თბილისი, 12 მარტი — Sputnik. როგორც სხვას ყველაფერს ამქვეყნად, ბავშვის ჭირვეულობასაც აქვს გამომწვევი მიზეზები, თანაც, არაერთი, აცხადებენ ბავთა ფსიქოლოგები.
სპეციალისტებმა ჩამოთვალეს ის ძირითადი მიზეზები, რომელთა გამოც პატარები ყველაზე ხშირად ავლენენ უკმაყოფილებას ამ სახით.
ესენია:
ყურადღების ნაკლებობა: ბავშვი ჭირვეულობს, როდესაც თქვენი ყურადღების მიპყრობას ცდილობს, რადგან ამის ნაკლებობას განიცდის.
სასურველის მიღების შეუფერებელი ხერხი: ბავშვი ჭირვეულობს, რადგან ტირილი სასურველის მიღების საუკეთესო ხერხად მიაჩნია, იმიტომ რომ ყველა მოთხოვნას უსრულებთ, ოღონდ არ იტიროს.
უფროსებისთვის მიბაძვა: ბავშვი ჭირვეულობს, როდესაც ცდილობს, გადაიღოს კომუნიკაციის ეს ფორმა ოჯახის იმ წევრისგან, რომელსაც სხვებთან ხმის აწევა უყვარს.
ძილის ნაკლებობა: ბავშვი ჭირვეული ხდება, თუ ძილის დეპრივაციას, ანუ დარღვევას განიცდის — ცუდად და ცოტა სძინავს.
როგორ მოვიქცეთ, როცა პატარა, ერთი შეხედვით, უმიზეზოდ წუწუნსა და ტირილს იწყებს და როდესაც სიტყვები: „ახლავე გაჩერდი!“, „მორჩი!“ ან „სასწრაფოდ შეწყვიტე!“ არაეფექტური და უშედეგოა?
უპირველესად საჭიროა, რომ ბავშვის ხშირი ჭირვეულობის მიზეზებში გაერკვევით. ამის შემდეგ უფრო გაგიიოლდებათ მისი დამშვიდება და პრობლემის საბოლოოდ აღმოფხვრა.
ფსიქოლოგები საამისოდ ოთხ ხერხს გთავაზობენ:
- მარტივად და მკაფიოდ აუხსენით ბავშვს, რომ მხოლოდ იმ შემთხვევაში მოუსმენთ, თუ წუწუნსა და ბუზღუნს შეწყვეტს. არ გაეპასუხოთ, სანამ არ დაგიჯერებთ და მშვიდად არ დაიწყებს ლაპარაკს. შეინარჩუნეთ სიმშვიდე, არ ეჩხუბოთ, არ უყვიროთ პატარას. უბრალოდ, ალერსიანად აუხსენით, რომ ხედავთ, როგორი განაწყენებულიცაა, მაგრამ თუ არ დამშვიდდება, არაფერსაც არ შეუსრულებთ.
- როცა ბავშვი მშვიდადაა და სიამოვნებით გეკონტაქტებათ, შეეცადეთ დაელაპარაკოთ ბოლო შემთხვევაზე და გამოკითხოთ – რატომ ჭირვეულობდა და რატომ იყო გაბრაზებული. მერე კი აუხსენით, რომ სხვაგვარად მოქცევაც შეიძლებოდა, რომ თუ რბილად და მშვიდად გეტყოდათ, რაც სურდა, ძალიან გაგახარებდათ. დაანახეთ, რომ ემოციებზე მსჯელობა აუცილებელიცაა და უსაფრთხოც. ეს ბავშვს საკუთარი შეცდომის გააზრებაშიც დაეხმარება და იმის სწავლაშიც, როგორ დაამყაროს ადამიანებთან ურთიერთობა.
- თუ ატყობთ, რომ ბავშვი ოჯახში იღებს ცუდ მაგალითს, აუცილებლად დაელაპარაკეთ ამ თემაზე ოჯახის წევრებს. შეეცადეთ აარიდოთ ბავშვი ოჯახურ გარჩევებსა და კამათს. როცა რამით უკმაყოფილო ხართ, შეყოვნდით, ღრმად ჩაისუნთქეთ, ათამდე დაითვალეთ და მხოლოდ ამის მერეღა თქვით სათქმელი, რომ ბავშვი თქვენი უკმეხი ტონის მომსწრე არ გახდეს.
- გადაამოწმეთ, ისვენებს კი ბავშვი იმდენ ხანს, რამდენიც საჭიროა და რამდენ დროს ატარებს პლანშეტთან თუ კომპიუტერთან. ეს შესაძლოა ძილის რეჟიმის დარღვევის მიზეზად იქცეს. ამიტომ დაძინება რიტუალის რანგში აიყვანეთ: დააწვინეთ პატარა ყოველდღე ერთსა და იმავე დროს და წაუკითხეთ ზღაპრები ძილის წინ.
დაიმახსოვრეთ: აღიჭურვეთ მოთმინებით და მშვიდად ელაპარაკეთ პატარას, დაეხმარეთ მას, გაიაზროს როგორც საკუთარი, ისე სხვების გრძნობები.
