ანდრეი კოცი
გაირკვა, რომ ამ ტიპის მანქანები ამერიკელებს უბრალოდ არ ჰყავთ, ხოლო რაც აქვთ, ის უკვე კარგა ხანია დაბერდა. სარდლობა სიახლეების გამოცდას აგვისტოსთვის აპირებს.
აიგება ივნისამდე
არქტიკა სერიოზული გამოწვევაა ნებისმიერი არმიისთვის. ზედაბალი ტემპერატურები, მოდრეიფე ყინულები, ინფრასტრუქტურის არარსებობა, გაძნელებული ლოგისტიკა, ხანგრძლივი პოლარული ღამე — ყოველივე ეს ძალიან ართულებს დიდი საჯარისო დაჯგუფების განთავსებას.
ცივი ომის წლებში აშშ, სსრკ-სგან განსხვავებით, რეგიონს საკმარის ყურადღებას არ უთმობდა, ამიტომ დღეს პენტაგონის განკარგულებაში ერთადერთი გამართული ყინულმჭრელია — Polar Star. რუსეთს კი ამ ტიპის 40-ზე მეტი ხომალდი ჰყავს. გარდა ამისა, ამერიკელებს არქტიკაში ფაქტობრივად არ აქვთ სამხედრო ბაზები.
ტექნიკა არც სახმელეთო ჯარებს ჰყოფნის უმძიმეს პოლარულ პირობებში ტვირთების გადასაზიდად და სამხედროების გადასაყვანად. ამისთვის შესაფერისი ერთადერთი გამწევ–ყველგანმავლები — ეს შვედური მუხლუხა Bandvagn 206-ია, რომლებიც შეიარაღებაში Small Unit Support Vehicle-ს (SUSV — ქვედანაყოფების მხარდამჭერი მცირე მანქანა) ნიშნით შევიდა. მაგრამ ამ ტიპის პირველი მანქანები კონვეიერიდან ჯერ კიდევ 40 წლის წინ ჩამოვიდა და უკვე დიდი ხანია ვერ პასუხობს თანამედროვე მოთხოვნებს.
არმიამ გადაწყვიტა განაახლოს არქტიკული ტექნიკის პარკი და კონკურსი გამოაცხადა პროგრამა ColdWeather-ის და All-Terrain Vehicle-ს (CATV — ცივი კლიმატის ყველგანმავალი) ფარგლებში. პენტაგონი მზადაა 6,6 მლნ დოლარი დახარჯოს 2021 წელს პერსპექტიული გამწევის შექმნა–აგებასა და გამოცდებზე, და 9,25 მლნ დოლარი — CATV-ს 110 ერთეულის შეძენაზე.
შემდეგ პარკი 163 ყველგანმავლამდე გაიზარდა. პროტოტიპებს 14 ივნისისთვის ელოდებიან. აგვისტოდან დეკემბრამდე კი გამოცდები იგეგმება ალასკის პოლიგონზე. გამარჯვებული 2022 წელს გამოვლინდება.
ოთხი ვარიანტი
როგორც მოსალოდნელია, CATV-ს ოთხ ვარიანტად წარმოადგენენ. ზოგადი დანიშნულების ყველგანმავალმა ბორტზე, სულ ცოტა, ცხრა ჯარისკაცი უნდა აიყვანოს — მძღოლის გარდა. ამასთან უნდა ჰქონდეს აღჭურვილობა და სამდღიანი მარაგი ავტონომიური მოქმედებებისთვის.
სანიტარული ვარიანტი სამედიცინო აღჭურვილობით ორ მედიკოსზე, ორ მწოლარე და ოთხ მსუბუქად დაშავებულ პაციენტზეა გათვლილი. სასარდლო ყველგანმავალი კავშირისა და ჯარების მართვის თანამედროვე საშუალებებით აღიჭურვება.
და, ბოლოს, სატვირთო — მსხვილგაბარიტიანი სამხედრო აღჭურვილობის ტრანსპორტირებისთვის დიდ მანძილზე.
„ეს მანქანები შეძლებენ გადაჭრან ამოცანების ფართო სპექტრი ექსტრემალურად დაბალი ტემპერატურის პირობებში სხვა ტექნიკისთვის გაუვალ ადგილზე, — უთხრა ჟურნალისტებს აშშ-ის არმიის ოფიცერმა ტიმ გოდეტმა, რომელიც პასუხს აგებს პროგრამა CATV-ზე. — მათ უპრობლემოდ უნდა იმოძრაონ ყინულზე, გადალახონ წყლის ზღუდეები, იოლად ავიდნენ სიმაღლეებზე, უნდა იყვნენ მარტივი მომსახურებაში და ეკონომიურად ხარჯონ საწვავი“.
კონკურსის მონაწილეები წინა პროექტებს ეყრდნობიან. Oshkosh-მა და ST Engineering-მა საფუძვლად გამწევი Bronco 3 აიღო. ეს მანქანა 20 წელზე მეტია ბრიტანეთის შეიარაღებაში შედის და ავღანეთის საომარ მოქმედებებშიც მონაწილეობდა.
Bronco 3-ს აქვს ტყვიაგაუმტარი ჯავშანი, ტყვიამფრქვევიანი კოშკურა, V-ს ტიპის ფსკერი, რაც ნაღმზე აფეთქების შემთხვევაში დიდი ზიანისგან იცავს. ყველგანმავალი წყლის ზღუდეებს საათში ხუთი კილომეტრის სიჩქარით ლახავს.
BAE Systems სიახლეს გამწევ Beowulf-ის საფუძველზე შექმნის, რომელიც ბევრ რამეში Bronco 3-ის და SUSV-ს ანალოგია, თუმცა მეტი ტვირთამწეობა აქვს.
დავეწიოთ რუსეთს
ერთი თვის წინ გამოქვეყნებულ „არქტიკულ სტრატეგიაში“ ამერიკელებმა ღიად განაცხადეს, რომ რეგიონში მოსკოვისა და პეკინის შევიწროებისკენ ისწრაფვიან. პენტაგონის განსაკუთრებულ შფოთვას რუსეთი იწვევს, რომელსაც მსოფლიოში ყველაზე დიდი ყინულმჭრელი ფლოტი, ჩრდილოეთ განედებში სამხედრო ბაზების ქსელი და ტექნიკის მდიდარი არსენალი აქვს, რომლებსაც ექსტრემალურ სიცივეში მოქმედება დამატებითი დამუშავების გარეშე შეუძლიათ.
გამარჯვების აღლუმებში გამუდმებით მონაწილეობენ რუსეთის ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემების არქტიკული მოდიფიკაციები: მცირე სიშორის საზენიტო–სარაკეტო კომპლექსი Тор-М2ДТ, საზენიტო-სარაკეტო ქვემეხი Панцирь-СА და ასევე უზრუნველყოფის მანქანების სპეციალური ვერსიები.
არქტიკის რეგიონისთვის თითქმის მთელი სახმელეთო ტექნიკა ყველგანმავალ ДТ-30 Витязь-ს ეფუძნება, რომელსაც მინუს 55 გრადუსამდე ყინვებიც კი არ აშინებს. ზოგ მოდიფიკაციას წყლის დაბრკოლებების გადალახვაც შეუძლია, რაც ყინულების მუდმივი მსხვრევის პირობებში ჩრდილოეთ პოლუსზე მნიშვნელოვნად ზრდის მობილურობას.
უნიკალური არსენალი აქვს სახმელეთო ჯარების პირველ სრულფასოვან არქტიკულ შენაერთს — მე-80 მოტომსროლელ ბრიგადას, რომელიც მურმანსკის ოლქის დაბა ალაკურტიშია დისლოცირებული.
ყინვაგამძლე ქვეითები მაღალი გამავლობის თოვლ–ჭაობმავლებს — ТРЭКОЛ-ებს ითვისებენ, რომლებიც ზედაბალი წნევის უზარმაზარი საბურავებით მოძრაობენ სიჩქარის დაუგდებლად.
გარდა ამისა, მე-80 ბრიგადის მებრძოლებს აქვთ სრული ამძრაობის სატვირთოები „ურალი“ და „კამაზი“, რომლებიც ექსტრემალურ ყინვებზეა ადაპტირებული, თოვლმავლები ТТМ-1901 Беркут კაბინით, ჰაერბალიშიანი კატარღები, ასევე ძაღლებისა და ირმების მარხილები.
სამამულო ომის დროს ამ მარხილებმა მნიშვნელოვანი როლი შეასრულა იმიერპოლარეთის დაცვაში. ძაღლებითა და ირმებით საბრძოლო მასალები და პირადი შემადგენლობა გადაჰყავდათ დანიშნულების ადგილებზე. ცხოველები გადიან იქ, სადაც ტექნიკა „იჭედება“. გარდა ამისა, არქტიკული ბრიგადისთვის მუშავდება სპეციალური მოდიფიკაციის ტანკები, ქვეითთა საბრძოლო მანქანები და ვერტმფრენები, კერძოდ, Ми-8АМТШ-ВА გათბობის სისტემებით.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს