დღეს ქალბატონი ლია, ისეთივე გულწრფელი და პოზიტიური პიროვნებაა, როგორც წლების წინ იყო, ოღონდ ამას ღრმა მუსიკალური ცოდნა და პროფესიულ-ცხოვრებისეული გამოცდილება დაემატა.
-ქალბატონო ლია, თქვენი სახელი და გვარი უკვე ბრენდია და ალბათ უკვე არის თავისთავად წარმატების წინაპირობა თქვენი მოსწავლეებისთვის?
— ვიცი, რომ ჩემთან იმიტომ მოჰყავთ ბავშვები, რომ ახსოვთ პოპულარული “მზიური“და ამ ანსამბლის ნიჭიერი მომღერალი ბავშვები, ახსოვთ მისი წარმატებები და ის, რასაც ზღაპრული ბავშვობა ჰქვია. ჩვენს სტუდიაში “ბომბორა“ ბავშვებს ზედმიწევნით ვასწავლით სიმღერას.ჩვენთან კვირაში სამი საათი ვოკალის გაკვეთილია, პროფესიულ ბგერაზე მუშაობა ხდება, ამას ემატება მეტყველების კულტურა და რითმიკა. ეს ყველაფერი კი სინთეზში კარგ შედეგს იძლევა. შარშან ჩვენთან შვიდი პაწაწუნა, 3 წლის ბავშვი მოვიდა და წლის ბოლოს, ივნისში, მათ უკვე თავისი საანგარიშო კონცერტი ჰქონდათ. ისეთი სირთულის სიმღერები იმღერებს, რომ ყველას გაუკვირდა.ანსამბლის რეპერტუარში ძალიან ბევრი სიმღერაა ჩემს მიერ შექმნილი, ჩემმა ქალიშვილმა, ქეთი ჭკუასელმა საგუნდო სადირიჟორო დაამთავრა და ანსამბლის უფროს ჯგუფთან მუშაობს. მას ძალიან ბევრი ლამაზი საბავშვო სიმღერა აქვს დაწერილი. გვინდა, რომ საიუბილეოდ დისკიც გამოვუშვათ. სურვილი გვაქვს, რომ შობამდე მოვახერხებთ. იმედია, რომ ყველაფერი გამოგვივა. ძალიან ნიჭიერი თაობა მოდის, თანაც, მათ ყველაფერზე უფრო მეტი წვდომა აქვთ, ვიდრე ჩვენს დროს ჰქონდათ.
- არადა, „მზიურის“ ბავშვები ყველაფერზე წვდომის გარეშე იყავით წარმატებულები და პოპულარულები…
— მე მახსოვს, როცა ჩვენ პირველად დავინახეთ მუსიკალური ინსტრუმენტები — ყველა გოგო შოკირებული იყო. ვერც წარმოვიდგენდით, რომ შესაძლებელი იყო ეს ინსტრუმენტები ახლოდან გვენახა, არათუ შევხებოდით და მათზე დაკვრა გვესწავლა… ეს უფლის წყალობა იყო, რომ ჩვენ, ასეთი ნიჭიერი ბავშვები ერთად შევკრებილიყავით და გვემღერა.
-ქალბატონო ლია, თქვენ ლექციებს სხვადასხვა უმაღლეს სასწავლებელში კითხულობდით და ძალიან დიდი მოთხოვნა ყოფილა თქვენს ლექციებზე…
— მე თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ქართული ენისა და ლიტერატურის ფაკულტეტი თარგმანის სპეციალობით დავამთავრე. მეორადი ფაკულტეტი კი კინოხელოვნება.1983 წლიდან 2007 წლამდე ექვს უმაღლეს სასწავლებელში ვკითხულობდი ლექციებს, თავიდან უნივერსიტეტში მეტყველების კულტურას, ასევე ეკონომიკურ ურთიერთობათა ინსტიტუტში, თავართქილაძეშიც, მასკიში ვკითხულობდი. ყველა ბავშვი და სტუდენტი იმდენად საინტერესო და ინდივიდუალურია, რომ ამ ხნის მანძილზე ძალიან ბევრი რამ თავად ვისწავლე. რაც შეეხება მოთხოვნას, ბოლოს აღმოჩნდა, რომ ჩემს ლექციებს თურმე ფილოლოგები კი არა, მათი მეგობრებიც ესწრებოდნენ სხვადასხვა ფაკულტეტებიდან, რაც ძალიან მახარებს.
- უცხოელი სტუდენტებიც გყავდათ?
— დიახ, იყვნენ უცხოელი სტუდენტები თურქეთიდან, მათ ქართული არ იცოდნენ, რუსული კი ცუდად, მე ნახევრად რუსულად და ნახევრად ქართულად მიწევდა ლექციების წაკითხვა. ახალი ქართული ლიტერატურის კათედრაზე ვმუშაობდი. ერთხელ მეტყველების მუსიკასთან დამოკიდებულების თემაზე გვქონდა ლექცია და ერთმა თურქმა სტუდენტმა პირდაპირ ლექციაზე გამოთქვა სურვილი, რომ თურქულად ემღერა. ქართველ სტუდენტებს ფხუკუნი აუტყდათ. ბავშვებს ვუთხარი, რომ ყოველგვარი ღიმილის გარეშე მოვისმინოთ მეთქი. თურქი სტუდენტი საკმაოდ სმენიანი აღმოჩნდა და სიმღერა ნორმალურად შეასრულა. ამის მერე თქვა, სურვილი მაქვს, ქართული სიმღერაც შევისწავლოო. მე სიმღერის და ვოკალის გაკვეთილი არ მქონდა, მაგრამ მან ქართველ სტუდენტებს მიმართა: ახლა, თქვენ იმღერეთო. უცხოელებს ხომ იცით, თავისებური სითამამე აქვთ. ქართველმა სტუდენტებმა ისევ ჩაიქირქილეს და სიჩუმე ჩამოვარდა. მაშინ მათ ვუთხარი: ახლა, არ შემარცხვინოთ, თორემ არ ვიცი, რას ვიზამ, არც ერთს არ გექნებათ ნორმალური ნიშანი მეთქი. მიდი, რომელიმემ დაიწყეთ და უცებ გავშალოთ მეთქი ხმებში. მართლაც ჩავაგუგუნეთ.
-საინტერესოა, რა იმღერეთ?
— სიმღერა „საქართველოო ლამაზო“… იცით, რა მოხდა? ამ თურქ სტუდენტს თვალები ცრემლით აევსო. ქართველი სტუდენტები კი ისეთი ამაყები იყვნენ, ამის დავიწყება შეუძლებელია. მაშინ მათ ვუთხარი: არასოდეს, არც ერთ სიტუაციაში, იცით თუ არ იცით, იმ წუთში ღმერთს უნდა თხოვოთ, გონება გაგიცისკროვნოთ ისე, რომ უცხოელს დაანახოთ, როგორ გიყვართ თქვენი ქვეყანა, თქვენი ჰანგი, კულტურა და თქვენი ხალხი! უნდა მოიკრიბოთ ძალა და აჩვენოთ უცხოელს, რომ თქვენი ქვეყნით ამაყი ხართ. იმიტომ, რომ უცხოელები აქ ქართული სიმღერისთვის სპეციალურად ჩამოდიან და ქართულ მრავალხმიანობას სწავლობენ. სიყვარულის გამოხატვის არასოდეს შეგრცხვეთ მეთქი…
- ქალბატონო ლია, თქვენი სტუდენტობიდან ასეთი რომელი შემთხვევა გახსენდებათ?
— სტუდენტობას დროს გემით ერთთვიან მოგზაურობაში ვიყავით. თვენახევარი კი გერმანიაში, სადაც სტუდენტური ბანაკი იყო. ასევე ვიყავით სირია-იორდანიაში.1981 წელს როცა გერმანიაში ვიყავით ჩვენს კოტეჯზე საქართველოს მაშინდელი დროშა გვქონდა. ამის გამო შენიშვნა მივიღეთ, რადგან მაშინ საბჭოთა კავშირი იყო და ჩვენ საბჭოთა დროშა უნდა გვქონოდა. ყველას ავუხსენით, რომ მართალია, საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში ვართ, მაგრამ სახელმწიფო ენა- ქართულია და ჩვენ ჩვენი, უნიკალური ქართული ჰანგები გვაქვს. იქ ჩავატარეთ საქართველოს დღე, რომელზეც ისტორიის მოყოლას ფარნავაზიდან დავიწყეთ. ქართულად მე ვყვებოდი, ორი სტუდენტი კი იგივეს გერმანულად და ინგლისურად ყვებოდა. ეს იყო ლიტერატურულ-მუსიკალური კომპოზიცია და მაშინ ყველას გავაგებინეთ თუ რას წარმოადგენსქართული კულტურა და ისტორია. ყველაფერი კი ქართული, ლამაზი სუფრით დამთავრდა. ყველაზე დიდი აღფრთოვანება ის იყო, რომ ჩვენი ქვეყანა მაშინ იქ ყველას გავაცანით. ავუხსენით რას ნიშნავს სადღეგრძელო, თამადის აკადემია და როგორი სუფრის კულტურა გვაქვს. როგორი მასპინძლობა ვიცით. დღემდე ამ აზრის ვარ, „ბომბორაში“ მოსულ ბავშვებსაც სიმღერის გარდა მინდა, რომ სიამაყის გრძნობა გავუღვივო ხოლმე იმის მიმართ, რასაც ქართველობა ჰქვია, გავაგებინო, რომ ქართული სიმღერის სიყვარული- სამშობლოს შეგრძნებით და გაცნობიერებით იწყება…
