https://sputnik-georgia.com/20241208/fitch-saqartvelos-reitingebi-daadastura-291290269.html
რამ მოახდინა გავლენა საქართველოსთან მიმართებით Fitch-ის პროგნოზის შემცირებაზე - დეტალები
რამ მოახდინა გავლენა საქართველოსთან მიმართებით Fitch-ის პროგნოზის შემცირებაზე - დეტალები
Sputnik საქართველო
პერსპექტივის გადახედვა ასახავს ძირითად სარეიტინგო ფაქტორებს - გაზრდილ პოლიტიკურ რისკს, საგარეო ფინანსების შესუსტებას და საერთაშორისო სავალუტო ფონდის პროგრამის... 08.12.2024-ს, Sputnik საქართველო
2024-12-08T11:52+0400
2024-12-08T11:52+0400
2024-12-08T11:52+0400
საქართველო
საქართველოს ეკონომიკა
საქართველო რეიტინგებში
ახალი ამბები
https://cdnn1.img.sputnik-georgia.com/img/24185/12/241851288_0:171:3337:2048_1920x0_80_0_0_7a20ca626ad93b36529b08516ce83fcd.jpg
თბილისი, 8 დეკემბერი — Sputnik. საერთაშორისო რეიტინგულმა სააგენტო Fitch Ratings-მა დაადასტურა საქართველოს ემიტენტის დეფოლტის გრძელვადიანი რეიტინგი უცხოურ ვალუტაში BB დონეზე, პერსპექტივა კი „სტაბილურიდან" „ნეგატიურამდე" შეამცირა.პროგნოზის შემცირება განპირობებულია მკვეთრად გაზრდილი პოლიტიკური რისკით, საერთაშორისო რეზერვების შემცირებით და პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების შემოდინების შესუსტების მაღალი ალბათობით. ამასთან, სააგენტოს ცნობით, საქართველო შეინარჩუნებს სტაბილურ ეკონომიკურ ზრდას და დაბალ ინფლაციას.„ნეგატიური" ნიშნავს, პერსპექტივაში საქართველოს ეკონომიკის რეიტინგი შეიძლება კვლავ შემცირდეს.ეკონომიკის ზრდა2024 წლის იანვარ-ოქტომბერში მშპ-ის რეალურმა ზრდამ შეადგინა 10, რასაც ხელი შეუწყო მომსახურების სექტორის მაღალმა მაჩვენებლებმა, კერძოდ, ტურიზმმა და საინფორმაციო-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებმა, მშენებლობამ, ასევე მნიშვნელოვანმა ექსპორტმა.Fitch-ის აზრით, 2022 წლიდან რუსეთიდან და უკრაინიდან ემიგრანტების მნიშვნელოვანმა ნაკადმა მნიშვნელოვნად გაზარდა ზრდის პოტენციალი, რამაც გამოიწვია სამშენებლო და საინფორმაციო ტექნოლოგიების სექტორების ღირებულებისა და სიმძლავრეების გაფართოება.Fitch-ის მოლოდინია, რომ 2024 წელს მოსალოდნელია ეკონომიკის ზრდა 8,7%-ით, მოგვიანებით კი, 2025 წელს მისი შენელება 5,3%-მდე, 2026 წელს - 5%-მდე.პოლიტიკური რისკებიFitch-ს მიაჩნია, რომ პოლიტიკური და სოციალური პოლარიზაცია შესამჩნევად გაიზარდა ოქტომბრის სადავო საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, რომელშიც პარტია „ქართულმა ოცნებამ“ გაიმარჯვა და საკანონმდებლო ორგანოში 120-დან 89 ადგილი მოიპოვა.ანალიტიკოსების აზრით, პოლიტიკური რისკები, ალბათ, ძალზე მაღალი დარჩება, რაც გამოიხატება მასობრივი საპროტესტო აქციებსა და სასამართლო დავებში.„გაჭიანურებულმა პოლიტიკურმა კრიზისმა შეიძლება შეარყიოს ინსტიტუციური ბაზა და გავლენა მოახდინოს ინვესტორებისა და შიდა ნდობაზე, მოახდინოს ზეწოლა გარე ლიკვიდობასა და გაცვლით კურსზე. საჯარო ინსტიტუტებისადმი ნდობის შესუსტებასთან ერთად, ეს, სავარაუდოდ, უარყოფითად იმოქმედებს საქართველოს მმართველობის მაჩვენებლებზე", - აღნიშნულია დოკუმენტში.გარდა ამისა, ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, რომ საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებამ ევროკავშირში გაწევრიანების დიალოგი მინიმუმ 2028 წლამდე გადადოს, კიდევ უფრო გაამძაფრა პროტესტი, იმის გათვალისწინებით, რომ მოსახლეობის დაახლოებით 85% ემხრობა ევროკავშირში გაწევრიანებას და მთავრობა კონსტიტუციით ვალდებულია ამ გზას მიჰყვეს.პოლიტიკურმა დაძაბულობამ ასევე შეიძლება შეაფერხოს ან გაართულოს ისეთი რეფორმები, როგორიცაა საქართველოს ეროვნული ბანკის დამოუკიდებლობის გაძლიერება კანონმდებლობის დახმარებით ან სახელმწიფო საწარმოების რეფორმა. Fitch არ ელის, რომ საერთაშორისო სავალუტო ფონდის პროგრამა, რომელიც 2023 წლის მესამე კვარტალში შეჩერდა, აღდგება, რაც შეასუსტებს საქართველოს მცირე, ღია და დოლარიზებული ეკონომიკის შესაძლებლობებს გარე შოკებზე ეფექტიანად რეაგირებისთვის.პრობლემები რეზერვებთან დაკავშირებით საერთაშორისო რეზერვები ოქტომბერში, თვის ჭრილში შემცირდა 13%-ით, 4,1 მლრდ დოლარამდე, რაც ეკვივალენტურია მხოლოდ 2,1 თვის მიმდინარე ანგარიშის გადახდების და ყველაზე დაბალი დონეა 2021 წლის პირველი კვარტალის შემდეგ. დიდი ვარდნა განპირობებული იყო ეროვნული ბანკის მიერ 591 მლნ დოლარის ინტერვენციებით წინასაარჩევნოდ, სავარაუდოდ, ლარის კურსის დიდ ცვალებადობის ასაცილებლად და ასევე, კორპორაციებისგან სავალუტო ფორვარდების შეძენის გამო - რეზერვები ნოემბრის ბოლოსთვის უმნიშვნელოდ გაიზარდა 4,12 მლრდ დოლარამდე.„მას შემდეგ ეროვნულმა ბანკმა დაადასტურა თავისი ერთგულება მცურავი გაცვლითი კურსისადმი და პირობა დადო, რომ დააგროვებს სავალუტო რეზერვებს - სებ-ის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა განაცხადა, რომ ნოემბერში მან 124,5 მლნ დოლარი შეიძინა, მაგრამ Fitch-ის აზრით, მომავალი გაყიდვები არ არის გამორიცხული", - აღნიშნულია დოკუმენტში. გარდა ამისა, Fitch-ი ელოდება, რომ საერთაშორისო რეზერვები დარჩება უცვლელი 2025-26 წლების განმავლობაში და საკმარისი იქნება დაახლოებით 2,3 თვის მიმდინარე ანგარიშის გადახდების დასაფარად, მიმდინარე ანგარიშის მუდმივი დიდი დეფიციტის და პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების უფრო სუსტი პერსპექტივის გათვალისწინებით.პროგნოზი ინფლაციასთან დაკავშირებით2024 წლის იანვარ-ნოემბერში ინფლაციამ საშუალოდ 1% შეადგინა, რაც 3%-იან მიზნობრივ მაჩვენებელზე გაცილებით დაბალია, ადგილობრივი ფასების შესუსტებული ინფლაციის გამო.ანაიტიკოსების აზრით, მონეტარული პოლიტიკის შერბილება ნაკლებად სავარაუდოა.„ფულად-საკრედიტო პოლიტიკა თავშეკავებულია დოლარიზაციის შედარებით მაღალი დონით - კორპორატიული დეპოზიტების დოლარიზაცია ოქტომბრის თვის ჭრილში 2,6 პროცენტული პუნქტით გაიზარდა და 37,5%-ს მიაღწია, რაც, სავარაუდოდ, მიუთითებს არჩევნების წინ ლარის შესუსტების მზარდ მოლოდინებზე. სესხების დოლარიზაცია ოქტომბრის ბოლოს 43,3%-ის ოდენობით, ძირითადად, სტაბილურ დონეზე რჩებოდა",- აღნიშნულია დოკუმენტში.სხვა ფაქტორებიFitch აღნიშნავს ტენდენციის მნიშვნელოვან ზრდას, პირველ რიგში, მსუბუქი ავტომობილების რეექსპორტისკენ, ძირითადად, რეგიონის სხვა ქვეყნებში, რაც ხაზს უსვამს საქართველოს, როგორც სატრანზიტო ქვეყნის როლს რუსეთთან ვაჭრობაში.ამასთან, ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, რომ პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები საპროგნოზო პერიოდში სრულად ვერ დაფარავს მდგრად მსხვილ სავალუტო მოთხოვნებს დასავლეთის ძირითად ქვეყნებთან ურთიერთობების გაუარესების გათვალისწინებით.„2024 წლის პირველ კვარტალში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების შემოდინება წლიურ ჭრილში 34%-ით შემცირდა, თუმცა გაურკვეველია არის თუ არა ეს პირდაპირი პასუხი წლის დასაწყისიდან საქართველოსა და ევროკავშირი/აშშ-ს შორის ურთიერთობების გაუარესებაზე. წმინდა საგარეო ვალი 2024 წლისთვის პროგნოზირებულია მშპ-ის 44,1%-მდე და 2026 წლამდე ანალოგიურ მაჩვენებელზე დაახლოებით 3-ჯერ მეტი დარჩება“, - აღნიშნულია დოკუმენტში.ფაქტორები, რომლებმაც ინდივიდუალურად თუ ერთობლივად შეიძლება გამოიწვიოს რეიტინგის დაქვეითებაანალიტიკოსების აზრით, ეს არის შიდა პოლიტიკური ან გეოპოლიტიკური რისკების მნიშვნელოვანი ზრდა, რაც უარყოფითად აისახება ეკონომიკურ საქმიანობაზე, მმართველობაზე ან საგარეო დაფინანსების ხელმისაწვდომობაზე.რეიტინგის გაუარესებაზე გავლენა ასევე შეიძლება იქონიოს საერთაშორისო რეზერვების განგრძობადმა და მდგრადმა კლებამ, მაგალითად, დიდი კაპიტალის გადინების ან პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მკვეთრი კლების გამო და საქართველოს პოლიტიკის საფუძვლების შესუსტებამ, რაც საფრთხეს უქმნის მაკროეკონომიკურ და ფინანსურ სტაბილურობას.
საქართველო
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2024
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
ახალი ამბები
ka_KA
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
საქართველო, საქართველოს ეკონომიკა, საქართველო რეიტინგებში, ახალი ამბები
საქართველო, საქართველოს ეკონომიკა, საქართველო რეიტინგებში, ახალი ამბები
რამ მოახდინა გავლენა საქართველოსთან მიმართებით Fitch-ის პროგნოზის შემცირებაზე - დეტალები
პერსპექტივის გადახედვა ასახავს ძირითად სარეიტინგო ფაქტორებს - გაზრდილ პოლიტიკურ რისკს, საგარეო ფინანსების შესუსტებას და საერთაშორისო სავალუტო ფონდის პროგრამის შეჩერებას.
თბილისი, 8 დეკემბერი — Sputnik. საერთაშორისო რეიტინგულმა სააგენტო Fitch Ratings-მა დაადასტურა საქართველოს ემიტენტის დეფოლტის გრძელვადიანი რეიტინგი უცხოურ ვალუტაში BB დონეზე, პერსპექტივა კი „სტაბილურიდან" „ნეგატიურამდე" შეამცირა.
პროგნოზის შემცირება განპირობებულია მკვეთრად გაზრდილი პოლიტიკური რისკით, საერთაშორისო რეზერვების შემცირებით და პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების შემოდინების შესუსტების მაღალი ალბათობით. ამასთან, სააგენტოს ცნობით, საქართველო შეინარჩუნებს სტაბილურ ეკონომიკურ ზრდას და დაბალ ინფლაციას.
„ნეგატიური" ნიშნავს, პერსპექტივაში საქართველოს ეკონომიკის რეიტინგი შეიძლება კვლავ შემცირდეს.
2024 წლის იანვარ-ოქტომბერში მშპ-ის რეალურმა ზრდამ შეადგინა 10, რასაც ხელი შეუწყო მომსახურების სექტორის მაღალმა მაჩვენებლებმა, კერძოდ, ტურიზმმა და საინფორმაციო-საკომუნიკაციო ტექნოლოგიებმა, მშენებლობამ, ასევე მნიშვნელოვანმა ექსპორტმა.
„შედარებით კარგად დივერსიფიცირებული ეკონომიკა, სავარაუდოდ, შეინარჩუნებს განგრძობადი პოლიტიკური კრიზისისადმი მდგრადობას", -
აღნიშნავენ ანალიტიკოსები.
Fitch-ის აზრით, 2022 წლიდან რუსეთიდან და უკრაინიდან ემიგრანტების მნიშვნელოვანმა ნაკადმა მნიშვნელოვნად გაზარდა ზრდის პოტენციალი, რამაც გამოიწვია სამშენებლო და საინფორმაციო ტექნოლოგიების სექტორების ღირებულებისა და სიმძლავრეების გაფართოება.
Fitch-ის მოლოდინია, რომ 2024 წელს მოსალოდნელია ეკონომიკის ზრდა 8,7%-ით, მოგვიანებით კი, 2025 წელს მისი შენელება 5,3%-მდე, 2026 წელს - 5%-მდე.
Fitch-ს მიაჩნია, რომ პოლიტიკური და სოციალური პოლარიზაცია შესამჩნევად გაიზარდა ოქტომბრის სადავო საპარლამენტო არჩევნების შემდეგ, რომელშიც პარტია „ქართულმა ოცნებამ“ გაიმარჯვა და საკანონმდებლო ორგანოში 120-დან 89 ადგილი მოიპოვა.
ანალიტიკოსების აზრით, პოლიტიკური რისკები, ალბათ, ძალზე მაღალი დარჩება, რაც გამოიხატება მასობრივი საპროტესტო აქციებსა და სასამართლო დავებში.
„გაჭიანურებულმა პოლიტიკურმა კრიზისმა შეიძლება შეარყიოს ინსტიტუციური ბაზა და გავლენა მოახდინოს ინვესტორებისა და შიდა ნდობაზე, მოახდინოს ზეწოლა გარე ლიკვიდობასა და გაცვლით კურსზე. საჯარო ინსტიტუტებისადმი ნდობის შესუსტებასთან ერთად, ეს, სავარაუდოდ, უარყოფითად იმოქმედებს საქართველოს მმართველობის მაჩვენებლებზე", - აღნიშნულია დოკუმენტში.
გარდა ამისა, ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, რომ საქართველოს მთავრობის გადაწყვეტილებამ ევროკავშირში გაწევრიანების დიალოგი მინიმუმ 2028 წლამდე გადადოს, კიდევ უფრო გაამძაფრა პროტესტი, იმის გათვალისწინებით, რომ მოსახლეობის დაახლოებით 85% ემხრობა ევროკავშირში გაწევრიანებას და მთავრობა კონსტიტუციით ვალდებულია ამ გზას მიჰყვეს.
„ესკალაციის შემთხვევაში ურთიერთობები დასავლურ ქვეყნებთან შეიძლება კიდევ უფრო დაიძაბოს, რაც პოტენციურად გამოიწვევს პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების (FDI) ან მრავალმხრივი დაფინანსების შემოდინების შემცირებას", - ნათქვამია დოკუმენტში.
პოლიტიკურმა დაძაბულობამ ასევე შეიძლება შეაფერხოს ან გაართულოს ისეთი რეფორმები, როგორიცაა საქართველოს ეროვნული ბანკის დამოუკიდებლობის გაძლიერება კანონმდებლობის დახმარებით ან სახელმწიფო საწარმოების რეფორმა.
Fitch არ ელის, რომ საერთაშორისო სავალუტო ფონდის პროგრამა, რომელიც 2023 წლის მესამე კვარტალში შეჩერდა, აღდგება, რაც შეასუსტებს საქართველოს მცირე, ღია და დოლარიზებული ეკონომიკის შესაძლებლობებს გარე შოკებზე ეფექტიანად რეაგირებისთვის.
პრობლემები რეზერვებთან დაკავშირებით
საერთაშორისო რეზერვები ოქტომბერში, თვის ჭრილში შემცირდა 13%-ით, 4,1 მლრდ დოლარამდე, რაც ეკვივალენტურია მხოლოდ 2,1 თვის მიმდინარე ანგარიშის გადახდების და ყველაზე დაბალი დონეა 2021 წლის პირველი კვარტალის შემდეგ.
დიდი ვარდნა განპირობებული იყო ეროვნული ბანკის მიერ 591 მლნ დოლარის ინტერვენციებით წინასაარჩევნოდ, სავარაუდოდ, ლარის კურსის დიდ ცვალებადობის ასაცილებლად და ასევე, კორპორაციებისგან სავალუტო ფორვარდების შეძენის გამო - რეზერვები ნოემბრის ბოლოსთვის უმნიშვნელოდ გაიზარდა 4,12 მლრდ დოლარამდე.
„მას შემდეგ ეროვნულმა ბანკმა დაადასტურა თავისი ერთგულება მცურავი გაცვლითი კურსისადმი და პირობა დადო, რომ დააგროვებს სავალუტო რეზერვებს - სებ-ის პრეზიდენტის მოვალეობის შემსრულებელმა განაცხადა, რომ ნოემბერში მან 124,5 მლნ დოლარი შეიძინა, მაგრამ Fitch-ის აზრით, მომავალი გაყიდვები არ არის გამორიცხული", - აღნიშნულია დოკუმენტში.
გარდა ამისა, Fitch-ი ელოდება, რომ საერთაშორისო რეზერვები დარჩება უცვლელი 2025-26 წლების განმავლობაში და საკმარისი იქნება დაახლოებით 2,3 თვის მიმდინარე ანგარიშის გადახდების დასაფარად, მიმდინარე ანგარიშის მუდმივი დიდი დეფიციტის და პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების უფრო სუსტი პერსპექტივის გათვალისწინებით.
პროგნოზი ინფლაციასთან დაკავშირებით
2024 წლის იანვარ-ნოემბერში ინფლაციამ საშუალოდ 1% შეადგინა, რაც 3%-იან მიზნობრივ მაჩვენებელზე გაცილებით დაბალია, ადგილობრივი ფასების შესუსტებული ინფლაციის გამო.
„Fitch-ის პროგნოზით, მომდევნო წლებში ინფლაცია კვლავ მიზნობრივზე დაბალი შენარჩუნდება. სააგენტოს ვარაუდით, 2025 წელს ინფლაცია 2,1%, ხოლო 2026 წელს 2,3% იქნება. ამასთან, ლარის კურსის მკვეთრი ვარდნა რისკების ზრდას ქმნის", - ნათქვამია დოკუმენტში.
ანაიტიკოსების აზრით, მონეტარული პოლიტიკის შერბილება ნაკლებად სავარაუდოა.
„ფულად-საკრედიტო პოლიტიკა თავშეკავებულია დოლარიზაციის შედარებით მაღალი დონით - კორპორატიული დეპოზიტების დოლარიზაცია ოქტომბრის თვის ჭრილში 2,6 პროცენტული პუნქტით გაიზარდა და 37,5%-ს მიაღწია, რაც, სავარაუდოდ, მიუთითებს არჩევნების წინ ლარის შესუსტების მზარდ მოლოდინებზე. სესხების დოლარიზაცია ოქტომბრის ბოლოს 43,3%-ის ოდენობით, ძირითადად, სტაბილურ დონეზე რჩებოდა",- აღნიშნულია დოკუმენტში.
Fitch აღნიშნავს ტენდენციის მნიშვნელოვან ზრდას, პირველ რიგში, მსუბუქი ავტომობილების რეექსპორტისკენ, ძირითადად, რეგიონის სხვა ქვეყნებში, რაც ხაზს უსვამს საქართველოს, როგორც სატრანზიტო ქვეყნის როლს რუსეთთან ვაჭრობაში.
ამასთან, ანალიტიკოსები აღნიშნავენ, რომ პირდაპირი უცხოური ინვესტიციები საპროგნოზო პერიოდში სრულად ვერ დაფარავს მდგრად მსხვილ სავალუტო მოთხოვნებს დასავლეთის ძირითად ქვეყნებთან ურთიერთობების გაუარესების გათვალისწინებით.
„2024 წლის პირველ კვარტალში პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების შემოდინება წლიურ ჭრილში 34%-ით შემცირდა, თუმცა გაურკვეველია არის თუ არა ეს პირდაპირი პასუხი წლის დასაწყისიდან საქართველოსა და ევროკავშირი/აშშ-ს შორის ურთიერთობების გაუარესებაზე. წმინდა საგარეო ვალი 2024 წლისთვის პროგნოზირებულია მშპ-ის 44,1%-მდე და 2026 წლამდე ანალოგიურ მაჩვენებელზე დაახლოებით 3-ჯერ მეტი დარჩება“, - აღნიშნულია დოკუმენტში.
ფაქტორები, რომლებმაც ინდივიდუალურად თუ ერთობლივად შეიძლება გამოიწვიოს რეიტინგის დაქვეითება
ანალიტიკოსების აზრით, ეს არის შიდა პოლიტიკური ან გეოპოლიტიკური რისკების მნიშვნელოვანი ზრდა, რაც უარყოფითად აისახება ეკონომიკურ საქმიანობაზე, მმართველობაზე ან საგარეო დაფინანსების ხელმისაწვდომობაზე.
რეიტინგის გაუარესებაზე გავლენა ასევე შეიძლება იქონიოს საერთაშორისო რეზერვების განგრძობადმა და მდგრადმა კლებამ, მაგალითად, დიდი კაპიტალის გადინების ან პირდაპირი უცხოური ინვესტიციების მკვეთრი კლების გამო და საქართველოს პოლიტიკის საფუძვლების შესუსტებამ, რაც საფრთხეს უქმნის მაკროეკონომიკურ და ფინანსურ სტაბილურობას.
