დმიტრი კოსირევი
საინფორმაციო სააგენტო РИА Новости საკუთარ გვერდზე აქვეყნებს აღნიშნულ წერილს.
„ასე სახელმწიფოები ომის წინ იქცევიან“, თითქოს სასხვათაშორისოდ შენიშნა საგარეო დაზვერვის პოლკოვნიკმა და დღეს მოსკოვის საერთაშორისო ურთიერთობების სახელმწიფო ინსტიტუტის მშვიდობიანმა პროფესორმა ანდრეი ბეზრუკოვმა ერთ-ერთი ტელედისკუსიისას.
საუბარია ამერიკის ადმინისტრაციის მართლაც სერიოზულ აქციაზე, რომელმაც ჯერ კიდევ თებერვალში დაუკვეთა კვლევა კრიტიკულად მნიშვნელოვანი საქონლით მომარაგების ჯაჭვის მიმართ ქვეყნის მოწყვლადობის შესახებ. კვლევა ახლაღა დასრულდა, პრეზიდენტ ჯო ბაიდენის ევროპული ტურნეს წინ, რომლის ფარგლებშიც ის რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმის პუტინსაც შეხვდება.
იმის შესახებ, რომ ჟენევაში ეს შეხვედრა მხოლოდ ნაწილია მსოფლიო არენაზე აშშ-ის დიდი ხნის წინ მომწიფებული და სერიოზულად შეცვლილი კურსისა, ოდნავ ქვემოთ ვისაუბრებთ. რაც შეეხება ამერიკის მოწყვლადობას, ის, კვლევის შედეგების თანახმად, მინიმუმ სამ სფეროში გამოვლინდა − წამლების, ნახევარგამტარებისა და იშვითი ელემენტების მიწოდებებში. ყველა შემთხვევაში საუბარია ჩინეთზე, ანუ მიწოდებებში აშშ-ის სახიფათო დამოკიდებულებაზე იმ „დერჟავაზე“, რომელიც მსოფლიო არენაზე საერთო წონით ამერიკის ტოლფარდია.
ასევე ამ დღეებში მოხდა აქცია ნომერი ორი − შემუშავდა კანონი ინოვაციებისა და კონკურენციის შესახებ. მან უკვე გაიარა აშშ-ის სენატი და მალე ამოქმედდება. და აქ საუბარი უპირველესად იგივე „დერჟავასთან“ კონკურენციაზეა. ჩინეთის წინაშე ამერიკული ეკონომიკის კონკურენტუნარიანობის გასაზრდელად 250 მლრდ დოლარი გამოიყოფა. იგულისხმება სუბსიდიები ინოვაციური პროექტების დაჩქარებაში და ამერიკის მოწინავე დარგების სხვა მხარდაჭერა.
ამ ვითარებაში ერთი სასაცილო თავისებურებაა. აშშ წლების განმავლობაში განმარტავდა, რაოდენ დაუშვებელია მოწინავე და სხვა დარგების სახელმწიფო მხარდაჭერა ჩინეთისგან. პეკინის პროგრამა „დამზადებულია ჩინეთში 2025“ არასწორი კონკურენციისა და ბოროტების ნიმუშად ცხადდებოდა. ანუ ყვიროდნენ, რომ პეკინი წესების დარღვევით, უპატიოსნოდ თამაშობდა. პატიოსანი თამაში ისაა, როცა მხოლოდ დამოუკიდებელი მონაწილეები უწევენ ერთმანეთს კონკურენციას და გამარჯვებას ბაზარი განსაზღვრავს. მაგრამ ახლა, როდესაც აღმოჩნდა, რომ ჩინეთის თამაშს მოგება მოსდევს, თანაც გლობალური მასშტაბისა, შეერთებულმა შტატებმა აბსოლუტურად მშვიდად გადაწყვიტა იგივეს გაკეთება.
ახლა მომხდარის მასშტაბების თაობაზე. ექსპერტები ამბობენ, რომ დემოკრატების ადმინისტრაციამ ამერიკის რეინდუსტრიალიზაციის იდეა რესპუბლიკელებისგან მიიღო მემკვიდრეობით, და რომ საუბარია ათწლეულებზე გათვლილ პროგრამებზე. და კიდევ იმასაც ამბობენ, რომ აშშ-სთვის საკითხი ასე დგას: გამარჯვება ან სიკვდილი ამ ბრძოლაში.
სიკვდილი ალბათ ნამეტანია. მაგრამ, აი, ლონდონური The Guardian-ის მიმომხილველის შეფასება: ათწლეულის ბოლოს ჩინეთი აშშ-ს ეკონომიკის მოცულობით გადაუსწრებს, მაგრამ უბრალოდ კი არა, არამედ დანაწონით − მსოფლიო ტექნოლოგიური ლიდერობის მოპოვებით (რაც პენტაგონს ძილს უფრთხობს). აშშ-სთვის ლიდერობის დაკარგვის თვით იდეაც კი საშინელია.
ყველა ამ მჭიდროდ დაკავშირებულ სიუჟეტში საკვანძო სიტყვა „ტექნოლოგიებია“. წელიწადში ნაწარმოები პროდუქციის საერთო მოცულობა, რა თქმა უნდა, მნიშვნელოვანია, მაგრამ უფრო პროპაგანდისტული კუთხით. აი ორი ზესახელმწიფოს შედარებით თანაბარი სტატუსი კი ტექნოლოგიური უპირატესობის ნაწილში − ეს კოშმარია, ჩინეთის გასვლა მსოფლიო ტექნოლოგიური ლიდერის როლზე − კოშმართა კოშმარი.
სწორედ ასეთი განწყობებით მზადდებოდა ჯო ბაიდენის ამჟამინდელი მოგზაურობა ევროპაში. ლონდონური გაზეთის იგივე მასალა საკმაოდ მკაფიოდ აღწერს ამ დიპლომატიური გასეირნების მთელ კონცეფციას. ბაიდენი დასავლელ ლიდერებს კორნუოლში შეხვდება G7-ის სამიტის ფარგლებში. მერე იქნება საუბარი ნატოსა და ევროსტრუქტურებთან. და ეს საუბარი უპირველესად ჩინეთს შეეხება. ბაიდენი აპირებს მიიწვიოს მეტად სკეპტიკურად განწყობილი ევროპელები მეორე ცივ ომში, ამჯერად ჩინეთთან.
რატომ არიან ისინი სკეპტიკურად განწყობილი? მხოლოდ ერთი დეტალი იმისა, თუ როგორ უნდა გამოიყურებოდეს ასეთი ომი: ზემოთ ნახსენები კვლევის შედეგებისა და ასევე ნახსენები კონკურენციის კანონის მიხედვით, აშშ-ში „დამრტყმელი დაჯგუფება“ იქმნება, რომელსაც სათავეში სავაჭრო წარმომადგენელი ან მინისტრის რანგის სხვა კაცი ჩაუდგება. ეს შემტევი ძალა განსაზღვრავს – ჩინური საქონლიდან რომელი შეიქმნა ამერიკელებისგან მოპარული ტექნოლოგიების საფუძველზე. და საქმე მარტო ის არ არის, რომ ასეთი პროდუქციის შეტანა აშშ-ში აკრძალული იქნება. მათი „მოპარული“ სტატუსის შესახებ ევროპელ და სხვა მოკავშირეებსაც აცნობებენ. ამის შემდეგ მათ შესთავაზებენ – ენდონ ამერიკას სიტყვაზე და ასევე არ შეიძინონ ეს ზედმეტად კონკურენტუნარიანი პროდუქცია.
დაუჯერებენ თუ არა მოკავშირეები და თანაც სრული შემადგენლობით? თუ ისევ The Guardian-ს მივმართავთ, იქ ანონიმი დიპლომატის ციტატაა მოყვანილი: ევროპელებს, შესაძლოა, არ მოსწონთ ის, რასაც ჩინეთი აკეთებს, მაგრამ ამერიკელებს არ მოსწონთ ის, რაც არის ჩინეთი. კერძოდ, ამერიკის ტოლი ძალა მსოფლიოში − იმისგან დამოუკიდებლად, აკეთებს თუ არა ის რაიმეს საერთოდ.
ამ ლოგიკით ჟენევის სამიტი ბაიდენის ვეროპული მოგზაურობის პერიფერიაზეა. მოსკოვთან ორმხრივი ურთიერთობები მისთვის მეორადია. ამერიკის ლიდერი პირველ რიგში რუსეთის პოზიციებს მოსინჯავს აშშ-სა და ჩინეთს შორის მოსალოდნელ ცივ ომში. რაღა თქმა უნდა, არავინ ელოდება, რომ მოსკოვი უეცრად პეკინთან კონფრონტაციაზე მოაწერს ხელს. თუმცა იმის ცოდნა, როგორ შეიძლება მოიქცეს მოსკოვი ჯერჯერობით ჰიპოთეტურ რამდენიმე ვითარებაში, ეს ამერიკისთვის სასარგებლოა. შესაძლოა რუსეთმა უცბად გეოპოლიტიკური თვითმკვლელობა მოისურვოს და რაღაც ნეიტრალური პოზიცია დაიკავოს მოსალოდნელ კონფრონტაციაში.
თუმცა, კიდევ უფრო მარტივად: არის ორი ზესახელმწიფო, ერთი − წაგებული მეორისთვის წინააღმდეგობის გასაწევად ემზადება. ორივე ეკონომიკური გიგანტი და ტექნოლოგიური ლიდერია, ამიტომ პოტენციურად ხელსაყრელი პარტნიორებიც. მაგრამ ერთმა „დერჟავამ“ ბოლო წლებში რუსეთის მიმართ წარმოუდგენლად ბევრი სიბინძურე ჩაიდინა (და თქვა), მეორე „დერჟავას“ კი, როგორც მინიმუმ, არაფერი მსგავსი არ გაუკეთებია და არც უთქვამს. თანაც რუსეთთან თანამშრომლობას ავითარებს იქ, სადაც ეს გამოსდის. და რა პოზიცია შეიძლება წარმოვიდგინოთ აქ მოსკოვისთვის?
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს
