ცისტიტი არის შარდის ბუშტის ლორწოვანი გარსის ანთება, რომლითაც ძირითადად ქალები ავადდებიან, რადგან მათი საშარდე მილი მოკლეა და ფართო, რაც საშოდან ან სწორი ნაწლავიდან საშარდე გზებში ინფექციის მოხვედრას აადვილებს.
რა იწვევს ცისტიტს
ცისტიტის გამომწვევი არაერთი მიზეზი არსებობს. ესენია საშარდე გზების ინფექცია, კათეტერის ხანგრძლივი გამოყენება, ჰიგიენური საშუალებების გამაღიზიანებელი მოქმედება და სხვ.
რა სიმპტომები აქვს ცისტიტს
თუ თქვენ უჩივით მოშარდვის გახშირებულ სურვილს, ტკივილს შარდვის, სქესობრივი აქტის დროს, გაქვთ მღვრიე და უსიამოვნო სუნის მქონე შარდი, შარდში შეინიშნება სისხლის არსებობა, აუცილებლად მიმართეთ ექიმს.
მწვავე ცისტიტის დროს იმატებს ტემპერატურა, თავს იჩენს ტკივილი მუცლის ქვედა არეში. მწვავე ცისტიტი იწყება მოულოდნელად, ორგანიზმის გადაცივებიდან ან სხვა მაპროვოცირებელი ფაქტორების ზემოქმედებიდან რამდენიმე საათის შემდეგ. რაც უფრო ძლიერია ანთება, მით უფრო ხშირია მოშარდვის სურვილი და ინტენსიურია ტკივილი. მძიმე ფორმების დროს ავადმყოფი ყოველ 20-30 წუთში ერთხელ შარდავს.
ვინ იმყოფება რისკის ზონაში
დაავადება გვხვდება ყველა ასაკისა და ორივე სქესის წარმომადგენელთან, თუმცა ქალებში უფრო ხშირია, რადგან მათი შარდსადენი მილი უფრო მოკლეა. ამის გამო ქალების შემთხვევაში ბაქტერიები ადვილად აღწევს შარდის ბუშტში. კვლევების მიხედვით, ქალების ნახევარზე მეტს სიცოცხლეში ერთხელ მაინც აქვს გადატანილი ცისტიტი.
ქალებში ცისტიტით დაავადების რისკს აჩენს სექსუალური აქტივობა, ორსულობა, მენოპაუზა, ისეთი ჰიგიენის საშუალებების გამოყენება, რომელიც აღიზიანებს ლორწოვანს.
მამაკაცებში დაავადების რისკი იზრდება პროსტატის ზომების მატებისას და შარდის ბუშტში შარდის შეკავების გამო.
დიაგნოსტიკა
დაავადების არსებობის დროს ძალიან მნიშვნელოვანია დროული დიაგნოსტიკა, რადგან არსებობს საფრთხე, რომ ინფექცია გავრცელდეს თირკმელზე და სერიოზული ზიანი მიაყენოს ადამიანის ჯანმრთელობას. ამიტომ სიმპტომების გამოვლენისთანავე მიმართეთ ექიმს.
ცისტიტის დიაგნოსტიკისათვის აუცილებელია ცისტოსკოპია – ინსტრუმენტული გამოკვლევა, რომლის საშუალებითაც ხდება შარდის ბუშტის ვიზუალური დათვალიერება. ის საშუალებას გვაძლევს, ვნახოთ შარდის ბუშტის ლორწოვანი გარსის ცვლილება და ზოგ შემთხვევაში დავადგინოთ მიზეზიც (წყლული, კენჭი და სხვ.), რომელიც ინფექციას იწვევს. ასევე აუცილებელია ზემოთა საშარდე ტრაქტის (თირკმელი, შარდსაწვეთი) რენტგენოლოგიური გამოკვლევა.
როგორ ვუმკურნალოთ ცისტიტს
დაავადების არსებობის შემთხვევაში ინიშნება კომპლექსური მკურნალობა. დიდი ყურადღება ეთმობა დიეტას. რაციონიდან უნდა გამოირიცხოს ცხარე და გამაღიზიანებელი პროდუქტები, ყველანაირი გაზიანი სასმელი. ანთების ორგანიზმიდან გამოსადევნად პაციენტმა დღეში 2-3 ლიტრი სითხე უნდა მიიღოს. შვების მომგვრელია შარდის ბუშტის საპროექციო არეში თბილი სათბურის დადება და ცხელი აბაზანა. მკურნალობის კურსში შეიძლება ჩაირთოს სპაზმოლიზური და ტკივილგამაყუჩებელი პრეპარატები.
ცისტიტის პროფილაქტიკა
ცისტიტის პროფილაქტიკა გულისხმობს იმ ელემენტარული წესების დაცვას, რომლებიც ხელს უწყობს შარდსასქესო სისტემის სწორ ფუნქციობას, აგრეთვე იმ მიზეზების აღმოფხვრას, რაც ხელს უწყობს დაავადების წარმოშობასა და გამეორებას. იმისთვის, რომ თავიდან აიცილოთ ცისტიტი, მოერიდეთ სხეულის გადაცივებას, მაღალ დონეზე შეინარჩუნეთ ორგანიზმის იმუნიტეტი, განუწყვეტლივ იზრუნეთ პირად და სქესობრივი ცხოვრების ჰიგიენაზე, ეცადეთ დროულად და სრულად დაცალოთ შარდის ბუშტი, ეს ხელს შეუწყობს ბუშტში მოხვედრილი ბაქტერიების გამოძევებას. იკვებეთ სწორად, ყურადღება მიაქციეთ სეზონურ ჩაცმულობას, ნუ ჩაიცვამთ მოჭერილ ტანსაცმელს, რომელიც ხელს უშლის მცირე მენჯის ღრუს ორგანოებში სისხლის მიმოქცევას, ნუ ჩაიცვამთ სინთეზური მასალისგან დამზადებულ ქვედა საცვლებს.
ამასთან, გახსოვდეთ, რომ სამკურნალოდ და საპროფილაქტიკოდ ნებისმიერი ხალხური საშუალება, ჩაი იქნება ეს თუ ბალახების ნაყენი, მნიშვნელოვანია, მაგრამ დამატებითი და არა ძირითადი.
ჯანმრთელობას გისურვებთ!
