ანდრეი კოცი
მაის-ივნისში ალიანსი ცივი ომის შემდეგ ყველაზე დიდ მანევრებს, Defender Europe 2021-ს ჩაატარებს. ამაზე პასუხი იქნება რუსეთისა და ბელარუსის არანაკლებ მასშტაბური ერთობლივი წვრთნები „დასავლეთი-2021“, რომელიც სექტემბრისთვისაა დანიშნული. რით შეიძლება დასრულდეს ეს ყოველივე?
ბრძოლის ველი — ევროპა
Defender Europe 2021-ზე, როგორც წარსულში, დამუშავდება თავდაცვითი და შემტევი მოქმედებები აღმოსავლეთ ევროპასა და ბალტიისპირეთში. სწავლების ლეგენდის თანახმად, ნატოს ჯარებს კალინინგრადის ოლქზე შეტევა, რუსეთის დასავლეთ ოლქების ბლოკირება და ასევე „რუსების მასირებული შეტევის“ მოგერიება მოუწევთ.
გასული წლებისგან განსხვავებით, 2021 წელს განსაკუთრებული ყურადღება დაეთმობა არა აღმოსავლეთ, არამედ სამხრეთ ევროპას. მანევრები დაგეგმილია ჩერნოგორიაში, კოსოვოსა და ალბანეთში. ბულგარეთსა და რუმინეთში ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის სწავლებები და „ხმელეთი-ხმელეთი“ ტიპის რაკეტებით სროლები ჩატარდება, ხოლო უნგრეთი „ომის“ ღრმა ზურგი გახდება.
ამერიკელები ევროპაში მნიშვნელოვან ძალებს გადაისვრიან, მათ შორის პირველი კავალერიული და 82-ე საჰაერო-სადესანტო დივიზიების ქვედანაყოფებს. ატლანტიკის გავლით გადაიტყორცნება სხვადასხვა დანიშნულების ასობით ერთეულ სამხედრო ტექანიკას. გარდა ამისა, ფლორიდის შტატიდან ადგილზე ჩავა 53-ე ქვეითი ბრიგადა. გამორიცხული არ არის, რომ სწავლების შემდეგ შეიარაღების ნაწილი ამერიკელებს კვლავ „დაავიწყდეთ“ ევროპაში, როგორც ეს არაერთხელ იყო. სპეციალისტების აზრით, პენტაგონი ამგვარად ზრდის რეგიონში საიერიშო შესაძლებლობებს წლიდან წლამდე.
Defender Europe 2021-ზე პასუხად რუსეთი და ბელარუსი სექტემბერში მანევრებს ჩაატარებენ სახელწოდებით „დასავლეთი 2021“. როგორც ბელარუსის თავდაცვის მინისტრმა ვიკტორ ხრენინმა განაცხადა, „ერთობლივი სწავლებები შესაძლებელს გახდის... შეფასდეს შეიარაღებისა და ტექნიკის ახალი და მოდერნიზებული ნიმუშები“.
მინსკში ხაზი გაუსვეს, რომ სტრატეგიული მანევრები „მტკიცე მოკავშირულ ურთიერთობებსა და ბელარუსისა და რუსეთის თვადაცვითი უწყებების შეხედულებათა ერთიანობას ასახავს მოკავშირე სახელმწიფოს სამხედრო უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფად“.
ძალის ჩვენება
არცერთ მხარეს არ გამოუყენებია ჩვეული დიპლომატიური ფორმულირებები იმის შესახებ, რომ მანევრები არ არის მიმართული რომელიმე სახელმწიფოსა თუ ბლოკის წინააღმდეგ. ნატოს ძალების კალინინგრადის იერიშის დამუშავება და რუსი სამხედროების მომზადება ქალაქში ბრძოლებისთვის, ნათლად მეტყველებს იმაზე, თუ ვინ ვისთან აპირებს ბრძოლას. რა თქმა უნდა, სრულმასშტაბიანი შეიარაღებული კონფლიქტის შანსი მცირეა, მაგრამ სრულიად რეალური.
სპეციალისტების აზრით, ნატოს ქმედებებზე 2021 წელს პირდაპირ გავლენას მოახდენს აშშ-ში პრეზიდენტის შეცვლა. დონალდ ტრამპის პრეზიდენტობის ოთხი წლის განმავლობაში ნატოს ერთიანობა შესამჩნევად შესუსტდა. თეთრი სახლის პატრონი არ მალავდა, რომ პირველ რიგში ამერიკის ინტერესებს იცავდა და ალიანსიდან გასვლასაც არ გამორიცხავდა. ასეთი რიტორიკა ევროპაში ძლიერ შეშფოთებას იწვევდა და კვალვ წამოიჭრა ევროკავშირის არმიის შექმნის საკითხი. ახალი პრეზიდენტი, აშკარაა, რომ შეეცდებაზ, ყველაფერი გამოასწოროს.
ფულის გამომუშავება
ექსპერტებს მიაჩნიათ, რომ რეალურად ნატოს არ აქვს აშკარა აგრესიული გეგმები რუსეთის მიმართ. ხოლო ალიანსის შემდგომი გაფართოება ამერიკელებისთვის - ეს ფულის შოვნისა და ევროპის კიდევ მეტად მიბმის მეთოდია. ვაშინგტონი ტრამპამდელ ეპოქას დაუბრუნდება და ევროპის საქმეებში ჩარევას გააძლიერებს.
„მეჩვენება, რომ 2021-ში ნატო წარმოაჩენს, როგორ ყალიბდება სამხედრო ორგანიზაციიდან რაღაც გლობალურ კორპორაციად, — განმარტავს პოლიტოლოგ-ამერიკანისტი სერგეი სუდაკოვი. — ალიანსის საკვანძ პრობლემა შველებურად აქტუალურია — ეს ფინანსირებაა. ვინც იხდის, მუსიკასაც ის უკვეთავს. ბიუჯეტის ორ მესამედს აშშ უზრუნველყოფს და ეს არავისთვის არ არის საიდუმლო. ჩვენ შესანიშნავად ვიცით, რომ ხარჯებმა უკვე გადააჭარბა ტრილიონ დოლარს — უპირველესად სწორედ ვაშინგტონის წყალობით. ევროპული სახელმწიფოები აშშ-იდან მოწოდებების იმედად არიან — მშრალი საკვების ჩათვლით. ამას უზრუნველყოფს კოლოსალური ამერიკული თავდაცვითი ბიუჯეტი — კორპორაციები, რომლებიც ნატოს ინტერესებში მოქმედებენ, უზარმაზარ თანხებს შოულობენ“.
ექსპერტი შენიშნავს, რომ ალიანსის მოღვაწეობა უკვე დღეს გამოიყურება, როგორც ფულის ერთი ჯიბიდან მეორეში გადატანა. ვაშინგტონი ნატოს თანხებს გამოუყოფს, მოკავშირეები ამ ფულით ამერიკულ ტექნიაკსა და შეიარაღებას ყიდულობენ და წრე იკეტება.
ბაიდენის პირობებში ევროპა აშშ-სთვის სამხედრო პროდუქციის გასაღების ერთ-ერთ ძირითად ბაზრად დარჩება. გამოდის, რომ ოკეანის გაღმიდან ანტირუსული რიტორიკის გაძლიერებას უნდა ველოდოთ. მაგრამ სპეციალისტთა უმეტესობა დარწმუნებულია: ვაშინგტონი და ბრიუსელი არ წავლენ მსოფლიოში სიმძლავრით მეორე არმიის ნამდვილ გამოცდაზე.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს!