ქართულად ამღერებული ავსტრალიელები და მელბურნში გახსნილი ქართული სიმღერის კურსები

© ი. ჟორდანიამელბურნის მუსიკალური გუნდი
მელბურნის მუსიკალური გუნდი - Sputnik საქართველო
გამოწერა
ამ დღეებში თბილისში, კონსერვატორიის მცირე დარბაზში გამართულ მსოფლიო და ქართული მრავალხმიანობის კონცერტზე მაყურებლის წინაშე ხალხური სიმღერების შემსრულებელი კოლექტივები წარდგნენ.

მათ შორის იყვნენ მელბურნის ქართული გუნდი, ტრიო კანადიდან, ქალთა ანსამბლი „უცხო სურნელი“ და ანსამბლი „დიდგორი“ (ხელმძღვანელი ნიკოლოზ ივანიშვილი) საქართველოდან. უცხოელები ქართული სასიმღერო ფოლკლორის შედევრებს განსაკუთრებული სიყვარულით ასრულებდნენ. თუ საკითხს ოპტიმისტურად შევხედავთ, დარბაზი ნახევრად სავსე იყო. სცენაზე, ისევე, როგორც მაყურებელთა შორის, უმრავლესობა ისევ… უცხოელები იყვნენ. კონცერტის შემდეგ მონაწილეებს გავესაუბრეთ – საქართველოს კონსერვატორიის პროფესორს, მელბურნის უნივერსიტეტის თანამშრომელს იოსებ ჟორდანიას, რომელიც შორეულ ავსტრალიაში წლებია, ცხოვრობს და მსურველებს მსოფლიოს ხალხთა მუსიკას ასწავლის. იგი ქალბატონ ნინო ციციშვილთან ერთად ავსტრალიელებისგან შემდგარი მელბურნის მუსიკალური გუნდის ერთ-ერთი ხელმძღვანელიცაა.

© ი. ჟორდანიამელბურნის მუსიკალური გუნდის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი იოსებ ჟორდანია
მელბურნის მუსიკალური გუნდის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი იოსებ ჟორდანია - Sputnik საქართველო
მელბურნის მუსიკალური გუნდის ერთ-ერთი ხელმძღვანელი იოსებ ჟორდანია

– ბატონო სოსო, ავსტრალიელები პირველად რომელ ანსამბლში ამღერდნენ?

— ეს იყო ანსამბლი „გორანი“, რომელმაც ხალხური სიმღერების შესრულება დაახლოებით 20 წლის წინ დაიწყო, მაშინ, როდესაც მე და ჩემი მეუღლე ავსტრალიაში ჩავედით. მელბურნის ქართული გუნდი შედარებით გვიანდელი შექმნილია, როცა სხვადასხვა ანსამბლისგან გაერთიანებული გუნდი შეიქმნა. ამ გუნდში ასევე შედის „უცხო სურნელი“, სადაც მხოლოდ ქალბატონები მღერიან, აქ ასევე შედის ტრიო „ოქროს საწმისი“, რომლის ერთ-ერთი შემსრულებელი ნინო ციციშვილია. ამას გარდა სულ ახალი ანსამბლია „ალილო“, რომლებიც განსაკუთრებით რთულ სიმღერებს მღერის. შემიძლია დანამდვილებით გითხრათ, რაც უფრო ნიჭიერია ადამიანი, მით უფრო მეტად მოსწონს ქართული ხალხური სიმღერა. საქმე ისაა, რომ გარკვეული სტერეოტიპებიდან უნდა გამოხვიდე. თუ მარტო ევროპულ მუსიკაზე ხარ გაზრდილი და მერე ქართულ მუსიკას მოისმენ, ისეთი შთაბეჭდილება გექმნება, თითქოს სრულიად სხვა სამყაროში ხვდები. რამდენი მოსულა, იცით, რეპეტიციაზე თხოვნით, თუ შეიძლება, ერთხელ მაინც ვიმღეროო? მერე კი რჩებიან კიდეც და როცა იგებენ, რომ საქართველოში მივემგზავრებით, ჩვენთან ერთად ისინიც მოდიან და ეს პროცესი გრძელდება. 

– მელბურნიდან სასიხარულო ამბავი ჩამოგვიტანეთ…

— დიახ, გაცნობებთ, რომ მელბურნის ერთ-ერთ უნივერსიტეტში მუსიკოსებისთვის ქართული ხალხური სიმღერების კურსის შესწავლა დაიწყო. ჩემი მეუღლე ნინო ციციშვილი ამჟამად ამიტომაც ვერ ჩამოვიდა. ამ კურსებზე პროფესიით მუსიკოსები სწავლობენ, მათ შორის კლასიკური მუსიკის, ჯაზის, როკის შემსრულებლებიც არიან. მათ ისე მოსწონთ ქართული ხალხური სიმღერები, რომ მერე ნინოს მიმართავენ ხოლმე კითხვით, თუ სად შეიძლება მათი შესწავლა. ასე რომ, ავსტრალიაში იზრდება ეს მოძრაობა და მომავალში, არაა გამორიცხული, რომ კიდევ უფრო მრავალრიცხოვანი ანსამბლებიც შეიქმნას.

– ახლახან ავსტრალიელების ანსამბლმა სამეგრელოში იმოგზაურა..

— დიახ, სამეგრელოში რომ ვიყავით, იქ რამდენიმე ადგილზე მოვხვდით, სადაც მიგვიწვიეს და ჩვენებმა იმღერეს. მათ სიმღერას საოცარი რეაქცია მოჰყვა ხალხისგან, ისინი ემოციას ვერ მალავდნენ, ზოგი ტიროდა, ზოგი სიმღერებში ჰყვებოდა. ყველას ძალიან უხაროდა. ადგილობრივი მეუფეც ვნახეთ და მასთან ერთადაც ვიმღერეთ.

ავსტრალიური „კრიმანჭული“ და ქართულად მოლხენა
 

– ბატონო სოსო, თქვენს მოსწავლეებს შორის ვის გამოარჩევდით?

— ანსამბლში არის ერთ-ერთი ავსტრალიელი ქალბატონი, დენისი, რომელიც საქართველოში პირველად რომ ჩამოვიდა, მას მერე ორ წელიწადში კიდევ ცხრაჯერ იყო. ისე შევეჩვიე იმას, რომ სულ აქ იყო, რომ ავსტრალიაში როცა ვნახავდი, უკვე ის მიკვირდა. მეორე არის ლოიდი, რომელიც საქართველოში პირველად ორი წლის წინ ჩამოვიდა. მისი ძმა იყო ქართული სიმღერებით აღფრთოვანებული და ჩვენთანაც მან მოიყვანა. მერე თვითონაც დაინტერესდა და თანაც ისე, რომ უკვე ყველანაირ სიმღერას მღერის – კახურს, რაჭულს, კრიმანჭულს, მოკლედ, ყველაფერს და ჩვენი ანსამბლის ერთ-ერთი ვარსკვლავია. 

– ავსტრალიელები ქართულ სიმღერებს მართლაც დიდი სიყვარულით და ამავე დროს უცხოური პედანტობით და სიზუსტით ასრულებენ… 

— მართლაც ძალიან ცდილობენ, თუმცა მე სულ ვეუბნები, არ არის აუცილებელი, ქართველებივით იმღეროთ. ისე იმღერეთ, როგორც თქვენს გულს გაუხარდება-მეთქი, მაგრამ, როგორც ჩანს, ბუნებრივად მაინც ცდილობენ, რომ ქართულად ნამღერს მიუახლოვდნენ. როცა ქართველები ისმენენ, იმათ ისეთი შთაბეჭდილება ექმნებათ, თითქოს სოფლის ანსამბლს უსმენენ. ალბათ იმიტომ, რომ ისინი აკადემიური შესრულებისკენ არ ისწრაფვიან და, მე თუ მკითხავთ, არცაა საჭირო. 

– ამასობაში ქართული თვისებები ხომ არ გადაუვიდათ სიმღერებიდან?

— სხვათა შორის ავსტრალიაში სუფრებზე ჩვენი ტრადიციის მიხედვით თამადასაც ვირჩევთ და სადღეგრძელოებსაც ვამბობთ. ზოგჯერ ისეთ კარგ სადღეგრძელოს ამბობენ, რომ ვუფიქრდები, ასეთი მეც არ შემიძლია ხოლმე წარმოვთქვა. ბუნებრივია, სუფრაზე ვმღერით კიდეც, მერე ისეთი დიდი ხდება ეს სუფრა, რომ მიკროფონებსაც კი ვიყენებთ. მოკლედ, რომ შეხედოთ, ქართველების დიდი ქეიფი გეგონებათ!..

ყველა ახალი ამბავი
0