ნიორი (Allium sativum) — შროშანისებრთა ოჯახის ერთწლოვანი ბოლქვიანი მცენარეა. ის ძალზე სასარგებლო ბოსტნეულია და მრავალი ქვეყნის სამზარეულოში დიდი ადგილიც უკავია. ნიორს განსაკუთრებით სამხრეთ–აღმოსავლეთ აზიაში იყენებენ.
ჩვენ ვისაუბრებთ ნივრის როგორც სასარგებლო, ისე უარყოფით თვისებებზე, რაც საზოგადოებისთვის ნაკლებადაა ცნობილი.
მაშ ასე, დავიწყოთ ნივრის უნიკალური, ჯანმრთელობისთვის სასარგებლო თვისებებით:
ნიორი ფართოდ გამოიყენება ვირუსული დაავადებების დროს. ეს განპირობებულია ნივრის კომპონენტით – ალიცინით. ის ბლოკავს ფერმენტებს, რომლებიც ვირუსის ორგანიზმში შეღწევას უწყობს ხელს.
ნიორი ორგანიზმს იმუნიტეტის გაძლიერებაში ეხმარება. ეს ნიორში შემავალი ცილების დამსახურებაა, რომლებიც ორგანიზმს არასასურველი ზემოქმედებისგან იცავს.
ნიორი ანტიბაქტერიული საშუალებაა. ეს თვისება მასში შემავალი ნემფიტოციდების დამსახურებაა, რომლის წყალობით ნიორი ბაქტერიების გამრავლებას ეწინააღმდეგება, ის ტოქსიკურია სოკოს, სტაფილოკოკის, დიფტერიის ჩხირებისთვის. ფიტოციდები განსაკუთრებით გაზაფხულზეა აქტიური, ამიტომ ნიორი ბაქტერიებთან ბრძოლაში განსაკუთრებით სასარგებლოა.
ნიორი ცუდი ქოლესტერინის დონეს ამცირებს. ეს კვლავ ზემოაღნიშნული ალიცინის დამსახურებაა. მაგრამ ნიორი მხოლოდ იწყებს პროცესს, მისი სასარგებლო თვისებები მხოლოდ რამდენიმე თვის განმავლობაში გრძელდება, შემდეგ ქოლესტერინის დონე კვლავ უწინდელს უბრუნდება. ამგვარად, ნიორს ქოლესტერინის დონის დიდხანს შენარჩუნება არ შეუძლია.
ნიორს იყენებენ გულ–სისხლძარღვთა დაავადებებისა და მისი პროფილაქტიკისთვის. ეს დაკავშირებულია მის უნართან, შეამციროს ქოლესტერინის დონე, მაგრამ ამას ხანმოკლე ეფექტი აქვს. გარდა ამისა, ნიორი სასარგებლოა მაღალი არტერიული წნევის დროს – ის აფართოებს სისხლძარღვებს, ეს კი წნევის შემცირებას ეხმარება. საჭირო ეფექტის მისაღწევად საკმარისია რამდენიმე თვის განმავლობაში დღეში ერთი კბილი ნივრის მიღება.
ნიორი გამოიყენება, როგორც ინფარქტისა და ინსულტის პროფილაქტიკის საშუალება. ნიორში შემავალი ბიოლოგიურად აქტიური ნივთიერება აჯოენი თრომბის წარმოქმნის ალბათობას შესამჩნევად ამცირებს. ბოლო კვლევების უმრავლესობამ აჩვენა, რომ ნიორს შეუძლია შეაჩეროს ან შეაფერხოს სისხლძარღვებში თრომბის გაჩენა, ხოლო ინფარქტისა და ინსულტების მიზეზი სწორედ თრომბია.
ბროწეული და მისი სასარგებლო თვისებები>>
ნიორი კიბოსთან ბრძოლაში – და კვლავ ალიცინი. ალიცინი მძლავრი ანტიოქსიდანტია. ის ანეიტრალებს სისხლში თავისუფალ რადიკალებს, რომლებსაც უჯრედების დნმ–ის დაზიანება და კიბოს დაავადების პროვოცირება შეუძლია. ზოგიერთი კვლევის თანახმად, ნიორი არა მხოლოდ კიბოს პროფილაქტიკას უწყობს ხელს, არამედ სიმსივნის ზრდას აფერხებს. ცხოველებზე ჩატარებულმა ცდებმა აჩვენა, რომ ნიორი ეფექტურია კიბოს სხვადასხვა სტადიაზე, მაგრამ ადამიანების გამოკვლევამ ცალსახა შედეგები არ აჩვენა. ამგვარად, ნივრის კიბოსთან ბრძოლის თვისება, ჯერჯერობით, საბოლოოდ დაზუსტებული არ არის.
ნიორი, ისევე, როგორც ხახვი, მამაკაცის პოტენციაზე დადებითად მოქმედებს. ეს, შესაძლოა, მისი სისხლძარღვების გაფართოების თვისებიდან მომდინარეობს, ან მასში შემავალი ბიოლოგიურად აქტიური კომპონენტების დამსახურებაა, ყოველ შემთხვევაში, ეს ფაქტია.
ნივრის ჩამოთვლილი სასარგებლო თვისებები უმეტესობამ კარგად იცის, მაგრამ უარყოფითი თვისებები – არა. ერთადერთი, რაც შეიძლება ადამიანებმა მის ნაკლოვანებებიდან გამოყონ, ეს მისი მძაფრი სუნია. მაგრამ ნივრის უარყოფითი თვისებებიმხოლოდ ამით არ შემოიფარგლება.
ნიორი მადის მომგვრელი ბოსტნეულია, ამიტომ მის მიღებას უნდა მოერიდონ ისინი, ვისაც წონის დაკლება სურს.
ნიორი საზიანოა მათთვის, ვისაც კუჭის, ღვიძლისა და თირკმელების დაავადებები აწუხებს.
ნიორში შემავალი ტოქსიკური ნივთიერებები საჭმლის მონელების პროცესისთვის საზიანოა.
ნიორი არ არის რეკომენდებული ეპილეფსიით დაავადებული ადამიანებისთვის. მას ეპილეფსიური შეტევის გამოწვევის პროვოცირება შეუძლია.
ნიორს უნდა მოერიდონ ადამიანები, ვისაც ჰემოროი (ბუასილი) აწუხებს.
ნიორს უნდა მოერიდონ ორსული და მეძუძური დედები, რადგან ის ტვინზე უარყოფითად მოქმედებს. ნიორში შედის სულფანილ–ჰიდროქსილის იონები, რომელიც შედის ტვინის სისხლში, რაც ძუძუმწოვრებისთვის საწამლავის მიღებას უტოლდება. მან შეიძლება გამოიწვიოს თავის ტკივილი, რეაქციის სიჩქარის დაქვეითება 2–3-ჯერ, გაფანტულობა, უყურადღებობა, დაბინდული აზროვნება.
ამგვარად, ნივრის მოხმარებისას ყურადღებით უნდა ვიყოთ. მეცნიერებს საბოლოო დასკვნა ჯერ არ გაუკეთებიათ, რომელი სჯობს – მივიღოთ თუ არ მივიღოთ ნიორი, მაგრამ აქაც, ალბათ, ოქროს შუალედი უნდა დავიცვათ – მივიღოთ ნიორი, ოღონდ ზომიერად.
და ბოლოს, საინტერესო და სახალისო ინფორმაცია ნივრის შესახებ:
იცით, რომ ნიორი ტკბილი ბოსტნეულის რიცხვს განეკუთვნება? ნივრის წვენში 20% შაქარი შედის, მაგრამ ამას ვერ ვგრძნობთ ცხარე ნივთიერებების გამო.
მკურნალობა ხალხური მეთოდებით. ასკილი>>
როგორც ამბობენ, სან–ფრანცისკოში არსებობს რესტორანი, სადაც დესერტის მენიუში ნივრიანი ნაყინი შედის.
ტორონტოში კანონდარღვევაა, თუ ადამიანმა ნივრის ჭამის შემდეგ საზოგადოებრივი ტრანსპორტით იმგზავრა.