მზია ვაშალომიძე ორ ათეულ წელზეა მეტია, რაც წმინდა გაბრიელ ეპისკოპოსის სახელობის ოზურგეთის მუნიციპალიტეტის სოფელ ბახვის საჯარო სკოლის დირექტორია, ამასთან ქართული ენისა და ლიტერატურის მენტორი-მასწავლებელი, ამბობს, რომ მისი ყველა გაკვეთილი თავის სახელოვან მასწავლებლებს ეძღვნება- „დღესაც თითქოს ანგარიშს ვაბარებდე!“
ბახვის საჯარო სკოლას მართლაც საამაყო, ისტორიული წარსული, სახელოვანი კურსდამთავრებულები და გამოცდილი პედაგოგები ჰყავს. ალბათ სწორედ ტრადიციების გამო, სკოლამ თამასა დაბლა არ დაწია და თანამედროვე სტანდატრებსაც წარმატებით მოერგო.
უკვე 14 წელის, რაც ბახვის სკოლა ნაყოფიერად თანამშრომლობს საქართველოს მშვიდობის კორპუსთან, რის შედეგადაც აქ შვიდი ამერიკელი მოხალისე მასწავლებელი მუშაობდა. სკოლის სამი მოსწავლე, სხვადასხვა დროს lex-ის პროგრამის გამარჯვებული გახდა და ისინი ერთი წლით ამერიკის შეერთებულ შტატებში სწავლობდნენ. ბახვის სკოლის პედაგოგებთა შორის კი „აირექსის“ პროგრამის მასწავლებელთა ეროვნული კონფერენციის გამარჯვებულები არიან...
-ქალბატონო მზია, გაიხსენეთ მიზეზი, რის გამოც გადაწყვიტეთ სკოლაში მუშაობა?
- ძალიან ადრეული ასაკიდან მახსოვს: მასწავლებლობანას თამაში მიყვარდა ძალიან, თავდაპირველად რეზინის თოჯინები იყვნენ ჩემი მოსწავლეები, მერე, მეზობელი გოგონები, მასწავლებელი ყოველთვის მე ვიყავი.სიარულის მანერით და ხმის დიქციით ყოველთვის ჩემს პირველ მასწავლებელს, ნუნუ კუტუბიძეს ვბაძავდი. მთელი დღეები ვვარჯიშობდი, რომ ჩემი ხელწერა ნუნუ მასწავლებლის ფაქსიმილესთვის მიმემსგავსებინა. ბოლოს, ისე კარგად ვახერხებდი, რომ ორიგინალისგან ვერ გაარჩევდით და თავი მასწავლებელი მეგონა. ქართული ენის და ლიტერატურის მასწავლებლობის სურვილი კი გენიალურმა პედაგოგებმა, ლეონინა კილაძემ, ცაცა ქიქოძემ და ნათელა მელუამ შთამაგონეს. დღემდე მავსებს და გზას მინათებს მათი სულის სითბო და გონების ნათელი.
- თუ გახსოვთ როგორ ჩაატარეთ თქვენი პირველი გაკვეთილი?
- პირველი გაკვეთილი მშობლიურ სკოლაში პედაგოგიური პრაქტიკის ფარგლებში ჩავატარე. გაკვვეთილი თემა: მიხეილ ჯავახიშვილის „არსენა მარაბდელიდან“- იყო. მახსოვს, გაკვეთილზე დასასწრებად ჩემი მასწავლებლები: ცაცა ქიქოძე, ნათელა მელუა და სკოლის დირექტორი ბეჟან მდინარაძე შემოვიდნენ. იმდენად დიდი იყო რიდი და პასუხისმგებლობა ამ ადამიანების მიმართ, რომ საერთოდ დამავიწყდა ყველაფერი: ტექსტი, ავტორი, კლასი, მხოლოდ მათ ვხედავდი და უცებ... ვიგრძენი მზერა-ცაცა მასწავლებელი თვალებით მამხნევებდა, მივხვდი, ჩემს მასწავლებელს ჩემი იმედი ჰქონდა... გაკვეთილის ბოლოს მითხრეს, რომ შედეგმა მოლოდინს გადააჭარბა, რომ ძალიან, ძალიან კარგი გაკვეთილი გამომივიდა, შენიშვნებიც მომცეს ფრთხილად და კორექტულად. დღეს მენტორი მასწავლებელი ვარ და მაინც... ჩემი ყველა გაკვეთილი მათ ეძღვნება, თითქოს ანგარიშს ვაბარებდე!..
- ბახვის სკოლას საკმაოდ დიდი ისტორია აქვს და სახელოვანი კურსდამთავრებულები ჰყავს...
- ჩვენი სკოლა იმერეთის ეპისკოპოსის, გაბრიელ ქიქოძის მიერაა დაარსებული. მისი მშენებლობა 1870 წელს დაიწყო და 1872 წელს დასრულდა. სკოლის პირველი მასწავლებელი და დირექტორი, ცნობილი პედაგოგი და საზოგადო მოღვაწე გიგო შარაშიძე იყო. ამჟამინდელი შენობა, რომელიც აშენებულია 1934 წელს, გათვლილია 700 მოსწავლეზე, ამჟამად სკოლაში 120 მოსწავლე სწავლობს. სკოლას ცნობილი კურსდამთავრებულები ჰყავს, ესენი გახლავთ: პირველი დამფუძნებელი კრების დეპუტატები გერონტი ქიქოძე, (ცნობილი პუბლიცისტი, ლიტერატურის თეორეტიკოსი და მთარგმნელიც), ქრისტინე და დავით შარაშიძეები, ალექსანდრე ლომთათიძე, მხატვარები შალვა ქიქოძე, დიმიტრი შევარდნაძე, მწერლები: ნინო ნაკაშიძე, ვახტანგ ჭელიძე, მომღერალი დავით ანდღულაძე, კომპოზიტორი არტემ კვაჭანტირაძე, მეცნიერები: ნიკოლოზ კანდელაკი, პეტრე ჟღენტი, პოლიტიკოსი და პუბლიცისტი ხარიტონ შავიშვილი და სხვა. ვცდილობთ ღირსეულად გავაგრძელოთ ეს ტრადიციები და ვფიქრობ, ამის დასტურია ჩვენი სკოლის მოსწავლეთა წარმატებები ერთიან ეროვნულ გამოცდებზე და ისიც, რომ სკოლას ჰყავს 20 მასწავლებელი: ერთი მენტორი, ოთხი წამყვანი, 14 უფროსი და ერთი პრაქტიკოსი. ოთხი მასწავლებელი ელოდება გარე დაკვირვებას და ვფიქრობ, ეს სტატისტიკაც შეიცვლება.
- რა საერთო პრობლემის წინაშე დგას რაიონის სკოლები და ამ შემთხვევაში, კონკრეტულად ბახვის სკოლა?
- ორ ათეულ წელზეა მეტია, სკოლის დირექტორი ვარ, სხვადასხვა პერიოდში სხვადასხვა პრობლემის წინაშე ვიდექით. ბედნიერი ვარ, რომ მიმდინარე სასწავლო წელი ერთ-ერთი მთავარი პრობლემის გარეშე დავიწყეთ. დასრულდა სკოლის სრული რეაბილიტაციის სამუშაოები და ინფრასტრუქტურული პრობლემები მთლიანად მოგვიგვარდა. დღეს სოფელ ბახვის საჯარო სკოლა თანამედროვე სტანდარების შესაფერისი შენობითა და ინვენტარით აგრძელებს სასწავლო პროცესს. ჩემი და ჩემნაირი, ანუ მცირეკონტიგენტანი სკოლების პრობლემად რჩება ვაუჩერულ დაფინანსებაზე დამოკიდებულება, მწირი თანხები არ გვაძლევს იმის საშუალებას, რომ სკოლის საჭიროების მიხედვით განვკარგოთ საშტატო განრიგი. კოვიდ 19-ის პრობლემამ თვალნათლივ დაგვანახა, რომ სკოლებში საკმარისი არაა ტექნიკური პერსონალი, დამატებითი კადრების აყვანის შესაძლებლობას კი ბიუჯეტი არ იძლევა.
- ამ ეტაპზე სკოლებში ონ-ლაინ გაკვეთილები ტარდება, თქვენი აზრით, როგორ უნდა დააინტერესოს მასწავლებელმა მოსწავლეები გაკვეთილის ამ ფორმატით ჩატარების დროს?
- ონლაინ გაკვეთილები საკლასო ოთახში ჩატარებულ გაკვეთილებს ვერ ჩაანაცვლებს, მაგრამ საჭიროებიდან გამომდინარე, ზოგჯერ აუცილებელია. გასულ სასწავლო წელს, ჩვენთვის ეს დიდი გამოწვევა იყო, მოულოდნელად, ყოველგვარი მომზადების გარეშე, იძულებული გავხდით, რომ სწავლების ამ ფორმატზე გადავსულიყავით. საქართველოს განათლების მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტროს მხარდაჭერით სწრაფად შევძელით სასწავლო პროცესის ორგანიზება. წელს, სამართლებრივად, ტექნიკურად და მეთოდურად უფრო მზად ვართ. ამ სასწავლო წელს ჩემი სკოლა მხოლოდ ორი კვირით იყო ონ-ლაინ ფორმატზე გადასული, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ხვალ ისევ არ მოგვიწევს საკლასო სივრციდან გადანაცვლება. პრობლემას წარმოადგენს ისიც, რომ მოსწავლე სახლშია, მას იქ საგაკვეთილო გარემო უმეტესწილად არ აქვს, ამიტომ ვერ აიძულებ ჩაგერთოს, თუ ინტერესი არ ექნება. მონიტორზე ხედავდე მასწავლებელს, რომელიც მხოლოდ გაკვეთილს გიხსნის და დავალებას გაძლევს, საკმარისი არ არის.
- რაზე უნდა გაკეთდეს აქცენტი?
-მასწავლებელმა უნდა გამოიყენოს ის შესაძლებლობა, რომ მოსწავლეთა უდიდესი ნაწილი კარგად ახერხებს ინტერნეტში ინფორმაციის მოძიებას, ისინი ფლობენ სხვადასხვა კომპიუტერულ პროგრამებს და გაკვეთილებიც თანამედროვე მოთხოვნებით უნდა დაგეგმოს. მითუმეტეს, რომ არსებობს ისეთი საგანმანათლებლო პლატფორმები, როგორიცაა, Kahoot, sway, fligrid , არაფერს ვამბობ power-pointის გამოყენებაზე და კიდევ უამრავი სხვა. სასურველია, რომ მასწავლებელი ჯერ თავად დაეუფლოს ამ პროგრამებს და მერე მოსწავლეებს გააცნოს გაკვეთილები, რაც საგრძნობლად საინტერესო და ხალისიანი გამოვა.
- როგორ ფიქრობთ, რომელია მასწავლებლის მიერ ყველაზე ხშირად დაშვებული შეცდომა?
- შეუმცდარი არავინაა, ყველანი ჩვენს შეცდომებზე ვსწავლობთ და ვიზრდებით, მაგრამ შეცდომაც არის და შეცდომაც... მიუტევებელია, თუ მასწავლებლობა იმისთვის აირჩიე, რომ დასაქმების სხვა შანსი არ გამოჩნდა, ხელფასის ან თავისუფალი და საშვებულებო დროის ხელსაყრელი პირობების გამო. თუ სკოლაში მისვლას ბავშვის სიყვარული არ უდევს საფუძვლად, ასეთი მასწავლებელი შეიძლება საგანს კარგად გადასცემდეს, მაგრამ კარგ პედაგოგად ვერ შედგეს. ყოვლად დაუშვებელია მოწავლეთა სტიგმატიზაცია. შეუძლებელია ყველა კლასში ყველა მოსწავლესთან სასურველ შედეგს მივაღწიოთ და ერთნაირად დალაგებულ-დავარცხნილი ურთიერთობები გვქონდეს. ყოვლად დაუშვებელია ხელის ჩაქნევა და გაფიქრება: „ამას მაინც ვერაფერს შეასმენ,“ ყველაზე მეტად ის მოსწავლეები გვახსენდება ვისზე ფიქრითაც არაერთი ღამე გაგვითენებია, ურთიერთობის გზები და საშუალებები გვიძებნია, ყველაზე დიდი სიყვარულითაც ისინი გვიხსენებენ და მადლიერებას გამოხატავენ.
- თქვენი უფლება რომ იყოს, რას შეცვლიდით სასწავლო სისტემაში?
-განათლების მკვლევარ გრანტ უიგინსს დავესესხები: „ავთენტური შეფასება სასკოლო განათლების ტროას ცხენიაო“, მიმაჩნია, რომ ბევრი რამ არის შესაცვლელი შეფასების სისტემაში. ჩემი ნება რომ იყოს, საერთოდ ამოვიღებდი ეროვნული სასწავლო გეგმიდან განმსაზღვრელ შეფასებას. ჩემი მრავალწლიანი პედაგოგიური და სკოლის ხელმძღვანელის პრაქტიკა მუდმივად იყო და არის მიმართული სკოლაში შეფასების მიდგომების და მექანიზმების გაუმჯობესებისკენ. მიუხედავად დიდი მცდელობისა, განმავითარებელ შეფასებას ჯერ კიდევ სათანადო ადგილი არ უჭირავს სასკოლო ცხოვრებაში.
- გაკვეთილი თავისებური „სცენაა“, რომელსაც მოსწავლეთა სახით მაყურებელი ჰყავს, გაიხსენეთ ყველაზე დასამახსოვრებელი „სპექტაკლი“...
- გაკვეთილი მართლაც უჩვეულო რამ არის, შეიძლება წინასწარ დაგეგმო, მოემზადო, რესურსები შექმნა, ერთი შეხედვით, ყველაფერი გათვალო და მაინც... პროცესი სულ სხვანაირად წარიმართოს. ერთ ამბავს გავიხსენებ: მაშინ დამამთავრებელი კლასი მეთერთმეტე იყო. გალაკტიონ ტაბიძის შემოქმედებას გავდიოდით. კლასში შევედი, მოვემზადე გაკვეთილის დასაწყებად და უცებ... გადავიფიქრე. დაფასთან მივედი და დავწერე „მე ვხედავ სიზმრებს არა თქვენებურს...“ მერე კლასს გავხედე, ორიოდე წუთი ვდუმდით... შემდეგ ერთმანეთს ენაცვლებოდა გალაკტიონის ლექსები, საუბარი გალაკტიონის შესახებ, მერე ისევ ლექსები... მაშინ არც პროექტორი გვქონდა, არც კომპიუტერი. მხოლოდ გალაკტიონის ლექსების კრებული და პოეზიის სიყვარული გვაერთიანებდა... ძალიანაც რომ მომენდომებინა, ალბათ ასეთ კარგ ლიტერატურულ დილას ვერც მოვამზადებდი. უშუალო, ემოციური და გულწრფელი გაკვეთილი-სპექტაკლი გამოვიდა. ოღონდ, ეს იყო, გაკვეთილისთვის განკუთვნილ დროს გადავაჭარბეთ... გასულ წელს, ჭყვიშში, გალაკტიონის სახლ-მუზეუმში ვიყავით მე და ჩემი მოსწავლეები, გვიანი შემოდგომის თბილი და მზიანი დღე იყო. სახლ-მუზეუმში მხოლოდ ჩვენ და უკარგესი ექსკურსიამძღოლი ვიყავით. მაშინაც ასე მოხდა-დაუგეგმავად, ემოციების კარნახით, დიდებული და დაუვიწყარი გაკვეთილი- სპექტაკლი გამოგვივიდა! ყველაფერს ისევ გალაკტიონი წარმართავდა, რადგან „დირიჟორი თვით იყო! რაც მოხდა და გათავდა და რაც მაშინ ხდებოდა, -მისი ჟინი მართავდა...“
