ადამიანები არასასურველი კილოგრამების მოსაცილებლად უამრავ გზას მიმართავენ. მაგრამ ბევრმა არ იცის, რომ ამ პროცესში ძალიან ხშირად სამ უდიდეს შეცდომას ვუშვებთ. ენდოკრინოლოგი ანა ჭოხონელიძე საუბრობს შეცდომებზე, რასაც ადამიანები დიეტის დროს უშვებენ.
- რა არის პირველი შეცდომა, რომელსაც წონაში დაკლების მსურველი ადამიანები უშვებენ ხოლმე?
- როცა ძალიან უნდათ, რომ დაიკლონ წონა, თითქოს ლოგიკურია, რომ ამ დროს არ უნდა ჭამონ. ეს არის ყველაზე ხშირად დაშვებული შეცდომა და, მინდა გითხრათ, სავალალოც, რადგან ამ შიმშილს ახასიათებს უკუეფექტი. ნებისმიერ ორგანიზმს აქვს ჰომეოსტადი. ეს არის წონასწორობა, რაც კომფორტულია ნებისმიერი ორგანიზმისთვის, იქნება ეს გამხდარი ადამიანი, თუ მსუქანი. როდესაც ადამიანი ცდილობს შიმშილით წონაში დაკლებას, ამით სტრესში აგდებს საკუთარ ორგანიზმს და როდესაც უნდა, რომ ეს პროცესი სწრაფად მოხდეს, ამ დროს ხდება მკვეთრი ცვლილება. რა თქმა უნდა, იკლებს ის წონაში, მაგრამ მას შემდეგ, რაც უბრუნდება მისთვის ჩვეული ცხოვრების რიტმს, აღარ შიმშილობს და იწყებს ჭამას, შესაძლებელია ორმაგად მოიმატოს წონაში. სწორედ ამაში მდგომარეობს უკუეფექტი. ორგანიზმს ეშინია, რომ ისევ შიმშილის ფაზაში ჩავარდება და იგროვებს მარაგს, რომ იმ შიმშილს გაუძლოს.
- რა იგულისხმება შიმშილში – ადამიანი უარს ამბობს საკვებზე, თუ საკვების გარკვეულ დოზას იღებს?
- კალორაჟი განაპირობებს იმას, თუ რა სახის საკვებს იღებს ორგანიზმი. 1200 კილოკალორია ძალიან ფიპოკალორიულია, 600-მდე – დაბალკალორიული, 600 კილოკალორიის ქვევით კი უკვე პრაქტიკულად შიმშილია. ანუ თუ 600 კილოკალორიაზე ნაკლებს მივიღებთ, პრაქტიკულად ვშიმშილობთ.
- რა არის მეორე ყველაზე დიდი შეცდომა, რასაც დიეტის დროს უშვებენ ადამიანები?
- დიეტა, რატომღაც, ბევრისთვის ასოცირდება რაციონიდან პურის ამოღებასთან. ეს არასწორია. ამბობენ, „არ ვჭამ პურს“, მაგრამ ჭამენ ხაჭაპურს, ან ნამცხვარს. ესეც არის ორგანიზმისთვის სტრესული. ადამიანის ნორმალური ყოფა ითვალისწინებს მრავალი სახეობის პროდუქტს. როდესაც ჩვენ ერთი სახეობის პროდუქტს ვიღებთ, ესეც შესაძლოა ორგანიზმმა აღიქვას სტრესად. პური არის შეუცვლელი პროდუქტი, მასში არის ისეთი მიკროელემენტები, მაგალითად, თუთია, რომელიც სხვა საკვებში ძალიან იშვიათად შეიძლება შეგვხვდეს. აუცილებელია, რომ კვების რაციონში პური იყოს, თუმცა არა იმ რაოდენობით, რა რაოდენობითაც ქართველები მიირთმევენ.
- როგორი პური შეიძლება ჭამოს ადამიანმა, რომ არ გასუქდეს?
- გარდა მიკროელემენტებისა პურში შედის ორგანიზმის საშენი მასალა, ეს არის შეუცვლელი ამინომჟავები, B ჯგუფის ვიტამინები, E ვიტამინი, P ვიტამინი, რომლებიც ასევე სასარგებლოა ჩვენი ჯანმრთელობისთვის. ამიტომ პურის რაციონიდან სრულად გამორიცხვა არ არის მიზანშეწონილი. რაც შეეხება პურის სახეობას, შეგვიძლია მივიღოთ შავი პური. შავი პურის შეწოვა ხდება ცოტა უფრო გვიან, ვიდრე თეთრი პურის. სასარგებლოა იმ თვალსაზრისით, რომ, მაგალითად, ისეთ დაავადებებს შეიძლება გაუწიოს პრევენცია, როგორიც არის ანემია. ასევე მიკროელემენტები, რომლებსაც აქვთ ანტიოქსიდანტური თვისება, შესაძლოა იყოს პრევენცია სიმსივნური დაავადებების განვითარებისთვის.
- რა არის მესამე შეცდომა?
- ეს არის ე.წ. ერთხელ ჭამა. ამბობენ, ერთხელ ვჭამ და ნეტავ რა მასუქებს? როდესაც ადამიანი ჭამს ერთხელ, უფრო მეტად შივდება, ვიდრე როცა ჭამს დღეში სამჯერ ან ოთხჯერ. ამ შემთხვევაში ძალიან მოშიებულზე უფრო მეტი რაოდენობის საკვებს იღებს. ყოველ ჯერზე, ერჯერადად „გაბერილი“ კუჭი ითხოვს მეტ საკვებს იმისთვის, რომ დანაყრდეს. ამ ერთი კვების დროს ადამიანი თვლის, რომ უნდა დააყოლოს დესერტი, მაგალითად, შოკოლადი, ნამცხვარი, ხილი, რაც ძალიან ცუდი აზრია. უნდა ვიკვებოთ ხშირად და მცირე ულუფებით, რათა დიდი ზომის არ გახდეს ჩვენი კუჭი. განსაკუთრებით ძილის წინ და ღამის პერიოდში მოერიდეთ ნოყიერ კვებას, რომ თავიდან ავირიდოთ სიმსუქნე.
