მას მრისხანე სარაკეტო იარაღის გამოყენება 2,83 მახის სიჩქარით მოძრაობისას შეუძლია 20 კილომეტრზე მეტ სიმაღლეზე. თვითმფრინავი უცხოელი სპეციალისტების დაუცხრომელ ინტერესს იწვევს, ვინაიდან მას ანალოგი არ გააჩნია.
გამანადგურებელ–ჩამჭერ МиГ-31-ს საქმე არ აკლია — დასავლეთის ქვეყნები ყოველკვირეულად აწარმოებენ დაზვერვას, სიმტკიცეზე ამოწმებენ რუსეთის საზღვრებს. მაგალითად, 14 ივლისს ბარენცისა და შავი ზღვის აკვატორიებში აღმოჩენილი იყო რუსეთის სახელმწიფო საზღვრისკენ მოძრავი საჰაერო სამიზნეები. მათი იდენტიფიკაციისა და ჩაჭერის მიზნით ცაში ჩრდილოეთის ფლოტისა და სამხრეთის სამხედრო ოლქის გამანადგურებლები აიჭრნენ.
რუსულმა გამანადგურებლებმა აიძულეს ნორვეგიისა და აშშ-ის სამხედრო–საჰაერო ძალების თვითმფრინავები, კურსი შეეცვალათ.
ცნობილია, რომ МиГ-31-ები დიდი ხანია, რაც საიმედოდ იცავენ რუსეთის იმიერპოლარეთის საზღვრებს და უკვე ორ წელზე მეტია მორიგეობენ შავი ზღვის რეგიონში — ბორტზე Кинжал-ის მძლავრი ჰიპერბგერითი რაკეტებით.
მანამდე, 11 ივლისს აშშ-ის მზვერავი თვითმფრინავი RC-135 იაპონიის ზღვის ნეიტრალური წყლების თავზე მიუახლოვდა რუსეთის სახელმწიფო საზღვარს, მაგრამ რუსულმა МиГ-31-მა და Су-35-მა მას საზღვრის დარღვევის საშუალება არ მისცეს.
ამერიკელი სპეციალისტები МиГ-31-ს რუსეთის სამხედრო–კოსმოსური ძალების „საუკეთესო მონადირეს“ უწოდებენ და ყურადღებით აანალიზებენ მის საბრძოლო შესაძლებლობებს. Military Watch-ის ანალიტიკოსები აღიარებენ, რომ რუსული МиГ-31 ყველაზე მძიმე და სწრაფი გამანადგურებელ–ჩამჭერია მსოფლიოში.
ტიტანური უპირატესობა
დასავლური სპეციალიზებული გამოცემები რეგულარულად აქვეყნებენ Foxhunter-სადმი მიძღვნილ მიმოხილვებს — სწორედ ასე უწოდებენ ნატოში МиГ-31-ს. ჟურნალი Military Watch აღნიშნავს: მსოფლიოში არც ერთ გამანადგურებელ–ჩამჭერს არ შეუძლია ოპერატიულად ჩაიჭიროს და გაანადგუროს ყველაზე სწრაფი მოწინააღმდეგე, ასევე ბალისტიკური და ფრთოსანი რაკეტები, კოსმოსური აპარატები. ჰიპერბგერითი რაკეტებით აღჭურვილ „მიგებს“ რამდენიმე წუთში შეუძლიათ აეროდრომიდან აფრენა და დარტყმის მიყენება მოწინააღმდეგის ავიამზიდების, სამხედრო ობიექტების, საკომანდო პუნქტებისთვის. სამ–ოთხ МиГ-31-ს საჰაერო სივრცის კონტროლი ფრონტალურად 1000 კმ-ზე და 300 კმ-ის სიღრმეში შეუძლია.
МиГ-31БМ-ს 160-დან 320 კმ დაშორებით მყოფი სამიზნის აღმოჩენა შეუძლია დაბალ, საშუალო და დიდ სიმაღლეებზე. საბრძოლო მანქანა ავტომატურად მიაცილებს ათამდე სამიზნეს და მათგან ოთხ–ექვს პრიორიტეტულს არჩევს ერთდროული განადგურებისათვის 200–300 კილომეტრზე მართვადი რაკეტებით Р-33 და Р-37.
Military Watch-ის მონაცემებით, МиГ-31-ის რაკეტა Р-37 „ჰაერი-ჰაერს“ AWACS-ის თვითმფრინავების, საჰაერო საკომანდო პუნქტებისა და ტანკერების დაზიანება შეუძლია. МиГ-31-ის არსენალში ასევე არის საშუალო და მცირე სიშორის რადიომართვადი რაკეტები, მოდერნიზებული ანტირადიოლოკაციური რაკეტები Х-31, რომლებსაც გამანადგურებელი დარტყმის მიყენება შეუძლია სახმელეთო და წყალზედა ობიექტებისთვის 250 კმ-მდე მანძილზე. საავიაციო კომპლექსი Кинжал, ჰიპერბგერითი რაკეტებით, „გამჭვირვალეს“ ხდის მოწინააღმდეგის ყველა ჰაერ- და რაკეტსაწინააღმდეგო სისტემას და მიზანს 2000 კმ მანძილიდან აღწევს. საბრძოლო მანქანას შეუძლია წინააღმდეგობა გაუწიოს აქტიურ და პასიურ რადიოხარვეზებს.
შემთხვევითი არ არის, რომ აშშ-ში МиГ-31-ს უკიდურესად საშიშ იარაღად მიიჩნევენ.
ლოგიკურია ვივარაუდოთ, რომ ამერიკულმა სამხედრო–საჰაერო ძალებმა აუცილებლად უნდა გამოიჩინონ გონივრული სიფხიზლე ყაზახეთის საზღვრებთანაც. Military Watch-ის ცნობებით, ყაზახეთის სამხედრო–საჰაერო ძალებს შეიარაღებაში აქვს 32 მძიმე ჩამჭერი. ყაზახური МиГ-31-ების ნაწილი მოდერნიზებულია МиГ-31БМ-მდე და აღჭურვილია Р-77 რაკეტებით.
შევნიშნავთ, რომ ყველა ამ სუპერშესაძლებლობების გათვალისწინებით, МиГ-31-ის ფასი 2000-იანი წლების დასაწყისში დაახლოებით 35 მლნ დოლარი იყო — რაც შედარებით იაფია. სავარაუდოდ, ამ თვითმფრინავს ფურორის მოხდენა შეეძლო იარაღის საერთაშორისო ბაზარზე, მაგრამ რუსეთი МиГ-31-ებს ყველა პარტნიორსა და მოკავშირეს არ ანდობს.
ვერ დაეწევი
ექსპლუატაციის პერიოდში გამანადგურებელ–ჩამჭერს არერთხელ ჩაუტარდა მოდერნიზაცია. შედეგად МиГ-31БМ-ს ეფექტურობა МиГ-31-თან შედარებით ორჯერ და მეტად გაიზარდა.
ბრიტანული ჟურნალი Air Forces Monthly-ს ინფორმაციით, მოდერნიზაციის შემდეგ МиГ-31 მნიშვნელოვნად ეფექტური გახდა ახალი რადიოლოკაციური სადგურებისა და ახალი რაკეტების ხარჯზე. ცეცხლის მართვის მოდერნიზებულმა სისტემამ Заслон-АМ-მა (ახალი პროცესორით) ჩაანაცვლა ძველი Аргон-15А, ხოლო სამიზნის აღმოჩენის სიშორემ 130 მილს (209 კმ) მიაღწია. ამასთან მას შეუძლია ერთდროულად 24 საჰაერო სამიზნის „ტარება“.
მოდერნიზებული გამანადგურებელი МиГ-31БМ დღემდე მიუწვდომელი ტექნოლოგიური სიმაღლეა მსოფლიოს განვითარებული ქვეყნებისთვის. მაგალითად, პენტაგონმა და Boeing-მა 14 ივლისს ხელი მოაწერეს კონტრაქტს მოდერნიზებული გამანადგურებლების F-15EX-ის წარმოებაზე, რომლებიც თითქოს ყველაზე მძიმე და სწრაფია მსოფლიოში. მისი დეკლარირებული სიჩქარე დაახლოებით 3 მახია, საბრძოლო დატვირთვა — 3,2 ტონა, შეუძლია 7 მ სიგრძის რაკეტების გაშვება, რომლებიც ჯერჯერობით არ არსებობს.
მაგრამ რუსული МиГ-31БМ-ის მაქსიმალური სიჩქარე უკვე ფაქტობრივად 3 მახია, სასარგებლო საბრძოლო დატვირთვა — 5 ტონამდე. მისი კორპუსი 50%-ით ფოლადისგან, 33%-ით ალუმინის შენადნობებისაგან, ხოლო 16%-ით ტიტანისგან შედგება.
ამერიკელები აშკარად ცდილობენ დაეწიონ გასული საუკუნის რუსულ ტექნოლოგიებს. ამასობაში კი რუსეთი უკვე მერამდენე წელია, რაც შორი ჩაჭერის პერსპექტიულ საავიაციო კომპლექს МиГ-41-ს ამუშავებს, რომელიც МиГ-31-ის ღირსეული ცვლა იქნება.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს
