თბილისი, 12 აგვისტო — Sputnik. არქეოლოგიურმა ექსპედიციამ, რომელშიც თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის სპეციალისტები მონაწილეობენ, გრაკლიანის გორაზე ახალი არქეოლოგიური არტეფაქტები აღმოაჩინა, რომლებიც ძვ.წ.აღ. II და I ათასწლეულებით თარიღდება.
საველე სამუშაოების წარმოებისას პირველ ტერასაზე სამარხებში დიდი რაოდენობით კერამიკული და ლითონის ინვენტარია აღმოჩენილი. ახალი აღმოჩენები გაკეთდა ძვ.წ.აღ. V-IV საუკუნეების სატაძრო კომპლექსის ნაშთების კვლევისას, სადაც პირველად დაფიქსირდა არტეფაქტები, რომელიც რკინის ნივთების წარმოებასთან არის დაკავშირებული.
გრაკლიანის გორაზე გათხრები ადრეც ტარდებოდა და მაშინ არქეოლოგებმა ჩვ.წ.აღ.-მდე V საუკუნის უნიკალური ნაგებობა აღმოაჩინეს. ეს იყო პირველი შემთხვევაა, როცა ამ პერიოდის ძეგლი მთლიანად შენახული აღმოჩნდა. ამგვარად, მეცნიერებს აქვთ საშუალება, მიიღონ სრულფასოვანი წარმოდგენა იმ დროის ცხოვრების შესახებ.
ნაგებობის ცენტრალურ ადგილზე მდებარეობდა დიდი საკურთხეველი; სათავსოში გამართულია ღუმელი, რომელზეც ქურუმებისთვის ცეცხლის გადასატანი ლარნაკები დევს; იქვე იყო სამკურნალო მცენარეების თესლების დასაფქვავი მოწყობილობა.
თსუ-ის არქეოლოგებმა გრაკლიანის გორაზე გათხრები 2008 წელს წამოიწყეს. მოგვიანებით იქვე მოეწყო ბაზა სტუდენტებისთვის საველე პრაქტიკის ჩასატარებლად.
გრაკლიანის საიდუმლო
გრაკლიანის გორა წარმოადგენს მრავალფენიან არქეოლოგიურ ძეგლს, რომელიც კასპის მუნიციპალიტეტის სოფლების იგოეთისა და სამთავისის ტერიტორიაზე, მდინარე ლეხურას მარჯვენა ნაპირზე მდებარეობს.
ძეგლის ტერიტორიაზე ქვის ხანის პერიოდიდან რომაული პერიოდის ჩათვლით საზოგადოებრივი ცხოვრების 300-ათასწლიანი უწყვეტი განვითარება დასტურდება. გრაკლიანის შესახებ მასალები გამოქვეყნებულია მსოფლიოს წამყვან სამეცნიერო გამოცემებში – საფრანგეთში, ჰოლანდიაში, ინგლისში, იტალიაში, გერმანიასა და ესპანეთში.
გრაკლიანის გორაზე პირველი მონაპოვარი 2007 წელს თბილისი–სენაკი–ლესელიძის გზის მშენებლობის დროს დაფიქსირდა. იქ მიმდინარე არქეოლოგიური სამუშაოები საგზაო დეპარტამენტმა დააფინანსა, ხოლო მისი კონსერვაცია და ობიექტის შემდგომი განვითარება გზის მშენებლობის გამო შეჩერებული იყო.
კულტურული მემკვიდრეობის დაცვის ეროვნულმა სააგენტომ 2014 წელს (თითქმის 8 წლის შემდეგ) ამ ობიექტის საფუძვლიანი შესწავლის, მისი კონსერვაციისა და საერთაშორისო სტანდარტებით სამუზეუმო სივრცის მოწყობის ინტერესი გამოთქვა.
იმავე წელს დაიწყო მასშტაბური არქეოლოგიური სამუშაოები, რომელთა შედეგად აღმოჩენილია ნასახლარები, სამეურნეო დანიშნულების ობიექტები და სამარხები, რომლებიც ჩვ.წ.აღ-მდე IV საუკუნიდან ჩვ.წ.აღ-ის I საუკუნეებს ეკუთვნის, შემდეგ კი ჩვ.წ.აღ-მდე VII საუკუნის ტაძარი და ორი საკურთხეველი გაითხარა.
საქართველოში არქეოლოგებმა უძველესი უნიკალური ძეგლები აღმოაჩინეს >>
იქვე აღმოჩენილია ორი სატაძრო კომპლექსი. ერთ-ერთი იბერიის პირველი მეფის – ფარნავაზის მმართველობის პერიოდს განეკუთვნება (ჩვ.წ.აღ-მდე IV-III სს). მოგვიანებით გრაკლიანის გორას კულტურული მემკვიდრეობის ეროვნული ძეგლის სტატუსი მიენიჭა.
