ანბანამდე მისასვლელი წიგნები და ნიქოზში დაკრეფილი ყაყაჩოები

გამოწერა
დღეს ძალიან დიდი მოთხოვნილებაა საბავშვო ხასიათის, შემეცნებით -გასართობ ლიტერატურაზე. რთულია, ასეთი წიგნები მიმზიდველი გახადო თანამედროვე ბავშვებისთვის, რომლებიც ძირითადად ინტერნეტზე არიან დამოკიდებული. გივი ჩიღვინაძე ერთ-ერთი მათგანია, ვინც ამას ახერხებს.

 ის თავიდან მუშაობდა გამომცემლობა „ნაკადულში“, შემდეგ სხვადასხვა გამომცემლობასა და რედაქციაში. ამჟამად გამომცემლობა „საუნჯის“ რედაქტორია. მისი ლექსები, მოთხრობები და საბავშვო ნაწარმოებები დიდი ხანია, იბეჭდება ქართულ სალიტერატურო და საბავშვო ჟურნალ-გაზეთებში, შესულია სხვადასხვა კრებულებში. არის ათამდე წიგნის ავტორი და სხვადასხვა ლიტერატურული კონკურსის გამარჯვებული.

-ბატონო გივი, თქვენ როგორ ფიქრობთ, რა სახის საბავშვო ლიტერატურაზეა დღეს მოთხოვნილება?

— დღეს ძირითადად უმცროსი ასაკის ბავშვებისთვის შემეცნებითი ხასიათის წიგნებზეა მოთხოვნილება, რის გამოც ჩვენთან საბავშვო ლიტერატურა უფრო იყიდება. ანბანის შესწავლა ალბათ ყველაზე მთავარია ბავშვისთვის, ამას ყველა მშობელი, ბაღისა და სკოლის მასწავლებელიც ითვალისწინებს და შესაბამის წიგნებს იძენს. რა თქმა უნდა, სახელმძღვანელოებია მთავარი, მაგრამ საჭიროა იმ სახის ლიტერატურაც, რაც ბავშვის ანბანთან მიახლოების პროცესს უფრო საინტერესოს გახდის.

© FB/ გივი ჩიღვინაძექართული ანბანი
ქართული ანბანი - Sputnik საქართველო
ქართული ანბანი

- ბატონო გივი, რას წარმოადგენს თქვენი საბავშვო წიგნი „ანბანთქება?“

— ეს სწორედ ანბანათან მისასვლელი შემეცნებითი ხასიათის წიგნია პატარებისთვის. წიგნის თვითეულ გვერდზე ერთ-ერთი ასო-ბგერაა წარმოდგენილი. აქ შესულია ანბანთქება —ენის გასატეხი ლექსი, რომლის ყველა სტრიქონი ერთი და იმავე ასო-ბგერით იწყება და მასში ყველაზე მეტად ეს ასო-ბგერა გვხვდება. აქვეა რითმოცანები, რომლის პასუხი გარითმულია მეორე სტრიქონთან და ამავე ასო-ბგერით იწყება. აქვეეა შესული ენის გასატეხი წინადადება, საანბანო სიტყვები და მშობლიური სახელები — საქართველოს ქალაქები და სოფლები, რითიც წიგნში ანბანთან ერთად თითქოს მთელი საქართველოა წარმოდგენილი და ეს მეტად მნიშვნელოვანია.

ეს წიგნი საინტერესო იქნება საბავშვო ბაღის უფროსი ჯგუფელებისთვის — ოთხ და ხუთწლიანებისთვის და სკოლის პირველი კლასელებისთვის. კარგად იცით, ბავშვებს როგორ უყვართ ილუსტრირებული წიგნები. ამ წიგნის მხატვარია ზაურ დეისაძე, რომელსაც უამრავი საბავშვო წიგნი აქვს დახატული. მისი ნახატები ჟურნალ „დილის“ თითქმის ყველა ნომერშია. გარეკანის მხატვარია კახა ბახტაძე, ასევე შესანიშნავი მხატვარი. ბოლოს აქ მოცემულია ზოგიერთი სიტყვის განმარტება და ქართული ანბანის სამივე სახეობა — ასომთავრული, ხუცური და მხედრული.

- როგორც ვიცი, ამ წიგნს უცხოეთში მცხოვრები ქართველი ბავშვებიც მიიღებენ…

— დიახ, ასეა, პარლამენტის ეროვნული ბიბლიოთეკის დირექტორმა გიორგი კეკელიძემ გადაწყვიტა, რომ ამ წიგნის გარკვეული რაოდენობა საზღვარგარეთ ჩვენი თანამემამულეებისათვის გახსნილ ბიბლიოთეკებსა და საბავშვო ცენტრებს მიაწოდოს. ჩემი ერთ-ერთი მიზანიც ესაა —უცხოეთში მცხოვრებმა ქართველმა პატარებმა პირველ რიგში ქართული ანბანი ისწავლონ. სხვათაშორის ეს წიგნი წარვადგინე საბავშვო ბაგა-ბაღების განვითარების სააგენტოში, სადაც  ის ძალიან მოიწონეს. ამის მერე ყველა საბავშვო ბაღს მისცეს რეკომენდაცია, რომ ის შეეძინათ. მადლიერი ვარ გამომცემლობა „მერიდიანის“ დირექტორის, ბატონი კახა რუსიძის, რომელიც ძალიან დამეხმარა ამ წიგნის გამოცემაში.

გივი ჩიღვინაძე: დღეს საბავშვო-შემეცნებითი წიგნებზე დიდი მოთხოვნილება

- ბატონო გივი, თქვენს სხვა საბავშვო წიგნებიც გაქვთ გამოცემული…

— დიახ, ამის გარდა მე სხვა საბავშვო წიგნებიც მქვს:  „მზე შინა და მზე გარეთა“, სადაც  ქართული ხალხური დღეობა-დღესასწაულები და წეს-ჩვეულებები აღწერილი, „თოვლიანი ტყის ამბები“. ეს წიგნები ორ-ორჯერ გამოიცა და ისინი მომავალშიც დაიბეჭდება, რადგან მთელი ტირაჟები გაიყიდა. მალე გამოვა საბავშვო ლექსებისა და მოთხრობების  წიგნი „მთებისა და ტყეების ამბები“. აგრეთვე პატარა მკითხველი მიიღებს ჩემს მიერ შედგენილ წიგნს „ქართული სიტყვიერება ბავშვებისათვის“, სადაც  ქართული ხალხური ლექსები, ზღაპრები, ანდაზები შევიდა. მნიშვნელოვანია ის, რომ ამ წიგნში მეგრულ-ლაზურიდან და სვანურიდან გადმოღებული საბავშვო ნაწარმოებებიცაა შესული.

- ბატონო გივი, თქვენ ნიქოზში მცხოვრებ ბავშვებსაც ჩაუტანეთ წიგნები..

— საერთოდ საქართველოს სხვადასხვა რაიონისა და ქალაქის სკოლებში ხშირად მაქვს ხოლმე შეხვედრები. რაც შეეხება ნიქოზს, შარშან საოკუპაციო ხაზთან მდებარე ამ ქართულ  სოფელში მეგობრებთან ერთად ვიყავი და ადგილობრივი სკოლის მოსწავლეებს საჩუქრად ახალი წიგნები ჩავუტანე. ნიქოზმა ჩემში იმდენად დიდი შთაბეჭდილება მოახდინა, რომ იქიდან ჩამოსულმა ეს ლექსი დავწერე:

ყაყაჩოები ქართლის ველებზე

სანამ იმერეთს და რაჭას მოვივლიდე,

მანამ ქართლის ველთა ელვა დამაჩოქებს —

დილის სხივ-ნიავში ნაზად მოლივლივეს

მშვიდად ვეფერები ულევ ყაყაჩოებს.

თვალწინ მომავალთა რწმენად გაიქროლეს

შინდის-კარალეთმა-ფხვენის-ვარიანმა,

თუმცა მტკივნეული სევდა გავიყოლეთ,

გული გაგვიშალა მხარემ დარიანმა.

ყაყაჩოები კი მართლა იმდენია,

წამით გვავიწყდება ყველა გასაჭირი,

მეტს რომ გვპირდებიან, ქართლის მინდვრებია

მტრისგან უმოწყალოდ წელზე გადაჭრილი.

ნიქოზს მოშრიალე დიდი ნიგვზებია,

კიდევ სიზმრებია მთამდე ასულები,

ჩვენი მიზნებია, აქ რომ იზრდებიან

ლაღი ვაჟები და ანცი ქალწულები.

ისევ სამერმისო იმედს დავიგულებ,

რადგან არ ვიკადრებ ბედთან შევაჭრებას…

გამოვიყოლებდი ლამაზ თაიგულებს,

მაგრამ შენს ნახვამდე ხელში შემაჭკნება…

აქვე გეტყვით, რომ როგორც გავიგე, წელს, იქაურმა ახალგაზრდებმა თურმე გახსნეს მშვენიერი ბიბლიოთეკა, სადაც მომავალში ახალი წიგნებითა და ჟურნალებით ისევ ვაპირებთ ჩასვლას.

© FB/ გივი ჩიღვინაძეგივი ჩიღვინაძე
გივი ჩიღვინაძე - Sputnik საქართველო
გივი ჩიღვინაძე

- ბატონო გივი,  თავად თუ გახსოვთ თქვენი ბავშვობიდან ანბანთან მისვლის პერიოდი?

— რა თქმა უნდა  მახსოვს, ეს იყო სოფლის ჩვეულებრივი სკოლა, სადაც მე ვსწავლობდი, საჩხერის რაიონის სოფელ მოხვაში. ანბანიც ჩვეულებრივ ვისწავლე იაკობ გოგებაშვილის „დედაენით“, როგორც ყველა სწავლობდა. ახლა რას ვფიქრობ, იცით? მაშინ რომ ასეთი წიგნებიც გვქონოდა ბავშვებს, უფრო ლამაზი იქნებოდა ჩვენი ცხოვრება და უფრო კარგად ვისწავლიდით… თუმცა ჩვენც გვყავდა კარგი მასწავლებლები და სოფლის ბიბლიოთეკაც გვქონდა. სკოლაში ხანდახან ჟურნალი „დილა“ და სხვადასხვა წიგნებიც მოდიოდა… რაც მთავარია, წინ მქონდა გადაშლილი ბუნების დიდი წიგნი: ჩემი მთები, ტყეები, მდინარეები… იქ გატარებული ბავშვობა დღეს ძალიან ბედნიერად მეჩვენება..

ყველა ახალი ამბავი
0