ირინა ალქსნისი
შეერთებულმა შტატებმა არა მარტო არ აღადგინა შინ ორიოდე კვირის წინ შეჩერებული კვლევები, არამედ წამყვანი ამერიკული მედია სულ უფრო ხშირად სვამს კითხვას პრეპარატის უსაფრთხოებასთან დაკავშირებით. ყველაზე ხმამაღლა ტელეარხი CNN გამოვიდა.
როგორც ცნობილია, AstraZeneca-ს კლინიკური კვლევები ორჯერ შეჩერდა — ივლისსა და სექტემბერში: ორ მოხალისეს ნევროლოგიური წარმოშობის უჩვეულო სიმპტომები გამოუვლინდა. თუმცა ვაქცინაციას არც ერთი შემთხვევა არ დააკავშირეს და ქვეყნების უმეტესობაში, დიდი ბრიტანეთის ჩათვლით, კვლევები გაგრძელდა.
მაგრამ ამერიკელი მეცნიერები და ჯანდაცვის სისტემის სპეციალისტები განსაკუთრებულად მოკირკიტეები აღმოჩნდნენ და გვერდითი მოვლენების შესახებ ანგარიშებში სერიოზული განსხვავებაც აღმოაჩინეს.
კომპანია AstraZeneca-მ ივლისის ინციდენტი გაფანტული სკლეროზის შემთხვევით ახსნა. სამაგიეროდ ოქსფორდის უნივერსიტეტის საიტზე ის „აუხსნელ ნევროლოგიურ სიმპტომებადაა“ ნახსენები.
სექტემბრის ინციდენტისას კომპანიამ საჯაროდ განაცხადა, რომ ქალ მოხალისეებს „აუხსნელი დაავადება“ გამოუვლინდათ. მაგრამ შიდა დოკუმენტაციაში ეს შემთხვევა განივ მიელიტადაა (იშვიათი ნევროლოგიური დაავადება) აღნიშნული.
შედეგად, ამერიკელები სვამენ აბსოლუტურად ლოგიკურ კითხვას მსგავსი განსხვავებების შესახებ. AstraZeneca უამისოდაც იღებდა სერიოზულ პრეტენზიებს ვაქცინაზე მუშაობის გამჭვირვალობასთან დაკავშირებით, ხოლო ამოტივტივებულმა წინააღმდეგობებმა დამატებით ჩამოშალეს ნდობა პრეპარატისა და მისი უსაფრთხოების მიმართ.
შესაძლოა AstraZeneca-ს უბრალოდ არ გაუმართლა და საქმე მართლაც დამთხვევებშია, რომლებიც არანაირად არ უკავშირდება ვაქცინას. მაგრამ ჯანსაღი აზრი თუნდაც ამ მომენტში სინათლის შეტანას მოითხოვს — და პატივი უნდა მივაგოთ ამერიკულ პასუხისმგებელ სამსახურებს, რომლებმაც თავი ქვიშაში არ ჩარგეს და თავის ქვეყანაში გამოცდები გაყინეს.
აქ უფრო მათი ევროპელი კოლეგების პოზიციაა გასაკვირი, რომლებმაც არჩიეს, არ შეენიშნათ მთელი ეს უცნაურობები და ტესტირების გაგრძელების ნებართვა გასცეს.
თუმცა ევროკავშირის ხელისუფლებისა და თავად კომპანიის უშფოთველობას ამ ფრიად საფრთხილო თემაზე, რომელიც დიდი უსიამოვნებებით იმუქრება, მარტივი ახსნა აქვს.
ამ დღეებში საინფორმაციო სააგენტო Reuters-მა, ევროკავშირის ოფიციალურ წარმომადგენელზე დაყრდნობით განაცხადა, რომ AstraZeneca-მ ნაწილობრივი იმუნიტეტი მიიღო ევროკავშირთან სავაქცინო გარიგების ფარგლებში. შეთანხმება ჯერ კიდევ აგვისტოში დაიდო, მაგრამ მისი ზოგი დელიკატური დეტალი მხოლოდ ახლა გახმაურდა.
გარიგების არსი ისაა, რომ ფარმაკოლოგიური კომპანია ევროკავშირს პრეპარატს შედარებით დაბალ ფასში მიაწვდის, სამაგიეროდ კი არანაირ ფინანსურ პასუხისმგებლობას არ იტვირთავს (გარკვეულ ლიმიტს ზემოთ) გვერდითი ეფექტების გამო. გარიგების ზუსტი მასშტაბები არ საჯაროვდება, მაგრამ ცნობილია, რომ ევროპა AstraZeneca-ს 2,5 ევროს გადაუხდის ერთ დოზაში.
ფრანგულმა ფარმამწარმოებელმა Sanofi-მ, რომელიც თავის პრეპარატზე კონცერნ GlaxoSmithKline-თან ერთად მუშაობდა, ევროპას ის 10 ევროდ მიჰყიდა — და მისთვის იმუნიტეტი ჯერ არ მიუნიჭებიათ.
სხვათა შორის, ორივე კომპანიამ უკვე მიიღო აუნაზღაურებადი საავანსო გადახდები ევროკავშირისგან. AstraZeneca-ს შემთხვევაში ამ გადახდამ 336 მლნ ევრო შეადგინა 400 მლნ დოზის უზრუნვესაყოფად, ხოლო Sanofi-ს შემთხვევაში — 324 მლნ ევრო 300 მლნ დოზისთვის.
ამგვარად, თუ მომავალი მასობრივი ვაქცინაციის პროცესში უცბად გაირკვევა, რომ AstraZeneca-ს პრეპარატი მართლაც ბევრ შემთხვევაში აყენებს ზიანს ადამიანის ორგანიზმს, კომპანიისთვის ამას არანაირი საბედისწერო შედეგები არ მოჰყვება. დაზარალებულებს კომპენსაციებს ეროვნული მთავრობები გადაუხდიან, უფრო ზუსტად კი, შესაბამისი ქვეყნების გადასახადების გადამხდელები.
ასევე შეუძლებელია შთაბეჭდილებას არ ახდენდეს ევროპული ისტებლიშმენტის ფსონი ორ ვაქცინაზე. გასაგებია, რომ ეს სოციალური და პოლიტიკური მანიპულაციებისთვის უამრავ შესაძლებლობას იძლევა. სანტერესო იქნებოდა გვენახა, ევროკავშირის რომელი ქვეყნები რომელ პრეპარატს მიიღებენ, ან როგორ გაანაწილებენ ისინი თავად ქვეყნებს შიგნით ვაქცინას რაიონების კეთილდღეობისა თუ ადამიანთა საზოგადოებრივი მდგომარეობის გათვალისწინებით.
რაღაც მკარნახობს, რომ რჩეული ევროპელებისთვის, რომელთა ჯანმრთელობაც არავითარ შემთხვევაში არ შეიძლება დადგეს საეჭვო მედიკამენტების დარტყმის ქვეშ, ყოველთვის მოიძებნება Sanofi-ს პრეპარატი, რომელზე გარანტიის გაცემაც ფრანგულ კომპანიას თავად მოუწევს. შესაბამისად, მისი უსაფრთხოებისა და ეფექტურობისადმი რწმენა ბევრად მაღალია.
ამ ფონზე ლამის ეგზოტიკად მოჩანს რუსული რეალობები, სადაც ბევრი ცნობილი და მაღალჩინოსანი მოქალაქე გახდა ადგილობრივი ვაქცინის გამოცდების მონაწილე. მსოფლიო მასმედია კი კიდეც ირწმუნებოდა, რუსული ელიტის წარმომადგენლები ბევრი თვით ადრეც იცრებოდნენ გამოუცდელი პრეპარატითო. როგორ შეესაბამება ეს მათსავე თავდასხმებს „სპუტნიკ-V“-ზე, ეს მხოლოდ შეიძლება ვივარაუდოთ.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს
