მოსაზრება: დონბასი ისევ იქცევა რუსეთის გულად

© photo: Sputnik / Sergey Averin
  - Sputnik საქართველო, 1920, 04.07.2022
გამოწერა
სერგეი სავჩუკი
მაშინ, როცა დასავლეთის ქვეყნების ლიდერები თვითნებურად ცდილობენ დაადგინონ რუსულ ნავთობზე ფასების მაქსიმალური დონე, ხოლო უცხოელი ექსპერტები და საფონდო ბირჟები პროგნოზებს აკეთებენ ბუნებრივი აირის ღირებულებისა და ევროპის მიერ გათბობის სეზონის გავლის პერსპექტივების შესახებ, თავად რუსეთში და მის მიდამოებში უფრო საინტერესო მოვლენები ხდება.
ამ დღებში ქვეყნის ენერგეტიკულმა ინჟინრებმა ბელგოროდის რეგიონის მთავრობასთან ერთად ქარავანი გაგზავნეს ხარკოვის რეგიონის გათავისუფლებულ რაიონებში, რომლებმაც სპეციალიზებული ტვირთის დიდი პარტია (167 ტონა) ჩაიტანეს იქ. მათ შორის: საყრდენები, ელექტროგადამცემი ხაზის მავთულები, იზოლატორები, დამჭერები, სხვადასხვა ენერგეტიკული აღჭურვილობა, ასევე ავტონაწილები და 25 ტონა სატრანსფორმატორო ზეთი. ენერგეტიკოსები არ მალავენ, რომ ტვირთის უმეტესი ნაწილი, განსაკუთრებით სატრანსფორმატორო ზეთი, იზიუმში და ბალაკლეაში წავა, სადაც ის გამოყენებული იქნება ადგილობრივი ქვესადგურების შესაკეთებლად და ხელახლა ექსპლუატაციაში გასაშვებად.
საომარი მოქმედებების ხაზიდან მოხსენებების ფონზე სრულიად დაუმსახურებლად რჩება უყურადღებოდ კომუნალური სამსახურების ასობით და ათასობით თანამშრომლის მუშაობა, რომლებიც რუსი კოლეგების დახმარებით აღადგენენ ქალაქებისა და სოფლების ელექტროენერგიითა და წყლით მომარაგებას, ცდილობენ განაახლონ კანალიზაციისა და გამწმენდი ნაგებობების მუშაობა, რომელიც საომარი მოქმედებების დროს დაზიანდა. მაგალითად, ივნისის დასაწყისში აღდგა მაღალი ძაბვის ხაზი ბელგოროდისა და ხარკოვის რეგიონებს შორის. რუსეთის რეგიონიდან ენერგეტიკული ხიდით ნაკადებმა შესაძლებელი გახადა ხარკოვის რეგიონის თითქმის ნახევარი მილიონი მცხოვრების ელექტროენერგიით უზრუნველყოფა.
სასიხარულოა, რომ რუსეთის ხელმძღვანელობას ესმის მარტივი და ამავდროულად მნიშვნელოვანი პუნქტი და არანაკლებ ყურადღებას, ძალისხმევასა და საშუალებებს უთმობს გათავისუფლებული ტერიტორიების აღდგენას, ვიდრე სამხედრო ნაწილების მოქმედების უზრუნველყოფას საომარი მოქმედებების ზონაში.
რამდენიმე დღის წინ მარიუპოლში ბინების ვარიანტები წარმოადგინეს მშენებარე სახლებში. ოფიციალურად გამოცხადებული გეგმების მიხედვით, შემოდგომისთვის 12 სრულიად ახალი ხუთსართულიანი კორპუსის აშენება იგეგმება, ბინის გასაღებს ათასამდე ოჯახი მიიღებს.
მშენებლებს არც ლუგანსკი დაუტოვებიათ უყურადღებოდ. ნოემბრისთვის იქ 200 საწოლიანი მრავალფუნქციური სამედიცინო ცენტრი გაიღება და პირველ პაციენტებს მიიღებს. იმის გათვალისწინებით, თუ რამდენად სწრაფად და წარმატებით გაართვეს თავი სამხედრო მშენებლებმა პანდემიის დროს სპეციალიზებული სამედიცინო ცენტრების აშენების ამოცანას, რომელთა გეოგრაფია გადაჭიმული იყო პოდოლსკიდან შორეულ აღმოსავლეთამდე, ძნელად თუ ვინმე დააყენებს ეჭვქვეშ ლუგანსკის პროექტის წარმატებით განხორციელებას.
შეიძლება ცოტა უცნაურად ჟღერდეს, მაგრამ რუსი სამხედროები ზურგშიცა და მშვიდობიან მშენებლობაშიც არანაკლებ კარგები არიან, ვიდრე ბრძოლის ველზე. საინჟინრო დანაყოფებმა წარმატებით განახორციელეს ყირიმში ძიების, ბურღვისა და სუფთა წყლის მიწოდების ყველა პროექტი. მოსკოვმა ერთი წლის წინ 50 მილიარდი რუბლი გამოყო აზოვის ზღვის ფსკერს ქვემოთ სასმელი წყლის მარაგის მოსაძებნად. ყველა ამ და სხვა მრავალი ღონისძიების კომპლექსმა შესაძლებელი გახადა ყირიმელი ფერმერების წყლით უზრუნველყოფა.
სამხედრო კოლეგებს არც სამოქალაქო მშენებლები ჩამორჩებიან. მარატ ხუსნულინის თქმით, დონბასში უკვე მუშაობს 6000-ზე მეტი სპეციალისტი, რომლებიც 1000-ზე მეტი სპეცტექნიკით არიან აღჭურვილი. უფრო მეტიც, ეს მაჩვენებელი გაიზრდება, რადგან ვიცე-პრემიერმა პირობა დადო, რომ უკვე წელს მხოლოდ დონეცკისა და ლუგანსკის ოლქების ტერიტორიაზე 500 კილომეტრზე მეტი აფეთქებული გზა და 15 ხიდი გარემონტდება. ვინც ომამდეა დონბასში ნამყოფი, იცის, რამდენად მწვავედ იდგა საგზაო ინფრასტრუქტურის საკითხი, განსაკუთრებით ლუგანსკის რეგიონში, რომელიც კიევს 30 წლის განმავლობაში არ აინტერესებდა.
ეს უკანასკნელი აქ უმიზეზოდ არ არის ნახსენები. კიევის ხელისუფლება, როდესაც ვიქტორ იუშჩენკო პრეზიდენტი გახდა უკრაინის კონსტიტუციის ნორმების დარღვევით, წლების განმავლობაში სისტემატურად ამკვიდრებდა უკრაინელების გონებაში დონბასის, როგორც ყველაზე დეპრესიული და სუბსიდირებული რეგიონის იმიჯს. ადგილობრივი ტელეარხები და ჟურნალისტები მეშახტეთა მომაკვდავ სოფლებზე, დახურულ მაღაროებზე, ძველ კომუნალურ ფონდებზე საუბრობდნენ. ეს ყველაფერი გარკვეულწილად მართალი იყო, მაგრამ ერთი შენიშვნით: ამ ტერიტორიებზე პროგრესი იმის გამო არ იყო, რომ კიევმა იქიდან ყველა ფინანსური წვენი გამოწურა, სანაცვლოდ კი კაპიკები გასცა. სამართლიანობისთვის აღვნიშნავთ, რომ წარმოშობით დონბასელი ვიქტორ იანუკოვიჩის მმართველობის დროს მდგომარეობა საერთოდ არ გაუმჯობესებულა.
თუმცა უკვე 2014 წლის ზაფხულში, მას შემდეგ, რაც კიევმა საომარი მოქმედებები გააჩაღა საკუთარი ორი მშვიდობიანი რეგიონის წინააღმდეგ, მაშინდელმა პრემიერ-მინისტრმა არსენი იაცენიუკმა ერთ-ერთ ინტერვიუში აღნიშნა, რომ ლუგანსკისა და დონეცკის რესპუბლიკების ტერიტორიებზე 70-ზე მეტი მოქმედი ქვანახშირის მაღარო იყო დარჩენილი, რომლებიც უკრაინის ბიუჯეტში ყველა სავალუტო შემოსავლის მეოთხედს უზრუნველყოფდნენ.
ინტერნეტში ხშირად გადააწყდებით განცხადებებს, რომლებსაც აქტიურად ახვევენ თავს რუსებს მტრები და შურიანი ადამიანები. ისინი ცდილობენ დაგვარწმუნონ, რომ რუსეთი უზარმაზარ დეპრესიულ და გაღატაკებულ ტერიტორიებს იკიდებს ზურგზე, რაც ფედერალურ ბიუჯეტს და მთლიანად ქვეყნის ცხოვრების დონეს ფსკერამდე უშვებს. ეს აბსოლუტური სისულელე და სიცრუეა.
ჯერ კიდევ ასი წლის წინ, საბჭოთა სახელმწიფოს ჩამოყალიბების დროს დონბასს სხვა არაფერს უწოდებდნენ, თუ არა „რუსეთის გულს“. ამაში შეცდომა არ არის. ის ფაქტი, რომ დონეცკის ქვანახშირის აუზი უკრაინის სსრ-ში შევიდა შემდგომი მასობრივი უკრაინიზაციის შედეგად, ბოლშევიკების პროჟექტიორობის შედეგია, რომლებსაც ხალხთა ძმობისა და გარდაუვალი მსოფლიო რევოლუციისა სწამდათ, რომელიც საზღვრებსა და კლასობრივ განსხვავებებს წაშლიდა. მაგრამ საბჭოთა ხელისუფლებამ დონბასის პოტენციალი სრულად გამოვლინდა.
ბავშვმაც კი იცის, რომ დონბასი − ეს ნახშირია. ბუნებამ ისე განაგო, რომ 60 ათასი კვადრატული კილომეტრის ფართობზე 140 მილიარდი ტონა პირველი კლასის ნახშირია. ეს არის ძირითადად ენერგეტიკული მარკის ქვანახშირი, მაგრამ ასევე არის ანტრაციტები. არ ღირს დაუჯეროთ დასავლელ გარემოსდამცველებს, რომ ნახშირი წარსულის საწვავია. ახლა რუსული გაზის დეფიციტის გამო ევროპა მასიურად ააქტიურებს ნახშირზე მომუშავე ძველ თბოელექტროსადგურებს, ხოლო შავი ოქროს ღირებულება ჯიუტად რჩება 300 დოლარზე, რაც ბოლო ათწლეულების რეკორდია.
ამასთან არ უნდა იფიქროთ, რომ დონეცკი და ლუგანსკი ლუკმას წაართმევენ კუზბასელ მაღაროელებს.
ჯერ პირველი, რომ კუზნეცკისა და დონეცკის აუზების ნახშირის ნომენკლატურა განსხვავდება, ისევე, როგორც წარმოების მოცულობა და პროდუქციის შიდა მომხმარებლები. მეორეც, კუზბასი, რომელსაც ჯერ პანდემიამ და შემდეგ დასავლეთის სანქციებმა დაარტყა, დღეს შეძლებისდაგვარად ორიენტირებულია სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზიის ბაზრებზე, რასაც აღმოსავლეთის მარშრუტის, კერძოდ, ტრანსციმბირის რკინიგზისა და „ბამ“-ის სრული დატვირთვა მოწმობს. ჩვენი აღმოსავლელი მაღაროელებისთვის ახლა მთავარი პრობლემა არა დონბასთან კონკურენცია, არამედ ვაგონების პარკის უკმარისობაა მათი პროდუქციის ჩინეთსა და კორეაში გასატანად.
ასე რომ, კემეროვოელ და დონეცკელ მაღაროელებს შეჯახება არ მოუწევთ.
გარდა მისი მთავარი სიმდიდრისა, დონბასი ამაყობს დოლომიტების, სამშენებლო კირქვების, ცეცხლგამძლე და პლასტმასის თიხების, მერგელის, სამშენებლო და კვარცის ქვიშის საბადოებით. ეს ყველაფერი უზრუნველყოფს არსებული და პერსპექტიული მეტალურგიის საწარმოების მუშაობას, ასევე ძალიან გამოადგება სოფლებისა და ქალაქების აღდგენას. დონბასი − ეს ნეფელინის სიენიტი, ანუ ალუმინის წარმოებაა. ეს არის რკინის მადნის საბადოები და დნეპრ-დონეცკის გაზის პროვინცია.
მაგრამ ყველაფრის მხოლოდ მინერალური ნედლეულით გაზომვა ფუნდამენტურად არასწორი იქნებოდა.
მხოლოდ დონეცკის რეგიონში უკრაინის არმიის მოსვლამდე რვა თბოელექტროსადგური, ორმოცდაათზე მეტი ქვანახშირის მაღარო და სამი ათეული გამამდიდრებელი ქარხანა მუშაობდა. იქ განთავსებულია სამთო-მომპოვებელი კლასტერი, ეს არის ნიკიტოვსკის ვერცხლისწყლის ქარხანა, დოკუჩაევსკის ფლუსო-დოლომიტის ქარხანა, იონების ქარხანა სოფელ კალჩიკში და მრავალი სხვა.
ლუგანსკი და დონეცკი უზარმაზარი მეტალურგიული ცენტრებია − დონეცკისა და ენაკიევსკის მეტალურგიული ქარხნები, მარიუპოლის ქარხანა, მაკეევსკის კიროვის სახელობის ქარხანა. მათ აქტიურად ეხმარება 11 კოქს-ქიმიური კომბინატი, კონსტანტინოვსკის თუჯჩამომსხმელი და ხარციცკის მილების ქარხანა.
ერთი სიტყვით, დონბასი − ეს ტვირთი კი არა, ფოლადის საყრდენია, რომელზეც ნებისმიერი ქვეყანა იოცნებებდა. იქ რამდენიმე მილიონი ადამიანი ცხოვრობს, რომლებიც სამართლიანად ამაყობენ მძიმე, მაგრამ ასე მნიშვნელოვანი საქმით. აქ განლაგებულია საკვანძო კომბინატები, ქარხნები და ფაბრიკები, რომელთა პროდუქციას გასაღების ბაზარი აქვს.
რჩება მხოლოდ სტაბილური მშვიდობის დამყარება და აღდგენაში დახმარება. დანარჩენს დონბასი თვითონ გააკეთებს, იქ სუსტები და ზარმაცები არ ცხოვრობენ.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს და პასუხს არ აგებს მათზე
ყველა ახალი ამბავი
0