ანდრია იოსელიანის „სამშობლო“ და „ციხის დღის“ ტრადიცია ფერეიდანში

მის ოჯახში ქართულად საუბრობენ. ფერეიდანში, როგორც ყველამ, ანდრიამაც კარგად იცის მისი წინაპრების ისტორიისა და მძიმე ხვედრის ამბავი. უნივერსიტეტი ისპაჰანში დაამთავრა და პროფესიით პროგრამისტია. უკვე წლებია, რაც სიმღერებს ქართულ ენაზე წერს. ამბობს, რომ ქართულად ტექსტის წერას თვეზე მეტს ანდომებს, მაგრამ ეს მაინც არ აბრკოლებს. მის სიმღერებში იმდენი პატრიოტიზმი და სიყვარულია, როცა უსმენ, ხვდები, რამდენი რამ გვაქვს საქართველოში დაბადებულებს ფერეიდნელი ქართველებისგან სასწავლი, პირველ რიგში კი – სამშობლოს სიყვარული, რაც ჩვენ, მგონი, მხოლოდ ინსტიქტისა და სადღეგრძელოების დონეზე შემოგვრჩა. ანდრიას ფერეიდანში დავუკავშირდით.

– ანდრია, საქართველოში ვამბობთ, ადამიანი ოჯახიდან იწყებაო, მოგვიყევით თქვენ ოჯახზე. და კიდევ, როდის გააცნობიერეთ, რომ ქართველი ხართ?

— მე ფერეიდანში დავიბადე, 24 დღის შემდეგ ჩემი დაბადებიდან, მამის სამსახურებრივი მოვალეობის გამო ისპაჰანში წამოვედით საცხოვრებლად. მამაჩემი საგანმანათლებლო ორგანიზაციაში მუშაობს, დედა დიასახლისია. ორი უფროსი ძმა მყავს და ერთი და. ისპაჰანში, სადაც ვცხოვრობდით, ბევრი ქართველი იყო და ბევრი კარგი დღეც მახსოვს. როდესაც სტუდენტი ვიყავი, ძალიან დიდი ავადმყოფობა გადავიტანე, მაგრამ ღვთის წყალობით ცოცხალი დავრჩი. მაშინ მივხდი, რომ უფალს ჩემი იმქვეყანად წაყვანა არ უნდა. ძალიან კარგი ბავშვობა მქონდა, მაგრამ მას ბევრი სირთულე ერთვოდა. ჩვენ, ფერეიდნელებმა 400 წელი ქართული ენა ცოცხლად შევინარჩუნეთ. ოჯახში ქართულად ვსაუბრობთ, ბავშვობიდან დედ-მამას ამ ენაზე ვესაუბრები. გარეთ თუ ორი ქართველი ერთმანეთს შევხვდებით, სპარსულად არ ვსაუბრობთ, ერთმანეთს ქართულად ველაპარაკებით. არავინაა ფერეიდანში ისეთი, რომ არ იცოდეს – ქართველია და მისი წინაპრები საქართველოდან არიან, რომ შაჰ-აბასის დროს ირანში იძულებით გადაასახლეს. ეს ამბავი ირანის ისტორიის წიგნებშიცაა.

– რაიმე ტრადიცია ხომ არ გაქვთ ფერეიდანში, რასაც ახალი თაობებიც იცავენ?

— დიახ, ფერეიდანში არის ერთი დიდი დღე, როცა ძალიან ბევრი ქართველი ვიკრიბებით და ქართულ სიმღერებს ვმღერით. ციხე ერთი მთის სახელია, სადაც  მეფე ქარიმ ხან ზანდიმ ბევრი ქართველი დახოცა. იმ დღეს ჩვენ „ციხეს დღეს“ ვეძახით, იქ მივდივართ და სანთლებს ვანთებთ.

– სიმღერა ვინ გასწავლათ და ქართულად როდის დაიწყეთ სიმღერების წერა?

— მეთხუთმეტე წელია, რაც სიმღერებს ვწერ. ეს არავის უსწავლია, თვითონ შევისწავლე, ვუსმენდი ემინემს და აქედან შევისწავლე რეპი, მერე ნელა-ნელა მეც დავიწყე წერა. დიდი ხანია რეპზე ვმუშაობ. ძალიან მიყვარს ქართული ფოლკლორი და ხალხური სიმღერები და მათ ხშირად ვუსმენ. ჩემთვის ძალიან ძნელი იყო ქართულად დამეწერა ტექსტი, სპარსულად 10 წუთი მჭირდება ტექსტის დასაწერად, ქართულად – ერთი-ორი თვე. ჯერ სპარსულად ვწერდი და შემდეგ ქართულად ჩემი ძმაკაცის არსენ ხუციშვილის დახმარებით ვთარგმნიდი.

– თქვენი პირველი სიმღერა „სამშობლო“ პოპულარულია სოციალურ ქსელებში, როგორ დაწერეთ ის?

— ჩემი პირველი სიმღერა "სამშობლო" ჯერ დედ-მამას მოვასმენინე და როცა სიმღერას მოუსმინეს, მათ თვალებზე ცრემლი მოადგათ. მერე ეს სიმღერა youtube-ზე და facebook-ზე გავიტანე. ბევრმა მოუსმინა და თბილი კომენტარი დამიწერეს, რაც ძალიან გამიხარდა. მაშინ მივხდი, რომ ხალხს მოეწონა ჩემი სიმღერა. მერე მეორე, მესამე და სხვა სიმღერები გავაკეთე. ბავშვებს მოსწონთ ეს სიმღერები და მღერიან. მიხარია, როცა ჩემს სიმღერებს წვეულებებზე,  ქორწილებში, დაბადების დღეებზეც მღერიან.

– ანდრია, რას ნიშნავს თქვენთვის ქართველობა და სამშობლო?

— მე ქართველი ვარ! – ამ სიტყვების წარმოთქმა მეამაყება, მისი წარმოთქმის დროს გულისცემა ჩქარდება და სამშობლოს დიდი სიყვარული მახსენებს თავს. მე მიყვარს საქართველო თავისი დიდი ისტორიით, მიყვარს ქართული მიწა იმ სურნელით, რომელიც ჰაერში ტრიალებს. „მე ქართველი ვარ!“ – ეს სამი სიტყვა ჩემთვის მთელი ცხოვრებაა. ბაბუაჩემს ძალიან უნდოდა ენახა საქართველო, მაგრამ ამ ქვეყნიდან ისე წავიდა, ვერ მოასწრო მისი ნახვა. ძალიან ბევრი ფერეიდნელის ოცნებაა საქართველოს ნახვა. მე ხშირად ჩამოვდივარ, ბოლოს ორი თვის წინ ვიყავი. საქართველო ჩემთვის ადგილია, სადაც სამოთხეში ვგრძნობ თავს. ჩემი ოცნება არის, რომ მანდ ჩამოვიდე და ვიცხოვრო, ჩემს ხალხს შევწირო ცხოვრება, მინდა ბოლო ამოსუნთქვამდე საქართველოში ვიყო, საქართველო — ჩემ გულშია!..