოვში 31 მარტიდან 2 აპრილამდე გაგრძელდება. სამშაბათს დაგეგმილია მისი მოლაპარაკებები რუსეთის საგარეო საქმეთა მინისტრ სერგეი ლავროვთან. ვიზიტის წინ ვან ი-მ ინტერვიუ მისცა РИА Новости-ს (რომელიც მედია ჯგუფ "Россия сегодня"-ში შედის), სადაც ისაუბრა მოსკოვისა და პეკინის განსაკუთრებულ როლზე მშვიდობის შენარჩუნებასა და ისტორიის ფალსიფიკაციის წინააღმდეგ ბრძოლაში, ბირთვული განიარაღების საკითხზე და იმაზე, თუ ვინ უნდა იყოს პრიორიტეტულად ჩართული ასეთი შეიარაღების შემცირებაში, უკრაინაში კონფლიქტის მოგვარების პერსპექტივებზე, ასევე რუსი ხალხის უნარზე, გაერთიანდეს კრიტიკულ მომენტში.
— ბატონო მინისტრო, როგორ შეაფასებდით ჩინეთ-რუსეთის ურთიერთობებს? რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმირ პუტინმა განაცხადა, რომ ჩინეთისა და რუსეთის ურთიერთობებმა ისტორიულ უმაღლეს დონეს მიაღწიეს. შესაძლებელია თუ არა პარტნიორობისა და სტრატეგიული თანამშრომლობის კიდევ უფრო გაღრმავება?
— მე სრულად ვეთანხმები პრეზიდენტ პუტინის სამართლიან და მეტად ზუსტ შეფასებას. ჩვენს ქვეყნებს, როგორც ერთმანეთის უმსხვილეს მეზობლებს, მსოფლიო „დერჟავებს“ და გაეროს უშიშროების საბჭოს მუდმივ წევრებს, განსაკუთრებული პასუხისმგებლობა აკისრიათ გლობალური მშვიდობისა და განვითარების უზრუნველსაყოფად მსოფლიოში.
თავმჯდომარე სი ძინპინისა და პრეზიდენტ პუტინის სტრატეგიული ხელმძღვანელობთ, ჩინეთსა და რუსეთს შორის პარტნიორობა და სტრატეგიული თანამშრომლობა განუწყვეტლივ ღრმავდება, რაც არა მხოლოდ ისტორიის ლოგიკას შეესაბამება, არამედ აჩვენებს ჩვენი ორმხრივი ურთიერთობების ძლიერ თვითკმარობას. ეს გვაძლევს მშვიდობიანი თანაცხოვრების საშუალებას, საერთო კეთილდღეობის პირობებში, რაც კიდევ უფრო ხელს უწყობს მრავალპოლუსიანი სამყაროს ფორმირებასა და საერთაშორისო ურთიერთობების დემოკრატიზაციას.
თავმჯდომარე სი ძინპინისა და პრეზიდენტ პუტინის სტრატეგიული ხელმძღვანელობთ, ჩინეთსა და რუსეთს შორის პარტნიორობა და სტრატეგიული თანამშრომლობა განუწყვეტლივ ღრმავდება, რაც არა მხოლოდ ისტორიის ლოგიკას შეესაბამება, არამედ აჩვენებს ჩვენი ორმხრივი ურთიერთობების ძლიერ თვითკმარობას. ეს გვაძლევს მშვიდობიანი თანაცხოვრების საშუალებას, საერთო კეთილდღეობის პირობებში, რაც კიდევ უფრო ხელს უწყობს მრავალპოლუსიანი სამყაროს ფორმირებასა და საერთაშორისო ურთიერთობების დემოკრატიზაციას.
თანამედროვე ჩინეთ-რუსეთის ურთიერთობებს სამი მთავარი თავისებურება ახასიათებს. პირველი — "მარადიული მეგობრობა და არასდროს - მტრობა". ჩვენი ურთიერთობები სულ უფრო მყარდება, ისტორიული გამოცდილების ანალიზისა და წარსულის გაკვეთილების გათვალისწინებით. ორი ქვეყნის ლიდერებმა, მათთვის დამახასიათებელი პოლიტიკური შორსმჭვრეტელობით, ისტორიული გადაწყვეტილება მიიღეს — "დახურონ წარსული და გახსნან მომავალი". ჩინეთ-რუსეთის მეზობლობის, მეგობრობისა და თანამშრომლობის ხელშეკრულებაში დაფიქსირებული პრინციპი "მარადიული მეგობრობა და არასდროს - მტრობა" მტკიცე სამართლებრივი საფუძველია სტრატეგიული პარტნიორობის კიდევ უფრო მაღალ დონეზე ასაყვანად.
ჩვენი ხალხი ამბობს: "მოსაზღვრე მეზობლები ოჯახის წევრებივით უნდა იყვნენ და მხოლოდ სიკეთე უსურვონ ერთმანეთს". ერთმანეთის სწორი სტრატეგიული აღქმის წყალობით, ჩვენ ვიპოვეთ გრძელვადიანი თანაარსებობის გზა, რომელიც ჩვენს საერთო ინტერესებს ემსახურება. ერთობლივი განვითარების 70 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში, ჩინეთსა და რუსეთს შორის ჩამოყალიბდა მტკიცე ურთიერთნდობა, რომელიც ღრმა ფესვებს, მდიდარ შინაარსსა და მაღალ მდგრადობას ავლენს.
ჩვენი ხალხი ამბობს: "მოსაზღვრე მეზობლები ოჯახის წევრებივით უნდა იყვნენ და მხოლოდ სიკეთე უსურვონ ერთმანეთს". ერთმანეთის სწორი სტრატეგიული აღქმის წყალობით, ჩვენ ვიპოვეთ გრძელვადიანი თანაარსებობის გზა, რომელიც ჩვენს საერთო ინტერესებს ემსახურება. ერთობლივი განვითარების 70 წელზე მეტი ხნის განმავლობაში, ჩინეთსა და რუსეთს შორის ჩამოყალიბდა მტკიცე ურთიერთნდობა, რომელიც ღრმა ფესვებს, მდიდარ შინაარსსა და მაღალ მდგრადობას ავლენს.
მეორე — თანასწორობა და ურთიერთსარგებლიანი თანამშრომლობა. ჯერ კიდევ 1990-იანი წლების დასაწყისიდან, ჩინეთმა და რუსეთმა თავიანთი ორმხრივი თანამშრომლობის საფუძვლად თანასწორობის, ორმხრივი სარგებლისა და კომპლემენტარობის პრინციპები განსაზღვრეს. XXI საუკუნის დასაწყისიდან კი ურთიერთსარგებლიანი თანამშრომლობის პრინციპი ორი ქვეყნის პრაქტიკული კოოპერაციის ძირითადი ნორმა გახდა ყველა მიმართულებით. ჩვენ, დროის ტენდენციების გათვალისწინებით და ერთმანეთის ლეგიტიმური შეშფოთების გათვალისწინებით, განუწყვეტლივ ვაფართოვებთ ყოვლისმომცველ თანამშრომლობას და ვაძლიერებთ საერთო ინტერესთა ერთობას. ათწლეულების შემდეგ, დღეს ჩინეთ-რუსეთის ურთიერთობებმა ახალ ხარისხობრივ დონესა და მასშტაბებს მიაღწია. თანამშრომლობა არამხოლოდ მაღალი დონისაა, არამედ იგი ხელმისაწვდომია რიგითი მოქალაქეებისთვისაც, რასაც ჩვენი ხალხებისათვის რეალური სარგებელი მოაქვს და სხვა ქვეყნებისთვისაც ძალიან სასარგებლოა.
მესამე — ბლოკებში არ გაწევრიანება, არაკონფრონტაციულობა და მესამე მხარეების წინააღმდეგ არ მოქმედება. ჩინეთისა და რუსეთისათვის, როგორც ორი მეზობელი ქვეყნებისა და მსოფლიო სახელმწიფოებისთვის, არც მოკავშირეობა და არც კონფრონტაცია მესამე ქვეყნების წინააღმდეგ (რედ.) არ პასუხობს ჩვენი ქვეყნებისა და ხალხების ფუნდამენტურ ან გრძელვადიან ინტერესებს. ჩვენი ურთიერთობები ეფუძნება ბლოკებთან არ მიერთებას, არაკონფრონტაციულობას და მესამე მხარეების წინააღმდეგ არ მიმართვას, ჩვენი ურთიერთობები არანაირ საფრთხეს სხვა ქვეყნებისათვის არ წარმოადგენს და, რაც მთავარია, მდგრადია გარე ჩარევებისა და ხელისშემშლელი ფაქტორების მიმართ. ეს ურთიერთობები დიდი სახელმწიფოების ახალი ტიპის ურთიერთობების თანამედროვე ნიმუშია და არასტაბილურ მსოფლიოში სტაბილიზაციის მნიშვნელოვანი ფაქტორია.
ეს სამი პრინციპი ორი ქვეყნის ლოგიკური არჩევანია და თავისებური გამოცდილებაა სახელმწიფოებს შორის ურთიერთობების ისტორიაში.
ეს სამი პრინციპი ორი ქვეყნის ლოგიკური არჩევანია და თავისებური გამოცდილებაა სახელმწიფოებს შორის ურთიერთობების ისტორიაში.
წელს მსოფლიო ანტიფაშისტურ მსოფლიო ომში გამარჯვებისა და გაეროს შექმნის 80 წლისთავი აღინიშნება. ისტორია დავიწყებას არ უნდა მიეცეს. ჩვენთვის მნიშვნელოვანია, შევინარჩუნოთ მასზე სწორი მეხსიერება და თავდაჯერებულად ვიაროთ მომავლისკენ. მტკიცედ მწამს, რომ თავმჯდომარე სი ძინპინისა და პრეზიდენტ ვლადიმირ პუტინის ერთობლივი ძალისხმევით, ჩინეთი და რუსეთი განაგრძობენ დიდი მეგობრობის განმტკიცებას, დაიცავენ მეორე მსოფლიო ომის ისტორიულ სიმართლესა და მის შედეგებს, ჩინეთ-რუსეთის ყოვლისმომცველ პარტნიორობასა და სტრატეგიულ თანამშრომლობას ახალ სიმაღლეზე აიყვანენ და მნიშვნელოვან წვლილს შეიტანენ საერთაშორისო წესრიგის უფრო სამართლიანი და რაციონალური მიმართულებით განვითარებაში.
— ამჟამად ჩინეთსა და რუსეთს შორის პრაქტიკული თანამშრომლობა დინამიურად ვითარდება.
გასულ წელს ორმხრივმა სავაჭრო ბრუნვამ 244 მილიარდ დოლარს გადააჭარბა და ახალი ისტორიული რეკორდი დაამყარა. თქვენი აზრით, რა არის ნაყოფიერი ჩინეთ-რუსეთის თანამშრომლობის „წარმატების კოდი“, მიუხედავად საგარეო ჩარევებისა? როგორია ორი ქვეყნის სამომავალო თანამშრომლობის პრიორიტეტული მიმართულებები?
გასულ წელს ორმხრივმა სავაჭრო ბრუნვამ 244 მილიარდ დოლარს გადააჭარბა და ახალი ისტორიული რეკორდი დაამყარა. თქვენი აზრით, რა არის ნაყოფიერი ჩინეთ-რუსეთის თანამშრომლობის „წარმატების კოდი“, მიუხედავად საგარეო ჩარევებისა? როგორია ორი ქვეყნის სამომავალო თანამშრომლობის პრიორიტეტული მიმართულებები?
— უკანასკნელი ათწლეულების განმავლობაში, ერთობლივი ძალისხმევის წყალობით, ჩინეთსა და რუსეთს შორის თანამშრომლობის მასშტაბი და საფუძველი განუწყვეტლივ იზრდება, მისი სფეროები ფართოვდება და უკვე მიღწეულია ნაყოფიერი შედეგები.
საბჭოთა კავშირის დახმარებით განხორციელებული 156 საკვანძო პროექტიდან დღევანდელ 244,8 მილიარდ დოლარიან სავაჭრო ბრუნვამდე, რუსულ სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციამდე ჩინელი ოჯახის სუფრაზე და ჩინურ ავტომობილებამდე რუსეთის ქუჩებში - ყველაფერი ეს არის ნათელი დადასტურება იმისა, რომ სტაბილური და პროგრესირებადი პრაქტიკული თანამშრომლობა ხელს უწყობს ორმხრივი ურთიერთობების კიდევ უფრო გაღრმავებას.
საბჭოთა კავშირის დახმარებით განხორციელებული 156 საკვანძო პროექტიდან დღევანდელ 244,8 მილიარდ დოლარიან სავაჭრო ბრუნვამდე, რუსულ სასოფლო-სამეურნეო პროდუქციამდე ჩინელი ოჯახის სუფრაზე და ჩინურ ავტომობილებამდე რუსეთის ქუჩებში - ყველაფერი ეს არის ნათელი დადასტურება იმისა, რომ სტაბილური და პროგრესირებადი პრაქტიკული თანამშრომლობა ხელს უწყობს ორმხრივი ურთიერთობების კიდევ უფრო გაღრმავებას.
მიუხედავად გლობალური განვითარების სირთულეებისა, ჩვენი პრაქტიკული თანამშრომლობა ყოველთვის წინ მიიწევს, ინარჩუნებს დადებით ტენდენციას, როგორც რაოდენობრივად, ისე ხარისხობრივად. ეს შესაძლებელი გახდა, უპირველეს ყოვლისა, ორი ქვეყნის ლიდერების წამყვანი როლის წყალობით. თავმჯდომარე სი ძინპინი და პრეზიდენტი ვლადიმირ პუტინი მჭიდრო კონტაქტს ინარჩუნებენ უმაღლეს დონეზე, ახორციელებენ გრძელვადიან დაგეგმარებასა და მტკიცე სტრატეგიულ ხელმძღვანელობას ჩინეთ-რუსეთის ურთიერთობების ახალ ეპოქაში გადასაყვანად. გარდა ამისა, ჩვენს ქვეყნებს განვითარების საერთო საჭიროებები გააჩნიათ.
ჩვენ ვართ თანამგზავრები განვითარებისა და აღორძინების გზაზე, გვაერთიანებს 4300 კილომეტრზე მეტი საერთო სახელმწიფო საზღვარი, ურთიერთშემავსებელი ეკონომიკური შესაძლებლობები, უდიდესი პოტენციალი და თანამშრომლობის ფართო პერსპექტივები. მესამე — ჩვენ გვაქვს მტკიცე შიდა მამოძრავებელი ძალა თანამშრომლობისთვის.
ჩინეთ-რუსეთის თანამშრომლობა მიმართულია ორივე ქვეყნის ხალხების კეთილდღეობისკენ, რაც უზრუნველყოფილია კოოპერაციის ფართოდ განვითარებული მექანიზმით.
რა სიძლიერისაც არ უნდა იყოს გარე ჩარევები და ზეწოლა, ჩვენ საკმარისი უნარი გაგვაჩნია, რომ აღმოვფხვრათ ხელისშემშლელი ფაქტორები, შევინარჩუნოთ თანამშრომლობის დინამიკა და არ გადავუხვიოთ სწორ გზას.
ჩვენ ვართ თანამგზავრები განვითარებისა და აღორძინების გზაზე, გვაერთიანებს 4300 კილომეტრზე მეტი საერთო სახელმწიფო საზღვარი, ურთიერთშემავსებელი ეკონომიკური შესაძლებლობები, უდიდესი პოტენციალი და თანამშრომლობის ფართო პერსპექტივები. მესამე — ჩვენ გვაქვს მტკიცე შიდა მამოძრავებელი ძალა თანამშრომლობისთვის.
ჩინეთ-რუსეთის თანამშრომლობა მიმართულია ორივე ქვეყნის ხალხების კეთილდღეობისკენ, რაც უზრუნველყოფილია კოოპერაციის ფართოდ განვითარებული მექანიზმით.
რა სიძლიერისაც არ უნდა იყოს გარე ჩარევები და ზეწოლა, ჩვენ საკმარისი უნარი გაგვაჩნია, რომ აღმოვფხვრათ ხელისშემშლელი ფაქტორები, შევინარჩუნოთ თანამშრომლობის დინამიკა და არ გადავუხვიოთ სწორ გზას.
მეოთხე — ჩვენ გვაქვს ძლიერი საზოგადოებრივი საფუძვლები.
ორ ქვეყანას აერთიანებს საერთო ისტორიული მეხსიერება, მსგავსი ღირებულებები და ღრმა ტრადიციული მეგობრობა.
ურთიერთსარგებლიანი თანამშრომლობისადმი სათუთი დამოკიდებულება ამოუწურავ ძალას ქმნის კოოპერაციის შემდგომი განვითარებისათვის.
ორ ქვეყანას აერთიანებს საერთო ისტორიული მეხსიერება, მსგავსი ღირებულებები და ღრმა ტრადიციული მეგობრობა.
ურთიერთსარგებლიანი თანამშრომლობისადმი სათუთი დამოკიდებულება ამოუწურავ ძალას ქმნის კოოპერაციის შემდგომი განვითარებისათვის.
ჩინეთ-რუსეთის თანამშრომლობა ექსპრეს-მატარებელს ჰგავს: ფანჯრიდან ხედები იცვლება, იცვლება ამინდი, მაგრამ მატარებელი კვლავ მტკიცედ მიიწევს წინ.
ტურბულენტურ და ცვალებად სამყაროში ჩინეთ-რუსეთის თანამშრომლობა განაგრძობს განმტკიცებულ კურსს და ფოკუსირდება სამ მთავარ ამოცანაზე.
ტურბულენტურ და ცვალებად სამყაროში ჩინეთ-რუსეთის თანამშრომლობა განაგრძობს განმტკიცებულ კურსს და ფოკუსირდება სამ მთავარ ამოცანაზე.
პირველი – ორმხრივი ურთიერთობების მყარი მატერიალური ნიადაგის შექმნა, სავაჭრო-ეკონომიკურ და ენერგეტიკულ სფეროებში თანამშრომლობის გაძლიერება, ტექნოლოგიური ინოვაციებისა და მწვანე განვითარების პოტენციალის გახსნა,
ახალი ეკონომიკური ზრდის ძრავების გაძლიერების მიზნით.
ახალი ეკონომიკური ზრდის ძრავების გაძლიერების მიზნით.
მეორე – ურთიერთთანამშრომლობის ახალი შესაძლებლობების შექმნა, ურთიერთგახსნილობის, გამოცდილებისა და ინოვაციების მიღწევების გაცვლის გზით, რაც ხელს შეუწყობს სექტორების ინტეგრაციის გაღრმავებას.
მესამე – გლობალური განვითარების ხელშეწყობა,
საერთაშორისო და რეგიონალურ დონეზე "ერთი სარტყელი — ერთი გზა" ინიციატივისა და ევრაზიული ეკონომიკური კავშირის თანამშრომლობის სინქრონიზაცია,
ჩინეთ-რუსეთის პარტნიორობის ლიდერობის განმტკიცება რეგიონული თანამშრომლობის სფეროში, საერთაშორისო მიწოდების ჯაჭვების უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის უზრუნველყოფა, მოსკოვსა და პეკინს შორის მაღალი დონის კოორდინაციის გზით.
საერთაშორისო და რეგიონალურ დონეზე "ერთი სარტყელი — ერთი გზა" ინიციატივისა და ევრაზიული ეკონომიკური კავშირის თანამშრომლობის სინქრონიზაცია,
ჩინეთ-რუსეთის პარტნიორობის ლიდერობის განმტკიცება რეგიონული თანამშრომლობის სფეროში, საერთაშორისო მიწოდების ჯაჭვების უსაფრთხოებისა და სტაბილურობის უზრუნველყოფა, მოსკოვსა და პეკინს შორის მაღალი დონის კოორდინაციის გზით.
-როგორია ჩინეთის პოზიცია პრეზიდენტ ტრამპის უკრაინული კონფლიქტის დარეგულირების ახალ წინადადებებზე? როგორ შეაფასებდით რუსეთისა და აშშ-ის ლიდერებს შორის სატელეფონო საუბრის შედეგებს?
-უკრაინის კრიზისი უკვე მეოთხე წელია გრძელდება
და მას ცივი ომის დასრულების შემდეგ, ყველაზე მასშტაბური გეოპოლიტიკური კონფლიქტი უწოდეს. კონფლიქტის გაღვივების პირველი დღიდანვე ჩინეთი მხარს უჭერს პოლიტიკურ დარეგულირებას, დიალოგისა და მოლაპარაკებების გზით, და მოხარული ვართ ნებისმიერი ძალისხმევის მხარდაჭერით, რომელიც მშვიდობის აღდგენას ემსახურება. ეს მიდგომა შეესაბამება მსოფლიოს ქვეყნების უმრავლესობის მისწრაფებებს.
და მას ცივი ომის დასრულების შემდეგ, ყველაზე მასშტაბური გეოპოლიტიკური კონფლიქტი უწოდეს. კონფლიქტის გაღვივების პირველი დღიდანვე ჩინეთი მხარს უჭერს პოლიტიკურ დარეგულირებას, დიალოგისა და მოლაპარაკებების გზით, და მოხარული ვართ ნებისმიერი ძალისხმევის მხარდაჭერით, რომელიც მშვიდობის აღდგენას ემსახურება. ეს მიდგომა შეესაბამება მსოფლიოს ქვეყნების უმრავლესობის მისწრაფებებს.
ჩვენ ყურადღებით ვაკვირდებით რუსეთის არაერთ განცხადებას, მათ შორის, პრეზიდენტ პუტინის პოზიციას,
რომლის თანახმადაც, მოსკოვს არასდროს უთქვამს უარი დიალოგზე, როგორც კონფლიქტის დარეგულირების გზაზე.
მიუხედავად იმისა, რომ ფრონტზე ვითარება რთულია,
არის მოლაპარაკებებისკენ გადადგმული ნაბიჯების ნიშნები.
პრეზიდენტებმა პუტინმა და ტრამპმა უკვე ორჯერ გამართეს სატელეფონო საუბარი, მიმდინარეობს მოსკოვისა და ვაშინგტონის სამუშაო ჯგუფების კონტაქტები, სერიოზული მსჯელობა გაიმართა უკრაინული კონფლიქტის პოლიტიკურ დარეგულირებასა და რუსულ-ამერიკული ურთიერთობების გაუმჯობესებაზე, შეინიშნება პირველი შედეგებიც.
რომლის თანახმადაც, მოსკოვს არასდროს უთქვამს უარი დიალოგზე, როგორც კონფლიქტის დარეგულირების გზაზე.
მიუხედავად იმისა, რომ ფრონტზე ვითარება რთულია,
არის მოლაპარაკებებისკენ გადადგმული ნაბიჯების ნიშნები.
პრეზიდენტებმა პუტინმა და ტრამპმა უკვე ორჯერ გამართეს სატელეფონო საუბარი, მიმდინარეობს მოსკოვისა და ვაშინგტონის სამუშაო ჯგუფების კონტაქტები, სერიოზული მსჯელობა გაიმართა უკრაინული კონფლიქტის პოლიტიკურ დარეგულირებასა და რუსულ-ამერიკული ურთიერთობების გაუმჯობესებაზე, შეინიშნება პირველი შედეგებიც.
მშვიდობისკენ გადადგმული ნაბიჯი, თუნდაც მცირე, კონსტრუქციულია და ღირს მისი გაკეთება.
მშვიდობა მოლაპარაკებების გზით უნდა მოიპოვო, მას მხოლოდ სურვილით ვერ მიაღწევ.
მშვიდობა მოლაპარაკებების გზით უნდა მოიპოვო, მას მხოლოდ სურვილით ვერ მიაღწევ.
ამასთანავე, უნდა აღინიშნოს, რომ უკრაინული კრიზისის გამომწვევი მიზეზები უკიდურესად რთულია
და მხარეებს შორის მნიშვნელოვანი უთანხმოებები რჩება ძირითად საკითხებზე, რაც მშვიდობისკენ მიმავალ გზას ხანგრძლივსა და რთულს ხდის.
და მხარეებს შორის მნიშვნელოვანი უთანხმოებები რჩება ძირითად საკითხებზე, რაც მშვიდობისკენ მიმავალ გზას ხანგრძლივსა და რთულს ხდის.
ჩინეთი მზადაა, საერთაშორისო თანამეგობრობასთან ერთად, განსაკუთრებით გლობალური სამხრეთის ქვეყნებთან, კონსტრუქციული როლი შეასრულოს კონფლიქტის დარეგულირებაში. ჩვენი მიზანია უკრაინული კრიზისის ძირეული მიზეზების აღმოფხვრა, დიალოგისა და მოლაპარაკებების გზით და ყველა მხარისთვის მისაღები, სამართლიანი, გრძელვადიანი და სავალდებულო სამშვიდობო შეთანხმების მიღწევა. ეს უზრუნველყოფს მდგრად მშვიდობასა და სტაბილურობას ევრაზიასა და მთელი მსოფლიოსთვის.
– როგორ ფიქრობთ, რა გავლენას მოახდენს საერთაშორისო პოლიტიკასა და ეკონომიკურ გარემოზე მოსკოვსა და ვაშინგტონს შორის ურთიერთობების გააქტიურება და გაუმჯობესება?
– რუსეთმა და აშშ-მა ურთიერთობების ნორმალიზაციისკენ პირველი ნაბიჯი გადადგეს, და ეს ძალიან მნიშვნელოვანია დიდ სახელმწიფოებს შორის ძალთა ბალანსის სტაბილიზაციისათვის. ამან გლობალურ არასტაბილურ გარემოში გარკვეული ოპტიმიზმიც გააჩინა.
თანამედროვე მსოფლიო სულ უფრო მეტად განიცდის გაურკვევლობას. ამ პირობებში დიდმა ქვეყნებმა უნდა შეასრულონ თავიანთი ვალდებულებები და გახდნენ სტაბილურობის ფაქტორები არაპროგნოზირებად გარემოში.
მოსკოვისა და ვაშინგტონის მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებებს დიდი გავლენა ექნება მსოფლიო წესრიგზე და მომავალი ეპოქის კონფიგურაციაზე. ამიტომ ეს კითხვა მუდმივად იქნება საერთაშორისო საზოგადოების ყურადღების ცენტრში.
რუსმა მეგობრებმაც, ალბათ, მიაქციეს ყურადღება მათ, ვისაც ხმაურის ატეხვა უყვართ და ისევ ეგრეთ წოდებული "შებრუნებული ნიქსონის" სტრატეგიით. ჩვენ ამაში ვხედავთ არა მხოლოდ საერთაშორისო პოლიტიკის პირდაპირ ტრანსაქციონალიზაციის, არამედ ძველი, კონფრონტაციულ-ბლოკური აზროვნების გადმონაშთსაც.
ვინც XXI საუკუნეში ცხოვრობს, მაგრამ კვლავაც ნულოვანი ჯამის თამაშის ლოგიკით აზროვნებს, ის დროის მოთხოვნებს ვერ ეწყობა. ჩინეთ-რუსეთის ყოვლისმომცველი პარტნიორობა და სტრატეგიული თანამშრომლობა უკვე გამოცდილია საერთაშორისო ტურბულენტობის ფონზე. იგი დროის ავანგარდში დგას, ურყევია და ისეთივე მტკიცე, როგორც თაიშანის მთა.
ჩვენ სრულად გვესმის რუსეთის და ხარს ვუჭერთ მას, რომელიც დიპლომატიური საშუალებებით იცავს საკუთარ კანონიერ უფლებებსა და ინტერესებს. კაცობრიობა საერთო ბედის მქონე საზოგადოებაა, დიდი ქვეყნები უნდა გაჰყვნენ ისტორიული პროცესის ლოგიკას, პასუხისმგებლობით მოეკიდონ თავიანთ როლს და მეტი წვლილი შეიტანონ კაცობრიობის კეთილდღეობაში.
— როგორ ფიქრობთ, რა შედეგით დასრულდება ჩინეთსა და აშშ-ს შორის სავაჭრო ომი? აპირებს თუ არა ჩინეთი ამერიკულ საქონელზე დამატებითი ტარიფების დაწესებას?
— ნებისმიერ ქვეყანას განვითარების პროცესში მოუწევს სხვადასხვა პრობლემასთან შეჯახება, და თითოეულ სახელმწიფოს გააჩნია თავისი რაციონალური შიშები. მაგრამ, საბოლოოდ, პრობლემების გადაჭრის გასაღები საკუთარ ძალებში უნდა ვეძებოთ და არა სხვების ჯიბეში. ვაშინგტონი, საკუთარი პრობლემების მოგვარების ნაცვლად, ცდილობს თავიდან აიცილოს პასუხისმგებლობა, გადაიტანოს ბრალი სხვებზე, მიმართოს ტარიფების დაწესებას, შანტაჟსა და ულტიმატუმებს. ამერიკა თავად არის დაავადებული, მაგრამ სხვებს აიძულებს, განიკურნონ. ეს მიდგომა პრობლემების გადაჭრაში ვერ დაეხმარება, პირიქით, ის სერიოზულ ზიანს მიაყენებს გლობალურ ბაზარსა და სავაჭრო წესრიგს, ასევე შეარყევს თავად აშშ-ის საერთაშორისო რეპუტაციას. პრინციპი „ამერიკა უპირველეს ყოვლისა“ არ უნდა ხორციელდებოდეს სხვების შევიწროებისა და მათი ინტერესების უგულებელყოფის გზით.
ფენტანილის პრობლემის საბაბით, ჩინეთის წინააღმდეგ ტარიფების გაორმაგება ყოველგვარ საფუძველსაა მოკლებული. ამ ნივთიერების ბოროტად გამოყენება აშშ-ის შიდა პრობლემაა, რომელიც თავად ამერიკამ უნდა გადაჭრას. ჩინეთი მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე მკაცრი ანტინარკოტიკული პოლიტიკის მატარებელია. მიუხედავად ამისა, ჰუმანიტარული პრინციპებიდან გამომდინარე, ჩვენ აქტიურად ვეხმარებოდით ამერიკას. მაგრამ როგორ მოგვექცა აშშ? მადლიერების ნაცვლად, სანქციებითა და დაუსაბუთებელი შეზღუდვებით. როგორ უნდა გავიგოთ ეს? როგორც პრობლემის გადაჭრის მცდელობა თუ მიზანმიმართული პროვოკაცია? თუ ამერიკას ნამდვილად სურს ამ საკითხის მოგვარება, მან უნდა შეწყვიტოს ტარიფებით ზეწოლა და მიუჯდეს მოლაპარაკების მაგიდას, რომ ჩინეთთან თანასწორობის პრინციპზე დაფუძნებული, ურთიერთსასარგებლო თანამშრომლობის გზები მოიძიოს. წარსულში ჩინეთი არასდროს დაჰყოლია მუქარასა და ზეწოლას და ასე იქნება მომავალშიც. თუ აშშ არ შეწყვეტს შანტაჟსა და ზეწოლას, ჩვენი პასუხი იქნება მკაცრი და მტკიცე.
საერთაშორისო ურთიერთობებში ურთიერთპატივისცემა არის ფუნდამენტური პრინციპი და ჩინეთ-ამერიკის ურთიერთობების განვითარებისთვის აუცილებელი წინაპირობა. როგორც წლის დასაწყისში პრეზიდენტ ტრამპთან სატელეფონო საუბრისას აღნიშნა თავმჯდომარე სი ძინპინმა, ჩინეთსა და აშშ-ს შორის მშვიდობიანი თანაარსებობა აუცილებელია, კონფრონტაცია არ უნდა გახდეს არჩევანი. ჩინეთი, თავმჯდომარე სი ძინპინის მიერ წამოყენებული სამი ძირითადი პრინციპის – ურთიერთპატივისცემის, მშვიდობიანი თანაარსებობისა და ურთიერთსასარგებლო თანამშრომლობის – საფუძველზე, გააგრძელებს ურთიერთობების სტაბილური, ჯანსაღი და მდგრადი განვითარების ხელშეწყობას. ამასთან, ჩვენ მტკიცედ დავიცავთ ჩვენს სუვერენიტეტს, უსაფრთხოებასა და განვითარების ინტერესებს. იმედს გამოვთქვამთ, რომ ამერიკული მხარე რეალურად შეაფასებს ისტორიულ ტენდენციებს და გააკეთებს გონივრულ არჩევანს.
- წელს აღინიშნება მსოფლიო ანტიფაშისტური ომის გამარჯვების 80 წლისთავი და გაეროს დაარსების 80 წლისთავი. როგორ შეაფასებდით ჩინეთისა და რუსეთის როლს ანტიფაშისტურ ომში გამარჯვებაში?
- მიმდინარე წელი აღინიშნება ჩინეთის ხალხის გამარჯვების 80 წლისთავით იაპონელი დამპყრობელების წინააღმდეგ ომში, დიდი სამამულო ომისა და მსოფლიო ანტიფაშისტური ომში გამარჯვების 80 წლისთავი. აზიისა და ევროპის მთავარ საბრძოლო თეატრებში, კეთილისა და ბოროტების სასტიკ ომში, ჩინეთი და რუსეთი იყვნენ მთავარი ძალები ფაშიზმისა და მილიტარიზმის წინააღმდეგ ერთობლივ ბრძოლაში. ჩვენმა ხალხებმა, რომელთა ძალებითაც, გადარჩნენ და გაუძლეს უზარმაზარ მსხვერპლს და სირთულეებს, შეაჩერეს და გაანადგურეს აგრესორები, დაიცვეს ქვეყნის სუვერენიტეტი და ღირსება და მნიშვნელოვანი ისტორიული წვლილი შეიტანეს მსოფლიო ანტიფაშისტურ ომში გამარჯვებაში. ჩვენს ქვეყნებს შორის შეიქმნა მტკიცე მეგობრობის საფუძვლები მეორე მსოფლიო ომში ერთობლივი წინააღმდეგობის შედეგად, რამაც დიდი მნიშვნელობა შესძინა ორ ქვეყანას შორის ურთიერთობების ყოვლისმომცველ განვითარებას. დიდი გამარჯვების საფუძველზე, ჩინეთმა და რუსეთმა, სხვა ძირითად მოკავშირეებთან ერთად, შექმნეს გაერთიანებული ერების ორგანიზაცია და ერთობლივად შეიმუშავეს მრავალი მნიშვნელოვანი საერთაშორისო დოკუმენტი, მათ შორის, გაეროს ქარტია, რომელმაც საფუძველი ჩაუყარა თანამედროვე მსოფლიო წესრიგს და დაადგინა თანამედროვე საერთაშორისო ურთიერთობების ძირითადი ნორმები. საუკუნეების მანძილზე უნიკალური ცვლილებების ფონზე, ჩვენ უნდა დავდგეთ საერთაშორისო სამართლიანობის მხარეს, ისტორიული სიმართლის დამცველები უნდა გავხდეთ, რათა მთელი მსოფლიოს მშვიდობისმყოფელი ხალხების თანხმობით, ვებრძოლოთ ყველა მცდელობასა და ქმედებებს, რომლებიც მიზნად ისახავენ ომის ისტორიის უარყოფას, გაყალბებას. ჩვენ ერთად უნდა დავიცვათ ომის შემდგომი მსოფლიო წესრიგი, 80 წლისთავის ფარგლებში გავაცნობიეროთ გაეროს ავტორიტეტი და სტატუსი, განვახორციელოთ ნამდვილი მრავალმხრივობა და გავაძლიეროთ ქვეყნების მიერ გაეროს ქარტიის მიზნების და პრინციპების აღსრულება. ჩვენ ვემხრობით თანასწორ და წესრიგიან მრავალპოლარულ სამყაროს და გავაფართოვებთ აქტიურ ურთიერთობას შანხაის თანამშრომლობის ორგანიზაციაში, BRICS-ში და სხვა მრავალმხრივ პლატფორმებზე, რათა განვამტკიცოთ გლობალური სამხრეთის სოლიდარობა და განვითარება. წელს ტაივანის მიერ იაპონური ოკუპაციისგან გათავისუფლების 80 წელი შესრულდება. ამასთან დაკავშირებით, მინდა აღვნიშნოთ შემდეგი. პირველი, ტაივანის დაბრუნება ჩინეთის შემადგენლობაში წარმოადგენს მეორე მსოფლიო ომის შედეგების და ომის შემდგომ მსოფლიო წესრიგის მნიშვნელოვან კომპონენტს. 1943 წელს ჩინეთის, აშშ-ისა და დიდ ბრიტანეთის მიერ გამოქვეყნებულ კაიროს დეკლარაციაში მკაფიოდ წერია, რომ ყველა ტერიტორია, რომელიც იაპონიამ ჩინელ ხალხს წაართვა, მათ შორის ტაივანი, უნდა დაბრუნდეს ჩინეთს. 1945 წელს პოტსდამის დეკლარაციაში, რომელიც მიიღეს ჩინეთმა, აშშ-მა, დიდმა ბრიტანეთმა და სსრკ-მ, დადასტურებულია, რომ კაიროს დეკლარაციის დებულებები უნდა განხორციელდეს უპირობოდ. იმავე წლის 15 აგვისტოს იაპონიამ მიიღო პოტსდამის დეკლარაციის პირობები, გამოაცხადა უპირობო კაპიტულაცია და ხელი მოაწერა კაპიტულაციის აქტს, რომელიც გულისხმობს პოტსდამის დეკლარაციის ყველა დებულების კეთილსინდისიერ შესრულებას. ეს დოკუმენტები, რომლებიც საერთაშორისო სამართლებრივი ძალის მქონეა, ცალსახად ადასტურებს ჩინეთის სუვერენიტეტს ტაივანზე და ამყარებენ ომის შემდგომი წესრიგის საფუძვლებს. ეს ისტორიული და სამართლებრივი ფაქტები ეჭვებს არ იწვევს . ადასტურებს, რომ ტაივანი არის ჩინეთის განუყოფელი ნაწილი და ნებისმიერი მცდელობა, დაიბლოკოს ტაივანელი ჩინელების იდენტობა, დაუშვებელია. მიუხედავად იმისა, თუ როგორ იცვლება მდგომარეობა კუნძულზე, ისტორიული ტენდენცია ჩინეთის გაერთიანებისკენ შეუჩერებელია.
— დონალდ ტრამპმა მსოფლიოს მოუწოდა, უარი თქვას ბირთვულ იარაღზე. დაიჯერებდით მის გულწრფელობას? არის კი ჩინეთი მზად, უარი თქვას ბირთვულ იარაღზე? რა პირობებშია ჩინეთი მზად მოლაპარაკებებისთვის რუსეთთან და აშშ-თან სტრატეგიული შეიარაღების შეზღუდვის საკითხზე? შესაძლებელია თუ არა სამი ქვეყნის შეთანხმების მიღწევა ამ სფეროში?
— 2017 წლის იანვარში, ჟენევაში, გაეროს შტაბ-ბინაში სიტყვით გამოსვლისას, თავმჯდომარე სი ძინპინმა განაცხადა: "ბირთვული იარაღი არის დამოკლეს მახვილი, რომელიც კაცობრიობის თავზე კიდია. ის უნდა აიკრძალოს ყველგან და საბოლოოდ, დროთა განმავლობაში კი სრულად უნდა განადგურდეს, რომ ჩვენი პლანეტა დენუკლეარიზებული იყოს".
ბირთვული ხუთეულის ლიდერებმა მნიშვნელოვან კონსენსუსს მიაღწიეს იმაზე, რომ ბირთვულ ომში არ შეიძლება გამარჯვება და ის არასდროს უნდა გაჩაღდეს. ბირთვული იარაღის ფლობის პირველივე დღიდან ჩინეთმა მკაფიოდ აუწყა მსოფლიოს თავისი პირობა, რომ არასოდეს გამოიყენებს ბირთვულ იარაღს პირველი, არც არასდროს გამოიყენებს მას არაბირთვულ სახელმწიფოების წინააღმდეგ და ბირთვული იარაღისგან თავისუფალ ზონებში, და არც არავის დაემუქრება მისი გამოყენებით. ჩინეთი მტკიცედ ერთგულობს ბირთვული თავდაცვის სტრატეგიასა და არ აპირებს ბირთვული შეიარაღების რბოლაში ჩართვას. ჩინეთი ყოველთვის ინარჩუნებს ბირთვული შეიარაღების მხოლოდ ისეთ მინიმალურ დონეს, რომელიც აუცილებელია მისი ეროვნული უსაფრთხოებისთვის. ჩინეთის ბირთვული ძალები და პოლიტიკა მნიშვნელოვან როლს ასრულებს მსოფლიოს მშვიდობის შენარჩუნებაში.
ბირთვული განიარაღება უნდა მიმდინარეობდეს გლობალური სტრატეგიული უსაფრთხოების პრინციპების შესაბამისად, ისე რომ არ დაზარალდეს მსოფლიოს არც ერთი ქვეყნის უსაფრთხოება. და ეს პროცესი უნდა იყოს ეტაპობრივი. ქვეყანამ, რომელსაც ყველაზე მეტი ბირთვული შეიარაღება აქვს, უნდა აიღოს განსაკუთრებული ვალდებულებები ბირთვული განიარაღების პროცესში და განაგრძოს მნიშვნელოვანი და პრაქტიკული ნაბიჯების გადადგმა ბირთვული იარაღის შემცირებისთვის, რათა შეიქმნას საფუძველი სრული და ყოვლისმომცველი ბირთვული განიარაღებისთვის. ჩინეთის ბირთვული შეიარაღება მნიშვნელოვნად ჩამორჩება აშშ-ს, მათი ბირთვული პოლიტიკა და სტრატეგიული უსაფრთხოების გარემო რადიკალურად განსხვავდება, ამიტომ ამჟამად აშშ-ის მოთხოვნა ჩინეთისთვის სამმხრივ მოლაპარაკებებში ჩართვის შესახებ უსამართლოა და არარეალურია. მით უფრო, ამ საკითხზე რუსეთმა არაერთხელ მოუწოდა, რომ დაიცვას ჩინეთის უფლებები ბირთვულ სფეროში.
აშშ-ს უნდა გადადგას რეალური ნაბიჯები, რომ შეამციროს ბირთვული იარაღის როლი ეროვნულ უსაფრთხოებაში და შეწყვიტოს სტრატეგიული უსაფრთხოების ისეთი დამანგრეველი ქმედებები, როგორიცაა "ბირთვული ალიანსის" შექმნა "ბირთვული იარაღის საერთო გამოყენებით" და "გაფართოებული ბირთვული შეკავება", ასევე სხვა სახელმწიფოთა საზღვრებთან საშუალო დისტანციის სარაკეტო სისტემების განლაგება და გლობალური რაკეტსაწინააღმდეგი თავდაცვის სისტემის შექმნა. ჩვენ მოვუწოდებთ ვაშინგტონს, სერიოზული ძალისხმევა მიმართოს ბირთვული ომის რისკების შესამცირებლად და იმუშაოს პლანეტის დენუკლეარიზაციის მიზნის მისაღწევად.
— ჩინეთი და რუსეთი ქვეყნებია, რომლებსაც გააჩნიათ უძველესი ისტორია და ბრწყინვალე კულტურა. თქვენ არაერთხელ ბრძანდებოდით რუსეთში. რამ დატოვა თქვენში ყველაზე ძლიერი შთაბეჭდილება ამ ქვეყანაში?
— თქვენ აბსოლუტურად მართალი ბრძანდებით. ჩინეთი და რუსეთი დიდი სახელმწიფოებია, ხოლო ჩინელი და რუსი ხალხები დიდი ხალხები არიან. მე, სამსახურიდან გამომდინარე, ხშირად მიწევდა რუსეთში ვიზიტი, ვიყავი მოსკოვში, სანქტ-პეტერბურგში, ყაზანში და სხვა ქალაქებში, მქონდა ურთიერთობა ბევრ რუს მეგობართან სხვადასხვა წრეებიდან. სიღრმისეულად ვგრძნობდი, რომ რუსეთი არის ქვეყანა, რომელსაც აქვს მდიდარი ისტორია. ყველგან შეგიძლია იხილო კარგად შენახული ისტორიული ძეგლები. სახელმწიფო, მოხელეებისგან დაწყებული, უბრალო მოქალაქეებით დამთავრებული, ყველა პატივს სცემს ისტორიას და მის შენარჩუნებას. რუსეთი ქვეყანაა ბრწყინვალე კულტურით. რუსული ლიტერატურა და ხელოვნება უდიდეს გავლენას ახდენს მსოფლიო ცივილიზაციის განვითარებაზე. ხოლო რუსები ძლიერი და გამძლე ხალხია, რომელიც კრიტიკულ მომენტებში, როდესაც სამშობლო უფსკრულის პირასაა ან უცხო ძალების ზეწოლის ქვეშ იმყოფება, ახერხებს მძლავრი პატრიოტული ძალების კონსოლიდაციას.
ათი წლის წინ, მე ვახლდი თავმჯდომარე სი ძინპინს მოსკოვში, წითელი მოედნის საიუბილეო ღონისძიებებზე, რომელიც ეძღვნებოდა სსრკ-ს დიდ სამამულო ომში გამარჯვების 70 წელს. 80-ზე მეტი წლის წინ, საბჭოთა ჯარისკაცები სწორედ აქედან, პარადის შემდეგ, გაემართნენ ფრონტზე. მათიმა თავდაუზოგავმა ბრძოლამ, როცა თითოეული მიწის გოჯი სისხლით იყო გაჟღენთილი, ჩაწერა კიდევ ერთი გმირული გვერდი მსოფლიო ანტიფაშისტურ ომში გამარჯვების მატიანეში. დარწმუნებული ვარ, რომ 80 წლის შემდეგ, პრეზიდენტ ვლადიმირ პუტინის ხელმძღვანელობით, ძლიერი და მამაცი რუსი ხალხი ყველა სირთულეს გადალახავს და უფრო მტკიცე ნაბიჯებს გადადგამს ქვეყნის განვითარების და ეროვნული აღორძინების გზაზე.
