„არტისტული ყვავილების სურნელი“, სკამზე შემდგარი მოსწავლეები და მეტროში დაწერილი ლექსი

მათში ის აზრია, რაც თითქმის ყველა ჩვენგანს მოსვლია თავში, ოღონდ ესაა – ასეთი სადა, გულწრფელი და ლიტერატურული ფორმით მისი გადმოცემისთვის უბრალოდ... პოეტი უნდა იყო.

ამგვარი ემოციით სავსე მისი უკვე ხუთი პოეტური კრებულია გამოცემული. არის გალაკტიონ ტაბიძის, ილია ჭავჭავაძის სახელობის ლიტერატურული პრემია “საგურამოს“ ლაურეატი, ქრისტიანული პოეზიის ფესტივალის სამგზის პირველი ადგილის მფლობელი და ლიტერატურული კონკურსის „ქუჯი-2019" გამარჯვებული.

უკვე ნაგრძნობი რაიმე აზრის გადმოსაცემად პატარა იმპულსიც საკმარისია, რომ ლექსის კოცონი დაინთოს მათთვის, ვისთვისაც პოეზია მარტო გარითმული სტრიქონები არ არის... საუბრის დაწყებამდე, განწყობის შესაქმნელად, მისი ერთი ლექსი გავიხსენოთ:

ბოლო დროს ისევ მინდება გნახო,

მაგრამ რომ ვახელ თვალებს სიზმრიანს,

ხან ისე შორს ხარ, ხან ისე ახლოს,

რომ მე სადა ვარ ვერ გამიგია.

თუმცა როდესაც ლექსებს ვწერ შენზე,

მაშინ ნამდვილად მხიბლავს სიცოცხლე

და ისე მომწონს, რომ მუდამ გეძებ,

რომ შემხვდე, იქნებ არც კი მინდოდეს.

- თავიდანვე მინდა გკითხოთ: პოეტი ედუარდ უგულავა როდის „დაიბადა“, ანუ როდის „აღმოაჩინეთ“ თქვენში?

- ცოტ-ცოტას ბავშვობაშივე ვწერდი, თუმცა სკოლის დამთავრების შემდეგ სერიოზულად მოვეკიდე ამ საქმეს. მართალია, იმდროინდელ ლექსებს რომ ვიხსენებ, მეცინება, ისეთი უსუსური მცდელობებია, მაგრამ ესეც აუცილებლად გასავლელი დროა, თუ გინდა, რომ საბოლოოდ რამე გამოგივიდეს.

- რახან ახსენეთ, როგორია ბავშვობა, საიდანაც მოდიხართ, ვინ და რამ დატოვა მასში კვალი?

- ალბათ, ბავშვობა ყველაზე სასურველი ხანაა ადამიანის ცხოვრებაში, სამყაროს გაცნობის  ხანა... ჩემ შემთხვევაშიც ასე  იყო. სკოლა ხონში დავამთავრე. ძალიან კარგი მასწავლებლები მყავდა. განსაკუთრებით მიყვარდა ქალბატონი ეთერ უგულავა, რომელმაც გარკვეული გავლენა მოახდინა ჩემზე და ლიტერატურა კიდევ უფრო მეტად შემაყვარა. ასევე  ძალიან მიყვარდა ხატვა და ყოველთვის მეგონა, რომ მხატვარი ვიქნებოდი. დედაჩემი ხონის თეატრის მსახიობია და გაკვეთილების დამთავრების შემდეგ თეატრში გვიხდებოდა ყოფნა მე და ჩემს ძმას. ამ ყველაფერმა თავისთავად დატოვა კვალი ჩემში.

- სოფელი გორდი - ადგილია, სადაც დაიბადეთ, რა ასოციაციები გიჩნდებათ მასთან დაკავშირებით?

- გორდი ისტორიული და ძალიან ლამაზი სოფელია, სტუმარი არასოდეს აკლდა ამ სოფელს. აქ დადიანებს საზაფხულო რეზიდენცია ჰქონდათ და ამ ადგილს არაერთი გამოჩენილი პიროვნება სტუმრობდა. იმ დროს ცხოვრებაც სხვაგვარი იყო და ადამიანები უფრო ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან. ბევრი რამ მენატრება... თუნდაც ის, რომ იმ ადამიანებთან ერთად ვიყავი, რომლებიც დღეს აღარ არიან. მახსოვს, ბაბუაჩემის გამოჩენას როგორ ველოდით ბავშვები. ის მასწავლებელი იყო, ჯიბეები მუდამ ტკბილეულით სავსე ჰქონდა. როგორც კი ქუჩაში ბავშვებს დაინახავდა, მაშინვე პეშვებით ისროდა კანფეტებს. 

- საინტერესოა, ვინ გიმღეროდათ „იავნანას“? 

- დედა მიმღეროდა „იავნანას“ და ვფიქრობ, რომ დედამ უნდა გაზარდოს შვილი...

- ალბათ მიხვდით რატომ დაგისვით ეს კითხვა. ლექსი, რომელმაც პოპულარობა მოგიტანათ – „ძიძებია“? 

- არ ვიცი, რამდენად პოპულარული ვარ, თუმცა „ძიძებმა“ ჩემდამი გარკვეული ინტერესი გამოიწვია. არაერთხელ მომისმენია სხვის მიერ წაკითხული ეს ლექსი, თუმცა ხშირ შემთხვევაში ავტორი არ იცოდნენ და ამას არც ჰქონდა დიდი მნიშვნელობა.

- თუ შეიძლება, შევახსენოთ მკითხველს...

- როგორც იქნა, შეგიჩვიეს ძიძებმა,

გიამბობენ ზღაპრებს ტკბილი ქართულით.

შენ ღიმილით გიყვარს გამოღვიძება,

ხარ ბავშვი და ცხოვრებასთან არ სტყუი...

ჩემო კარგო, ჯერ არ იცნობ სიყალბეს

და მტირალიც ცისკრის დარად ხმიანობ...

რა თქმა უნდა, გულით უნდა გიყვარდეს

ვინც გაგზარდა, ჩემო ხუჭუჭთმიანო...

მაგრამ მერე, როცა დიდი იქნები,

თქმა არ უნდა, შენც მიხვდები, ღვთისფერო,

იავნანას ვერ მღერიან ძიძები,

იავნანა დედამ უნდა იმღეროს!..

- როგორი იყო ედუარდ მასწავლებელი? დარწმუნებული ვარ, ეყვარებოდით მოსწავლეებს...

- თუ ბავშვები გიყვარს, ბავშვებსაც უყვარხარ! სიყვარულის გარეშე მასწავლებლობა წარმოუდგენელია. ვერ ვიტყვი, რომ რამე განსაკუთრებულს ვაკეთებდი, თუმცა ვცდილობდი, რომ მოსწავლეებს როგორმე სწავლის ინტერესი გასჩენოდათ. მახსოვს, მეხუთე-მეექვსე კლასელებს როცა გამოვიძახებდი, დაფასთან სკამს დავუდგამდი ხოლმე, შეხტებოდნენ ამ სკამზე და ასე ხალისიანად მაბარებდნენ გაკვეთილებს. ჩვენ, ალბათ, უფრო ერთმანეთს ვასწავლიდით და ვზრდიდით... 

- საბავშვო ლექსებსაც წერთ და აქვე რომელიმეს ხომ ვერ გაიხსენებდით?

- ჩემს ერთ ლექსს გავიხსენებ გაზაფხულის მახარობელზე, ლექსს ჰქვია „შე კუდმაკრატელა, შენა!..“

ბევრჯერ გადმოლახე ზღვები,

ან კი როგორ შეძელ ფრენა,

ე მაგ პაწაწინა ფრთებით,

შე კუდმაკრატელა, შენა?!

კვირტით და სიმწვანით სავსე

ისევ მომიტანე სითბო,

რომ კვლავ შემოგისვა მხარზე,

ჩემო გაზაფხულის ჩიტო!

ქარებს ამარიდე აშარს,

ზამთრის დამანახე ბოლო.

მოდი, გელოდები, აქ ვარ,

კვლავ საქართველოში ვცხოვრობ!

- ლექსი რომ დაიწეროს, მთავარი რა არის?

- მთავარია ის ემოცია მოვიდეს, რაც წერას გაიძულებს...

- ასეთი ემოცია ხშირად გაზაფხულს მოაქვს ხოლმე. თქვენ შემთხვევაში რომელი ლექსი გაჩნდა?

- რა ვიცი, ალბათ ბევრი, ახლა ამ ლექსს გავიხსენებ:

სიცოცხლეს უქმად რა გააჩერებს,

ჯერ ალაგ-ალაგ ამოვა იად,

ამოაღრმავებს თოვლის ნარჩენებს,

ირგვლივ რომ დახრულ ძვლებივით ყრია.

მერე იმედი მოვა კვირტებად

და ამ ნაზამთრალ დღეების დამლევს,

ხელები ხელებს ჩაეჭიდება,

თვალები ძებნას დაუწყებს თვალებს.

ცოტა კიდევ და მზე, სათაყვანო,

ჩაათბობს სისხლში უცნაურ ჟრჟოლას

და გამოთვრება მთელი სამყარო,

როცა კვირტიდან რძე გამოჟონავს.

- ყველაზე უჩვეულოდ რომელი ლექსი „შემოგეწერათ“?

- მახსოვს, კომპოზიტორ მიშა ზაქარიაშვილს დავპირდი სიმღერისთვის ლექსს ამა და ამ დღეს გამოგიგზავნი-მეთქი. მერე დამავიწყდა. ერთხელ მეტროში ჩავდიოდი და მირეკავს მიშა – ლექსი სად არიო. ვუთხარი, ნახევარ საათში მოგაწვდი-მეთქი. ვიდრე ჩემს სადგურს მივაღწევდი, ავკრიფე ტელეფონზე და გავუგზავნე. თან ვფიქრობ, როგორ დამავიწყდა, ასე ნაუცბათევად დაწერილი რა უნდა გამოსულიყო-მეთქი. მალე მიშამაც დამირეკა – გენაცვალე, ედუჩია, სწორედ ასეთი  ლექსი მინდოდაო. მერე იმ ლექსზე დაწერილი სიმღერა „ტრიო სიმმა“ შეასრულა.

- რისთვის ღირს სიცოცხლე? იქნებ ამ კითხვაზეც ლექსით გაგვცეთ პასუხი...

- სიყვარულისთვის - ეს თქვენს კითხვაზე პასუხიცაა და ჩემი ამ ლექსის სათაურიც:

შენ ისევ ითხოვ, რომ ვიყოთ ერთად,

მოვეშვა ზღაპრულ ეტლებით ქროლვას,

არ ვესაუბრო მარტოდენ ჩემ თავს,

ან ბნელ ოთახში მოფრენილ ყორანს.

გადაწყდა, უკვე სხვა გზით ვერ ვივლი,

თანაც უკეთესს არაფერს ველი,

ვიდრე უცნობი ქალის წერილი,

ან მარტოობის თუნდ ასი წელი;

და შემოდგომის კართან არ მისულს

ერთხელაც გნახავ, ფერადებს ულევს

თვალს გადავავლებ, მაგრამ არტისტულ

ყვავილებისას მოგიტან სურნელს,

თუ არ დამძალა სიბრაზემ მავრის,

ტვინში რომ სისხლად ჩამექცა თითქოს,

რადგანაც გულში ყოველთვის არის

ეჭვი, რომელიც პასუხებს ითხოვს.

მაგრამ მე მაინც მინდა იცოდე,

ვიდრე მიწისქვეშ გავიშლით ლოგინს,

სიყვარულისთვის რომ ღირს სიცოცხლე,

სიცოცხლისათვის სიკვდილი რომ ღირს!

- ყველაზე დიდი ჯილდო რა არის თქვენთვის?

- ყველაზე დიდი ჯილდო ის ნიჭია, რომელიც თავს ადამიანად გაგრძნობინებს, ეს არის ნიჭი სიყვარულისა, სხვისი ტკივილის გაზიარების და ლექსის წერის...