ვიქტორია ნიკიფოროვა
COVID-19-ზე ტრამპისა და ბაიდენის მოსაზრებები მოულოდნელად დაემთხვა ერთმანეთს. აშშ-ის ყოფილი პრეზიდენტი პანდემიის დაწყების დღიდან აცხადებდა, რომ ვირუსმა უჰანის ლაბორატორიიდან გამოაღწია. ბაიდენი და მთელი დემოკრატიული პარტია კი თავგამოდებით უარყოფდნენ ვირუსის ხელოვნური წარმოშობის შესაძლებლობას.
და აი, მოხდა მოულოდნელი შემოტრიალება. გასული კვირიდან პრეზიდენტი ბაიდენი ვირუსის ლაბორატორიაში შექმნას უკვე შესაძლებლად მიიჩნევს. ხოლო ლიბერალური ისტებლიშმენტის რუპორმა Facebook-მა შეწყვიტა იმ პოსტების დაბლოკვა, რომლებშიც იდუმალი დაავადების ხელოვნურ წარმოშობაზეა საუბარი.
ამასთან, როგორც კი ვაშინგტონის ადმინისტრაციამ იმის შესაძლებლობა აღიარა, რომ კორონავირუსი შეიძლება ხელოვნურად იყოს კონსტრუირებული, დამნაშავეც მაშინვე მოიძებნა. ბაიდენის განკარგულებით, ამერიკული სპეცსამსახურები ვირუსის მხოლოდ ჩინური წარმოშობის საკითხით დაკავდებიან. სხვა ვერსიები არც კი განიხილება.
ჩინეთის დანაშაული დაუდევრობასა თუ სულაც დივერსიაში, რაღა თქმა უნდა, არაფრით დასტურდება. ერთადერთი ინფორმაცია, რომელსაც მრავალსვლიანი ანტიჩინური კომბინაცია ეყრდნობა — The Wall Street Journal-ში გამოქვეყნებული სტატიაა, რომელიც ირწმუნება, რომ ჯერ კიდევ პანდემიის ოფიციალურ დაწყებამდე უჰანში ვიღაც მეცნიერები დაავადდნენ და გარდაიცვალნენ რაღაც კორონავირუსის მსგავსით. თუმცა მთელი ეს ისტორია ბნელითაა მოცული და დაუსაბუთებელია.
ოფიციალური პეკინი უარყოფს ამ მოსაზრებას და აცხადებს, რომ ვირუსებზე ექსპერიმენტებით, მათ შორის მათში გარკვეული სეკვენციების ჩადგმით, რომლებიც ვირუსებს ადამიანის უჯრედებში შეღწევას უადვილებს, ამერიკელი მეცნიერები უფრო აქტიურად იყვნენ დაკავებული, ვიდრე ჩინელი.
ამასთან ყურადსაღებია 2019 წლის ზაფხულისა და შემოდგომის მოვლენების თაიმლაინიც. აგვისტოში მოულოდნელად დაიხურა აშშ-ის ფორტ-დეტრიკის ცნობილი სამხედრო ბიოლაბორატორია. იქ პლანეტის ყველაზე საშიშ ვირუსებს და ბაქტერიებს ინახავენ და იკვლევენ. საგულდაგულოდ შერჩეული კოლექცია ციმბირის წყლულსაც შეიცავს, ყვავილსაც და შავ ჭირსაც. უკიდურესად გასაიდუმლოებული მეცნიერები შემოქმედებითად ატარებენ ექსპერიმენტებს ამ ნიმუშებზე და მათ საფუძველზე ახალ, კიდევ უფრო საშიშ ვარიანტებს ქმნიან.
აქ უნდა აღინიშნოს ისიც (როგორც ეს რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრომ არაერთხელ განაცხადა), რომ აშშ მსოფლიოს ერთ-ერთი სახელმწიფოა მცირეთაგან, რომლებსაც ხელი არ აქვთ მოწერილი ბიოლოგიური და ტოქსიკური იარაღის აკრძალვის კონვენციაზე (BWC). ანუ, ყველა იმ სახელმწიფოს, რომელსაც ამ კონვენციაზე ხელი აქვს მოწერილი, მათ შორის, ჩინეთსა და რუსეთს, შეუძლიათ ერთმანეთის ლაბორატორიების შემოწმება. აი აშშ-ის ბიოლაბორატორიებში კი რით არიან დაკავებული — ეს მეცნიერებისთვის უცნობია. ასრულებენ თუ არა ისინი რეალობაში კონვენციას, ეს ღია საკითხად რჩება.
და აი ფორტ-დეტრიკის ლაბორატორია რაღაც გაჟონვის გამო დაიხურა. საიდუმლოს მაღალი დონის გამო არ გამოქვეყნებულა, კერძოდ რამ გაჟონა, რა მიმართულებითა და რა რაოდენობით. თუმცა იმავე წლის სექტემბერში აშშ-ში ფილტვების დაავადების უცნაური ეპიდემია დაიწყო. თავდაპირველად ამ ყველაფერს ვეიპებს აბრალდებდნენ. უფრო სწორად, ვეიპებისთვის საჭირო რაღაც ახალ, იდუმალ ნაერთს, რომლის მოხმარებასაც სასიკვდილო საფრთხე ახლდა.
დაავადების სიმპტომებს შორის იყო პნევმონია, შინაგანი ორგანოების ფართო დაზიანება — მოკლედ, ყველაფერი ის, რაც ძალიან ჰგავს COVID-19-ის სურათს. ოქტომბერში ამერიკელი სამხედროები უჰანში გაემგზავრნენ საერთაშორისო სპორტულ ასპარეზობაზე და, როგორც არაერთი ჩინელი ექსპერტი ფიქრობს, სწორედ იქ მოხდა ამერიკული კორონავირუსის ადგილობრივი მოსახლეობისთვის გადადება.
ჩინელი ექსპერტების ვერსიაზე კამათი შეიძლება, თუმცა მთლიანობაში ის ბევრად ლოგიკურად გამოიყურება, ვიდრე აშშ-ის ბრალდებები. ყურადსაღებია ისიც, რომ ამერიკული პროპაგანდის მთელი ძალები ერთ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში იმ თეორიის დაცვისკენ იყო მიმართული, რომ ვირუსი ბუნებრივი წარმოშობისა იყო.
აშშ-ის მთავარი კორონავირუსული ზედამხედველი ენტონი ფაუჩი მთელი წლის განმავლობაში გადაჭრით უარყოფდა ნებისმიერ ვერსიას ხელოვნური წარმოშობის თაობაზე. სოციალურ ქსელებში არცხვენდნენ და დევნიდნენ იმ „დისიდენტებს“, რომლებიც ბედავდნენ და მის ბუნებრიობაში ეჭვი ეპარებოდათ.
გამოჩენილ ფრანგ ვირუსოლოგს, ნობელის პრემიის ლაურეატ ლიუკ მონტანიეს ლამის კარიერად და რეპუტაციად დაუჯდა განცხადება კორონავირუსის ხელოვნური წარმოშობის შესახებ. არადა მან მხოლოდ SARS-CoV-2-ის სტრუქტურაში ის თანმიმდევრობა წარადგინა, რომელიც ადამიანის იმუნოდეფიციტის ვირუსისგან ნასესხებს ჰგავდა და შეიძლებოდა კორონავირუსის ხელოვნურობაზე მიენიშნებინა.
ჩინური წარმომავლობის ამერიკელი ვირუსოლოგი ბინ ლიუ ერთი წლის წინ ცეცხლსასროლი იარაღით მოკლეს პიტსბურგში კორონავირუსის სტრუქტურის შესწავლაზე მუშაობისას. მანამდე მან მოასწრო და განაცხადა, რომ რაღაც საინტერესო აღმოაჩინა, მაგრამ მოულოდნელად მოკლეს.
ამერიკული მედიასაშუალებების მანქანამ სწრაფად ჩამოაყალიბა და საზოგადოებას თავს მოახვია გარკვეული კონსენსუსი. თუ პროგრესული ლიბერალი და დემოკრატი ხარ, ბაიდენს აძლევ ხმას, შეგნებულად გადადიხარ თვითიზოლაციაზე და კორონავირუსის ბუნებრივი წარმოშობა გჯერა. ხოლო თუ დახავსებული „რედნეკი“ (გაუნათლებელი, ბრიყვი გლეხი) ხარ, მაშინ ტრამპს აძლევ ხმას, აკრიტიკებ გაუთავებელ ლოკდაუნსა და ფიქრობ, რომ კორონავირუსი ლაბორატორიაში შეიქმნა.
სწორედ საზოგადოების ამგვარად დაყოფა დააჩქარეს მთავარმა ინტენეტ-პლატფორმებმა და სოციალურმა ქსელებმა. მაგრამ მათი უმეტესობა წმინდა ამერიკული გავლენის იარაღია. იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ვერსია ბუნებრივი წარმოშობის შესახებ საზოგადოებაში იმ მიზნით ინერგებოდა აგრესიულად, რომ ამერიკელი პარტნიორებს თავიანთი ლაბორატორიების დაფარვას ცდილობდნენ.
მაგრამ კორონავირუსის ბუნებრივი წარმოშობის დამამტკიცებელი მეცნიერული საბუთები ჯერ კიდევ არ არის ნაპოვნი. ბოლოს მათ ჯანმოს მისია ეძებდა ჩინეთში. საერთაშორისო ექსპერტებმა ვერ შეძლეს იმ გზების აღმოჩენა, რომლებითაც ვირუსი ღამურებიდან გადაედებოდა ადამიანს.
ერთი პერიოდი მეცნიერები პანგოლინებს მიიჩნევდნენ დამნაშავეებად. მაგრამ როგორ შეიძლებოდა ეს იშვიათი ცხოველი გადამდებ რგოლად ქცეულიყო, გაურკვეველი დარჩა. ამგვარი გადადების ერთადერთი დამაჯერებელი ვერსია სერიალ „სამხრეთის პარკის“ ავტორებმა წამოაყენეს, მაგრამ ის ძალიან სასაცილოა და უხამსი იმისთვის, რომ სერიოზულ გამოცემაში ციტატად მოვიყვანოთ. მოკლედ, პანგოლინები და ღამურები გვერდზე გასწიეს. სხვათა შორის, ჯანმოს ექსპერტებმა უჰანის ლაბორატორიიდან ვირუსის გაჟონვის შესაძლებლობაც ვერ აღმოაჩინეს.
ამავდროულად ამერიკელი პარტნიორების სასარგებლოდ არც ლაბორატორიულ კვლევებში არსებული წარმოუდგენელი განსხვავება არ მეტყველებს. ჩინეთს საზღვარგარეთ ლაბორატორიები არ აქვს. აშშ-ს კი ასზე მეტი ლაბორატორია აქვს მსოფლიოს 25 ქვეყანაში. რაღაც უცნაური დამთხვევით, მათი უმეტესობა რუსეთისა და ჩინეთის საზღვრებს გასწვრივაა განლაგებული. მხოლოდ უკრაინაში 16 ამერიკული ბიოლაბორატორიაა.
მომხდარა თუ არა იქ საშიში ინციდენტები? რამდენიც გინდათ. 2015 წელს ამერიკული ჟურნალი USA Today ასობით შემზარავ შემთხვევაზე წერდა. ჟურნალისტები აღნიშნავდნენ, რომ მარტო 2014 წელს მომხდარი გაჟონვები ებოლას ცხელების, ფრინველის გრიპისა და ყვავილის აღმძვრელებს შეეხებოდა. კიდევ აშშ-ის თავდაცვის სამინისტრომ „შეცდომით“ გაგზავნა სამხრეთ კორეის ბაზაზე ციმბირული წყლულის ცოცხალი სპორები. შეშინებული კორეელები დემონსტრაციებსაც კი აწყობდნენ.
ჩვენ ალბათ ვერასდროს შევიტყობთ, სასიკვდილოდ სახიფათო ვირუსების გაჟონვები უბრალოდ დაუდევრობაა თუ დაგეგმილი ოპერაცია. მაგრამ თუ გლობალური სახელმწიფო დივერსიის შესაძლებლობას დავუშვებთ (რაღა თქმა უნდა, თეორიულად), ეს ჩინური სტილი არ არის — ეს ქვეყანა ნელა და შეუქცევად წინსვლას ანიჭებს უპირატესობას. ამგვარი იმპულსური ჟესტები ბოლო დროს სწორედ ამერიკელ პარტნიორებს ახასიათებთ, რომლებიც ქაოსს თესავენ მთელ მსოფლიოში და ნებისმიერ სტრუქტურას ანგრევენ, რათა საკუთარი დაცემა შეანელონ.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს