https://sputnik-georgia.com/20220318/tu-iranma-sezlo-rusetic-sezlebs-265336389.html
„თუ ირანმა შეძლო, რუსეთიც შეძლებს“: ექსპერტის მოსაზრება
„თუ ირანმა შეძლო, რუსეთიც შეძლებს“: ექსპერტის მოსაზრება
Sputnik საქართველო
პოლიტიკურ მეცნიერებათა კანდიდატი, ეკონომიკის უმაღლესი სკოლის პროფესორი დმიტრი ევსტაფიევი საუბრობს, თუ როგორი ირანული გამოცდილების მიღება შეუძლია რუსეთს და... 18.03.2022-ს, Sputnik საქართველო
2022-03-18T22:06+0400
2022-03-18T22:06+0400
2022-03-18T23:35+0400
ანალიტიკა
მოსაზრება
https://cdnn1.img.sputnik-georgia.com/img/07e6/03/05/265001931_0:0:3071:1728_1920x0_80_0_0_4698a4916e88c1ac85bd6c434057bcf8.jpg
ირანი 40 წელზე მეტია სანქციების ქვეშ ცხოვრობს, მაგრამ ამან კი არ ჩაძირა ისლამური რესპუბლიკის ეკონომიკა, არამედ, პირიქით, უბიძგა ქვეყანას საკუთარი წარმოების, მრეწველობისა და ტურიზმის განვითარებისკენ. რუსეთსა და ირანს განსხვავებული სასტარტო პირობები აქვთ„აშშ-ის სანქციები ირანის წინააღმდეგ დაწესდა სრულიად განსხვავებულ ისტორიულ ეპოქაში. ირანი იმყოფებოდა ინდუსტრიალიზაციის საწყის ეტაპზე და ამასთან რეალიზაციის პირველ ეტაპზე. ჩვენში კი მოდერნიზაციის მესამე ფაზასთან დაკავშირებით დგას საკითხი. ჩვენ პირველი ეტაპი არა ლენინის, არამედ სერგეი ვიტის დროს (1917 წლის რევოლუციამდე - რედ.) დავასრულეთ და ჩვენ არ ვართ სრულ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ იზოლაციაში, როგორც ირანელები“, — აღნიშნა ექსპერტმა.რუსეთის ბაზარი გაცილებით დიდია, არიან პარტნიორები EAEU-ს თავისუფალ სავაჭრო ზონაში, „ამიტომ გვაქვს ირანელებისგან სრულიად განსხვავებული სასტარტო პირობები“. მაგრამ თუ ირანმა შეძლო გადარჩენა უარეს გეოეკონომიკურ და, რაც მთავარია, სოციალურ შიდა პირობებში, ეს ბევრს მეტყველებს, მიიჩნევს ევსტაფიევი.აუცილებლად გასათვალისწინებელია ის მომენტიც, რომ ირანი საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში აწარმოებდა სისხლისმღვრელ ომს ერაყთან.ძალის სამი წყაროექსპერტმა განმარტა, რომ არსებობდა სამი წყარო, რომლის წყალობითაც ირანმა შეძლო მიეღწია იმ ეკონომიკური მდგომარეობისთვის, რომელიც ახლა აქვს.„პირველი არის სასურსათო სიტუაციის შერბილება, რადგან ჩვენგან განსხვავებით, ირანი სანქციების მდგომარეობაში შევიდა მაშინ, როდესაც ურთულესი პრობლემები ჰქონდა თვითმომარაგების კუთხით. მეორე არის მშვიდი, გამოუცხადებელი ეკონომიკური კავშირების აღდგენა მათთან, ვინც მზად არის იმუშაოს სხვადასხვა სქემებით, მათ შორის ნაცრისფერი სქემებით, ნაღდი ინსტრუმენტებით, ბარტერული გზით. ირანი გასცდა იმ ეკონომიკურ სისტემებს, რომლებიც სტანდარტული იყო. მესამე არის სოციალური სტაბილურობის შენარჩუნება, იმ სოციალური ჯგუფების ხერხემლის დახმარება, რომლებიც მხარს უჭერენ ირანის ისლამურ მთავრობას, რამაც უზრუნველყო ფართომასშტაბიანი ფერადი რევოლუციების ორი მცდელობის ჩახშობა“, — განმარტა ექსპერტმა.ამ სამი კომპონენტის წყალობით ირანმა, პოლიტოლოგის თქმით, ძალზე სერიოზულ გარღვევებს მიაღწია მექანიკური ინჟინერიის სფეროში, თუნდაც მხოლოდ საკუთარ ბაზარზე ფოკუსირებით. ეს კი დაახლოებით ორჯერ ნაკლებია, ვიდრე შიდა ბაზარი რუსეთში.„ასე რომ, თუ ირანმა შეძლო ამის გაკეთება, მაშინ ჩვენ რატომ ვნერვიულობთ ამაზე ასე?”„აღმოვაჩენთ, რომ ყველაფერი გვაქვს“„ჩვენ აღმოვჩნდით ისეთ სიტუაციაში, როცა ყველაფერს შევძლებთ. დიდი ხანია გვასწავლიდნენ, რომ აუცილებელია ეკონომიკური შედეგების მიღწევა ძალისა და ფულის მინიმალური დახარჯვით. ამიტომ, თუ არსებობს უცხოური კომპონენტები, რატომ არ უნდა ვიყიდოთ ისინი. მაგრამ ჩვენს „ავტოვაზს“ შეუძლია საკუთარი კომპონენტების წარმოება. ასევე შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ ჩვენ ასევე გვაქვს რამდენიმე საავტომობილო ქარხანა. მაგრამ მანქანები არ არის ჩვენი მთავარი პრობლემა“, — ამბობს ევსტაფიევი.მთავარი, განმარტავს ის, არის ელექტრონული კომპონენტები, მაგრამ მათი დამზადება რუსეთსაც კი შეუძლია. ისევე, როგორც საკუთარი პროგრამების დაწერა. ამისთვის „გვჭირდება ისეთ მდგომარეობაში ჩაგვაყენონ, რომ სხვა გამოსავალი არ გვქონდეს“.„და მადლობა ბატონ ბაიდენს, შოლცს, მაკრონსა და სხვა ადამიანებს, რომ ამ სიტუაციაში ჩაგვაყენეს. საბოლოოდ აღმოვაჩენთ, რომ ყველაფერი ბლომად გვაქვს“, — ირონიულად შენიშნავს ექსპერტი.„მომდევნო ორთვენახევარში საჭიროა სოციალურად მნიშვნელოვანი ხვრელების გამოვლენა და აღმოფხვრა, კრიზისული სოციალური პრობლემების მოგვარება. ეს შეიძლება იყოს უბრალო ნივთები — ტუალეტის ქაღალდიდან დაწყებული სარეცხი საშუალებებით დამთავრებული. ეს ყველაფერი უნდა გაკეთდეს ხელით კონტროლის რეჟიმში. მალე ბაზრის უხილავი ხელები საერთოდ არ გვექნება. და არ არის საჭირო შიში, თუ ოფიციალური პირები და მინისტრები წარმოშობილ პრობლემებს გადაჭრიან“.შემდეგ კი, მისი თქმით, სამიდან ექვს თვემდე პერიოდში შიდა რესურსებსა და შესაძლებლობებზე დაფუძნებული ეკონომიკური ზრდის ახალი მექანიზმები ჩამოყალიბდება. საჭირო იქნება კომპლექსური ლოგისტიკური სისტემების აღდგენა, „ვინაიდან ტუალეტის ქაღალდი ძალიან მარტივი ჯაჭვია, მაგრამ თვითმფრინავის ან მანქანის აწყობა — რთულია. ეს უკვე იქნება ახალი ეკონომიკური ზრდის საფუძვლების ფორმირება.საბოლოო შემობრუნებარაც შეეხება რუსული ბიზნესის ირანში შესვლის პერსპექტივებს, ისინი, ექსპერტის თქმით, მას შემდეგ გაიხსნება, რაც „უკრაინაში დენაციფიკაციის ოპერაცია დასრულდება“.„ირანელები ძალიან სპეციფიკური უძველესი ხალხია. როცა ისინი იგრძნობენ, რომ ჩვენ არ ვნებდებით და მათ მსგავსად გავუძელით ამერიკელების ზეწოლას, არ გავტყდით და ვაჩვენეთ, რაც შეგვიძლია, ძალიან სერიოზული საუბარი დაიწყება. რომლის მთავარი ელემენტი იქნება არა ფსტა და პომიდორი, არამედ გლობალურად მნიშვნელოვანი ლოგისტიკური დერეფნის გახსნა ჩრდილოეთიდან სამხრეთისკენ. ეს არის მსოფლიოს მომავალი. და თუ ჩვენ შევძლებთ ირანელებთან შეთანხმებას ამ საკითხზე, მაშინ პრობლემა არ გვექნება არაბულ აღმოსავლეთთან და აფრიკის ქვეყნებთან — და ეს ჩვენთვის ბაზარია“, – დარწმუნებულია ევსტაფიევი.ამასთან ამერიკელები და განსაკუთრებით ბრიტანელები, მისი თქმით, შეეცდებიან საქმე გაუფუჭონ რუსეთს და ერთობლივი პროექტებიდან გამოაგდონ. შემთხვევითი არ არის, რომ ისინი ახლა ირანელებთან მოლაპარაკებას ცდილობენ.მაგრამ რუსული გულწრფელობა ხელს შეუწყობს ანგლოსაქსური აგრესიის მიმართ წინააღმდეგობას, მიიჩნევს ექსპერტი. ასე მოქცევაა საჭირო არა მხოლოდ ირანთან, არამედ არაბეთის ნახევარკუნძულის არაბ პარტნიორებთანაც.„ამერიკელებს ჯერ კიდევ შეუძლიათ მოთმენა, მაგრამ ევროპელებისთვის მნიშვნელოვანია, რომ სწრაფად დაგვამხონ, რადგან წამმზომი ჩართულია. იმიტომ რომ მომდევნო გათბობის სეზონმა შესაძლოა ისეთივე რეჟიმში ჩაიაროს, როგორც ამ სეზონში, ამერიკული ფიქალური გაზი კი საკმარისი არ იქნება მთელი ევროპისთვის. ან მარტო ევროპას ეყოფა. მაგრამ მაშინ სიტუაცია მკვეთრად შეიცვლება აღმოსავლეთ აზიაში. ამიტომ ჩვენ უფრო მარტივად უნდა მოვეკიდოთ არსებულ ვითარებას“, — დაასკვნა დმიტრი ევსტაფიევმა.რედაქცია შესაძლო არ იზიარებდეს ავტორის მოსაზრებებს და პასუხს არ აგებს მათზე
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
2022
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
ახალი ამბები
ka_KA
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
Sputnik საქართველო
media@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rosiya Segodnya“
ანალიტიკა, მოსაზრება
„თუ ირანმა შეძლო, რუსეთიც შეძლებს“: ექსპერტის მოსაზრება
22:06 18.03.2022 (განახლებულია: 23:35 18.03.2022) პოლიტიკურ მეცნიერებათა კანდიდატი, ეკონომიკის უმაღლესი სკოლის პროფესორი დმიტრი ევსტაფიევი საუბრობს, თუ როგორი ირანული გამოცდილების მიღება შეუძლია რუსეთს და გახდება თუ არა თეირანი მოსკოვის მთავარი პარტნიორი.
ირანი 40 წელზე მეტია სანქციების ქვეშ ცხოვრობს, მაგრამ ამან კი არ ჩაძირა ისლამური რესპუბლიკის ეკონომიკა, არამედ, პირიქით, უბიძგა ქვეყანას საკუთარი წარმოების, მრეწველობისა და ტურიზმის განვითარებისკენ.
რუსეთსა და ირანს განსხვავებული სასტარტო პირობები აქვთ
„აშშ-ის სანქციები ირანის წინააღმდეგ დაწესდა სრულიად განსხვავებულ ისტორიულ ეპოქაში. ირანი იმყოფებოდა ინდუსტრიალიზაციის საწყის ეტაპზე და ამასთან რეალიზაციის პირველ ეტაპზე. ჩვენში კი მოდერნიზაციის მესამე ფაზასთან დაკავშირებით დგას საკითხი. ჩვენ პირველი ეტაპი არა ლენინის, არამედ სერგეი ვიტის დროს (1917 წლის რევოლუციამდე - რედ.) დავასრულეთ და ჩვენ არ ვართ სრულ ეკონომიკურ და პოლიტიკურ იზოლაციაში, როგორც ირანელები“, — აღნიშნა ექსპერტმა.
რუსეთის ბაზარი გაცილებით დიდია, არიან პარტნიორები EAEU-ს თავისუფალ სავაჭრო ზონაში, „ამიტომ გვაქვს ირანელებისგან სრულიად განსხვავებული სასტარტო პირობები“. მაგრამ თუ ირანმა შეძლო გადარჩენა უარეს გეოეკონომიკურ და, რაც მთავარია, სოციალურ შიდა პირობებში, ეს ბევრს მეტყველებს, მიიჩნევს ევსტაფიევი.
აუცილებლად გასათვალისწინებელია ის მომენტიც, რომ ირანი საკმაოდ დიდი ხნის განმავლობაში აწარმოებდა სისხლისმღვრელ ომს ერაყთან.
ექსპერტმა განმარტა, რომ არსებობდა სამი წყარო, რომლის წყალობითაც ირანმა შეძლო მიეღწია იმ ეკონომიკური მდგომარეობისთვის, რომელიც ახლა აქვს.
„პირველი არის სასურსათო სიტუაციის შერბილება, რადგან ჩვენგან განსხვავებით, ირანი სანქციების მდგომარეობაში შევიდა მაშინ, როდესაც ურთულესი პრობლემები ჰქონდა თვითმომარაგების კუთხით. მეორე არის მშვიდი, გამოუცხადებელი ეკონომიკური კავშირების აღდგენა მათთან, ვინც მზად არის იმუშაოს სხვადასხვა სქემებით, მათ შორის ნაცრისფერი სქემებით, ნაღდი ინსტრუმენტებით, ბარტერული გზით. ირანი გასცდა იმ ეკონომიკურ სისტემებს, რომლებიც სტანდარტული იყო. მესამე არის სოციალური სტაბილურობის შენარჩუნება, იმ სოციალური ჯგუფების ხერხემლის დახმარება, რომლებიც მხარს უჭერენ ირანის ისლამურ მთავრობას, რამაც უზრუნველყო ფართომასშტაბიანი ფერადი რევოლუციების ორი მცდელობის ჩახშობა“, — განმარტა ექსპერტმა.
ამ სამი კომპონენტის წყალობით ირანმა, პოლიტოლოგის თქმით, ძალზე სერიოზულ გარღვევებს მიაღწია მექანიკური ინჟინერიის სფეროში, თუნდაც მხოლოდ საკუთარ ბაზარზე ფოკუსირებით. ეს კი დაახლოებით ორჯერ ნაკლებია, ვიდრე შიდა ბაზარი რუსეთში.
„ასე რომ, თუ ირანმა შეძლო ამის გაკეთება, მაშინ ჩვენ რატომ ვნერვიულობთ ამაზე ასე?”
„აღმოვაჩენთ, რომ ყველაფერი გვაქვს“
„ჩვენ აღმოვჩნდით ისეთ სიტუაციაში, როცა ყველაფერს შევძლებთ. დიდი ხანია გვასწავლიდნენ, რომ აუცილებელია ეკონომიკური შედეგების მიღწევა ძალისა და ფულის მინიმალური დახარჯვით. ამიტომ, თუ არსებობს უცხოური კომპონენტები, რატომ არ უნდა ვიყიდოთ ისინი. მაგრამ ჩვენს „ავტოვაზს“ შეუძლია საკუთარი კომპონენტების წარმოება. ასევე შეიძლება აღმოჩნდეს, რომ ჩვენ ასევე გვაქვს რამდენიმე საავტომობილო ქარხანა. მაგრამ მანქანები არ არის ჩვენი მთავარი პრობლემა“, — ამბობს ევსტაფიევი.
მთავარი, განმარტავს ის, არის ელექტრონული კომპონენტები, მაგრამ მათი დამზადება რუსეთსაც კი შეუძლია. ისევე, როგორც საკუთარი პროგრამების დაწერა. ამისთვის „გვჭირდება ისეთ მდგომარეობაში ჩაგვაყენონ, რომ სხვა გამოსავალი არ გვქონდეს“.
„და მადლობა ბატონ ბაიდენს, შოლცს, მაკრონსა და სხვა ადამიანებს, რომ ამ სიტუაციაში ჩაგვაყენეს. საბოლოოდ აღმოვაჩენთ, რომ ყველაფერი ბლომად გვაქვს“, — ირონიულად შენიშნავს ექსპერტი.
„მომდევნო ორთვენახევარში საჭიროა სოციალურად მნიშვნელოვანი ხვრელების გამოვლენა და აღმოფხვრა, კრიზისული სოციალური პრობლემების მოგვარება. ეს შეიძლება იყოს უბრალო ნივთები — ტუალეტის ქაღალდიდან დაწყებული სარეცხი საშუალებებით დამთავრებული. ეს ყველაფერი უნდა გაკეთდეს ხელით კონტროლის რეჟიმში. მალე ბაზრის უხილავი ხელები საერთოდ არ გვექნება. და არ არის საჭირო შიში, თუ ოფიციალური პირები და მინისტრები წარმოშობილ პრობლემებს გადაჭრიან“.
შემდეგ კი, მისი თქმით, სამიდან ექვს თვემდე პერიოდში შიდა რესურსებსა და შესაძლებლობებზე დაფუძნებული ეკონომიკური ზრდის ახალი მექანიზმები ჩამოყალიბდება. საჭირო იქნება კომპლექსური ლოგისტიკური სისტემების აღდგენა, „ვინაიდან ტუალეტის ქაღალდი ძალიან მარტივი ჯაჭვია, მაგრამ თვითმფრინავის ან მანქანის აწყობა — რთულია. ეს უკვე იქნება ახალი ეკონომიკური ზრდის საფუძვლების ფორმირება.
რაც შეეხება რუსული ბიზნესის ირანში შესვლის პერსპექტივებს, ისინი, ექსპერტის თქმით, მას შემდეგ გაიხსნება, რაც „უკრაინაში დენაციფიკაციის ოპერაცია დასრულდება“.
„ირანელები ძალიან სპეციფიკური უძველესი ხალხია. როცა ისინი იგრძნობენ, რომ ჩვენ არ ვნებდებით და მათ მსგავსად გავუძელით ამერიკელების ზეწოლას, არ გავტყდით და ვაჩვენეთ, რაც შეგვიძლია, ძალიან სერიოზული საუბარი დაიწყება. რომლის მთავარი ელემენტი იქნება არა ფსტა და პომიდორი, არამედ გლობალურად მნიშვნელოვანი ლოგისტიკური დერეფნის გახსნა ჩრდილოეთიდან სამხრეთისკენ. ეს არის მსოფლიოს მომავალი. და თუ ჩვენ შევძლებთ ირანელებთან შეთანხმებას ამ საკითხზე, მაშინ პრობლემა არ გვექნება არაბულ აღმოსავლეთთან და აფრიკის ქვეყნებთან — და ეს ჩვენთვის ბაზარია“, – დარწმუნებულია ევსტაფიევი.
ამასთან ამერიკელები და განსაკუთრებით ბრიტანელები, მისი თქმით, შეეცდებიან საქმე გაუფუჭონ რუსეთს და ერთობლივი პროექტებიდან გამოაგდონ. შემთხვევითი არ არის, რომ ისინი ახლა ირანელებთან მოლაპარაკებას ცდილობენ.
მაგრამ რუსული გულწრფელობა ხელს შეუწყობს ანგლოსაქსური აგრესიის მიმართ წინააღმდეგობას, მიიჩნევს ექსპერტი. ასე მოქცევაა საჭირო არა მხოლოდ ირანთან, არამედ არაბეთის ნახევარკუნძულის არაბ პარტნიორებთანაც.
„ამერიკელებს ჯერ კიდევ შეუძლიათ მოთმენა, მაგრამ ევროპელებისთვის მნიშვნელოვანია, რომ სწრაფად დაგვამხონ, რადგან წამმზომი ჩართულია. იმიტომ რომ მომდევნო გათბობის სეზონმა შესაძლოა ისეთივე რეჟიმში ჩაიაროს, როგორც ამ სეზონში, ამერიკული ფიქალური გაზი კი საკმარისი არ იქნება მთელი ევროპისთვის. ან მარტო ევროპას ეყოფა. მაგრამ მაშინ სიტუაცია მკვეთრად შეიცვლება აღმოსავლეთ აზიაში. ამიტომ ჩვენ უფრო მარტივად უნდა მოვეკიდოთ არსებულ ვითარებას“, — დაასკვნა დმიტრი ევსტაფიევმა.
რედაქცია შესაძლო არ იზიარებდეს ავტორის მოსაზრებებს და პასუხს არ აგებს მათზე
