უმოქმედობა, არააქტიურობა მთელ მსოფლიოში მოზრდილთა სიკვდილიანობის ერთ-ერთი მთავარი მიზეზია. ყოველდღიური სიარული ამ რისკს მნიშვნელოვნად ამცირებს. მაგალითად, დღეში 20–25 წუთი სიარული სამიდან შვიდ წლამდე ზრდის სიცოცხლის ხანგრძლივობას. მათ შორის, ამგვარად სიცოცხლის გახანგრძლივება ოთხი წლით მწეველებსაც შეუძლიათ. სიარული ძალზე სასარგებლოა ქრონიკული დაავადებების დროს, როგორიცაა გულ-სისხლძარღვთა, ფილტვების დაავადებები, დიაბეტი და სხვ.
მეცნიერულად დასაბუთებულია: ფეხით სიარული კარგია არა მარტო ფიზიკური ჯანმრთელობისთვის>>
ჩვენს ეპოქაში მოზრდილთა უმეტესობა დღეში დაახლოებით 10 საათი ზის. კვლევები აჩვენებს, რომ პასიურობის ამ დონის განეიტრალება მხოლოდ დღის ბოლოს ვარჯიშს არ შეუძლია. ჯანმრთელობის შესანარჩუნებლად საჭიროა ზომიერი და უწყვეტი მოძრაობა ფხიზლად ყოფნის მთელი პერიოდის განმავლობაში.
რა სარგებლობა მოაქვს სიარულს
- სიარული სასარგებლო ბიოქიმიურ ცვლილებებს იწვევს ადამიანის ორგანიზმში
- სიარული ამტკიცებს ჯანმრთელობას და ხელს უწყობს დიდხანს სიცოცხლეს
- სიარული შველის ადამიანს პრობლემების გადალახვაში
- სიარული ხელს უწყობს წონაში დაკლებას. მოსიარულეები, ჩვეულებრივ, უფრო ნაკლებს იწონიან, ვიდრე სხვა სახეობის ვარჯიშის მოყვარულები.
რა ხდება სიარულის დროს ადამიანის სხეულში
პირველი ნაბიჯების გადადგმისას ორგანიზმი იწყებს ქიმიური ნივთიერებების გამომუშავებას, რომლებიც ენერგიით სწრაფად დამუხტვის საშუალებას იძლევა.
ცოტა ხნის შემდეგ პულსი 70-დან დაახლოებით 100 დარტყმამდე ადის წუთში. სისხლის მიმოქცევის გაზრდა ახურებს კუნთებს. მოძაობის შესაბამისად სხეული აწარმოებს მეტ სითხეს სახსრებში და ამით ამცირებს შებოჭილობას.
სიარული 6–10 წუთის განმავლობაში – პულსი ადის 140-მდე წუთში და სხეული ერთ წუთში წვავს ექვს კალორიამდე. მართალია, სისხლის წნევა დაძაბულობის გამო მოიმატებს, მაგრამ ამას დაუპირისპირდება ქიმიური ნივთიერებები, მაგალითად, აზოტის ოქსიდი, რომელიც სისხლძარღვების გაფართოებას უწყობს ხელს.
ეს, თავის მხრივ, ხელს უწყობს, რომ დიდი რაოდენობის ჟანგბადით გამდიდრებული სისხლი მიეწოდოს კუნთებსა და ორგანოებს, მათ შორის, გულსა და თავის ტვინს. დროთა განმავლობაში რეგულარული სეირნობა ამცირებს არტერიულ წნევას, თუ ადამიანს მაღალი წნევისკენ აქვს მიდრეკილება.
სეირნობა 11-დან 20 წუთამდე – ზრდის სხეულის ტემპერატურას და ოფლიანობას, რადგან კანის ზედაპირთან ახლო მყოფი სისხლძარღვები ფართოვდება, რათა სითბო გამოყოს. ამ დროისათვის ორგანიზმი წვავს დაახლოებით შვიდ კალორიას წუთში.
გულის კუმშვის სიხშირის ზრდა ადამიანს ღრმად სუნთქვას აიძულებს. ეპინეფრინი (ადრენალინი) და გლუკაგონი ამ დროს იზრდება, რათა გაიზარდოს კუნთების აქტიურობა. ადრენალინი ორგანიზმს ეხმარება ასთმისა და ალერგიისგან გათავისუფლებაში.
სიარული 21–45 წუთის განმავლობაში – ორგანიზმი, ინსულინის დონის ვარდნის გამო, იწყებს მეტი ცხიმის დაწვას. ამ მომენტში იგრძნობა დიდი ფიზიკური და ფსიქოლოგიური მოდუნება, რადგან ტვინი იწყებს ენდორფინების (ე.წ. ბედნიერების ჰორმონი) გამოშვებას, რომლებიც ადამიანს აიძულებს, „თავი კარგად იგრძნოს“.
D ვიტამინი – იმაზე მეტი, ვიდრე უბრალოდ ვიტამინი>>
სიარული აუმჯობესებს მეხსიერებას და პრობლემების შემოქმედებითად გადაწყვეტას უწყობს ხელს. ასე რომ, თუ თავსატეხი გაქვთ გაჩენილი, ნამდვილად ღირს გასეირნება, რაც საუკეთესო გადაწყვეტილების მიღებაში დაგეხმარებათ. ერთ-ერთი მეცნიერული კვლევით დადასტურდა, რომ სიარული შემოქმედებით პოტენციალს საშუალოდ 60 პროცენტით ზრდის.
30–45 წუთი სიარულის შემდეგ სხეული ივსება ჟანგბადით, იწვება ცხიმი დიდი რაოდენობით, უმჯობესდება გულისა და სისხლძარღვების მუშაობა, მაღლდება იმუნიტეტი. ეს ყველაფერი იმ პირობით, თუ სეირნობთ სუფთა ჰაერზე, ასევე საუკეთესო იქნება, თუ მზეცაა – ამით გაიზრდება თქვენი დადებითი განწყობა და ასევე D–ვიტამინის გამომუშავება (განსაკუთრებით კარგია დილის მზის სხივები).
ასევე სასარგებლოა სიარული მათთვის, ვინც დეპრესიას ებრძვის – დააღწიეთ თავი ბეტონის ჯუნგლებს და გადით სასეირნოდ ბუნებაში – ეს გაგიუმჯობესებთ განწყობას და გიშველით ნეგატიური ფიქრებისგან თავის დაღწევაში.
სიარული აჯანსაღებს ორგანიზმს, ამტკიცებს ჯანმრთელობას და ხელს უწყობს სიცოცხლის გახანგრძლივებას. ზოგიერთი კვლევა ამტკიცებს, რომ:
სიარული დღეში 20–25 წუთის განმავლობაში (კვირაში 140–175 წუთი) ადამიანს სიცოცხლეს სამიდან შვიდ წლამდე უხანგრძლივებს.
კვირაში მხოლოდ ორი საათის სიარული ამცირებს სიკვდილიანობას ხნიერ ადამიანებში.
სწრაფი ტემპით სიარული ზრდის სიცოცხლის ხანგრძლივობას ჭარბი წონის ადამიანებშიც კი.
სიარულის მეშვეობით სიცოცხლის გახანგრძლივება დაახლოებით ოთხი წლით მწეველებსაც შეუძლიათ. ყოფილ მწეველებს კი ხუთი–ექვსი წლით.
საათზე ნაკლები მსუბუქი აქტიურობა კვირაში სიკვდილიანობაზე არავითარ გავლენას არ ახდენს.
„დამნაშავე“ ჰორმონები – რატომ ვერ ვიკლებთ წონაში?>>
სიარული გიშველით ყველა შემთხვევაში, რაც არ უნდა გაწუხებდეთ. კვლევებმა დაადგინა, რომ ყოველდღიური სიარული ამცირებს ინსულტის რისკს 60 წელს ზემოთ მამაკაცებში. ყოველდღიური სიარული 1 ან 2 საათით მას ამცირებს მესამედით. და ტემპს ამ შემთხვევაში მნიშვნელობა არა აქვს.
სიარული ასევე ამცირებს შემდეგ რისკებს
- დიაბეტის (ტიპი 2)
- დეპრესიისა და განგაშის
- დემენციისა და ალცჰაიმერის
- ართრიტის
- ჰარმონიული დისბალანსის
- ფარისებრი ჯირკვლის დაავადებების
- წინამენსტრუალური სიმპტომების
- დაღლილობის
- ვარიკოზის
- შეკრულობის
ადამიანის სხეული სწორედ სიარულისთვისაა განკუთვნილი. ჩვენს ისტორიულ წარსულში, სანამ ავტომობილი და თუნდაც ცხენი და ეტლი გაჩნდებოდა, ადამიანები ფეხით დადიოდნენ, ყოველდღე და ხანგრძლივად.
მითი „გაცვეთილი" სხეულის შესახებ და რეალობა>>
რა უნდა გააკეთოს ადამიანმა, რომ ბევრი იმოძრაოს? ამისთვის დღეში მხოლოდ ერთხელ სასეირნოდ გასვლა საკმარისი არაა, საჭიროა მეტი მოძრაობა. ჯდომის ყოველი ერთი საათის შემდეგ აუცილებლად იმოძრავეთ სულ ცოტა ხუთი წუთი. ამას გარდა, გაისეირნეთ, მაგალითად, დერეფანში და ისე ესაუბრეთ თანამშრომელს იმის ნაცვლად, რომ მას ელექტრონული შეტყობინება გაუგზავნოთ, კიბეზე იმოძრავეთ ფეხით და არა ლიფტით. ავტომობილი სახლისა თუ ოფისის შესასვლელიდან მოშორებით გააჩერეთ, გამოიყენეთ შესვენების ნაწილი არა მხოლოდ კვების, არამედ სიარულისთვისაც და ა.შ.
