ამაზე ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის საზენტო-სარაკეტო კომპლექს Patriot-ებით აღჭურვილმა პოზიციურმა რაიონებმა რეაგირება არ მოახდინეს.
იემენელმა ამბოხებულებმა საუდიტების დარტყმას უპასუხეს 23-26 იანვარს - სხვადასხვა მონაცემებით, ირანული თუ საკუთარი წარმოების ბალისტიკური რაკეტების ზალპით. საშუალო სიშორის ოთხმა რაკეტამ წარმატებით გადალახა დაახლოებით 1000 კმ (ანუ Patriot-ების განთავსების ექვსი რაიონი) და პრაქტიკულად ბოლო მომენტში ჩაიჭირა ისინი THAAD-ის სისტემებმა ერ-რიადის განაპირას.
26 იანვარს მედია იუწყებოდა, რომ რთ-ერთი რაკეტა უშუალოდ დედაქალაქის თავზე იყო ლიკვიდირებული, და რომ დიპლომატიურ კვარტალში აფეთქება მოხდა. ასე რომ, ცოტა ხნის წინ ჰაერსაწინაარმდეგო თავდაცვის რაიონების შევსებამ დამატებითი Patriot-ებით მოსალოდნელი შედეგები ვერ მოიტანა.
2020 წლის 23 ნოემნბერს ჰუსიტებმა რაკეტა Quds-2-ები გაუშვეს ქალაქ ჯიდაში ნავთობისა და გაზის სახელმწიფო კომპანია Saudi Aramco-ს გამანაწილებელი სადგურისკენ. 2019 წლის დეკემბერში იემენზე სარაკეტო შეტევისას განადგურდა სამხედრო ბანაკი პროვინცია ნაჯრანში.
იმავე წლის სექტემბერში ამბოხებულებმა ფრთოსანი რაკეტებითა და შემტევი დრონებით მიიტანეს Saudi Aramco-ს მთელ რიგ ობიექტებზე, და საუდის არაბეთს დროებით წაართვეს ნავთობმოპოვების თითქმის 60%. ჯიზანის სამხედრო აეროპორტს ჰუსიტებმა ბალისტიკური რაკეტებით 2019 წლის აგვისტოში დარტყეს. ვერცერთ ზემოხსენებულ შემთხვევაში ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემამ, რომელიც საზენიტო-სარაკეტო კომპლექს Patriot-ებითაა ფორმირებული, ვერ დაიცვა საუდის არაბეთის ობიექტები საჰაერო შეტევისგან.
მაღალი ფასები და ტექნოლოგიები
მრავალმიზნობრივი (უნივერსალური) Patriot-ების დანიშნულება - ეს პოზიციური რაიონების რაკეტსაწინაარმდეგო თავდაცვა, აეროდინამიკული სამიზნეების აღმოჩენა და განადგურებაა 200 კმ მანძილზე, ხოლობალისტიკური სამიზნეებისა - 20 კმ-მდე. საბრძოლო პირობებში სამიზნის განადგურების ალბათობა დაახლოებით 50%-ია. Patriot-ების ერთი ბატარეა დაახლოებით 600 მლნ დოლარი ღირს.
გასული წლების სამხედრო კონფლიქტებისას კომპლექსი ლამის „მშრალად“ აგებდა იმ შემთხვევაშიც კი, როცა მასზე ამერიკელი სპეციალისტები მუშაობდნენ. პენტაგონის მონაცემებით, 2020 წლის იანვარში ერაყში ირანის მხრიდან სარაკეტო დარტყმებით გამოწვეული დანაკარგები დაახლოებით 100 ამერიკელი სამხედროა. ძნელი წარმოსადგენია, რომ აშშ-ის უცხოურ სამხედრო ბაზას საერთოდ არ აქვს ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვის სისტემა. ეს ტექნოლოგიური დეგრადაციაა. Patriot-ების მოდერნიზაციის შესაძლებლობები ამოწურულია, კონსტრუქცია კონცეპტუალურად დაბერდა.
რაკეტსაწინაარმდეგო თავდაცვის სპეციალისტმა ისრაელიდან უზი რუბინმა ამერიკული სისტემის ფიასკო საუდის არაბეტში იმით ახსნამ რომ Patriot-ი სამიზნეს მხოლოდ ჰორიზონტზე აღმოაჩენს, ხოლო დაბლა მფრენებს „ვერ ხედავს“. რუბინმა ერ-რიადს ალტერნატივად რუსული კომპლექსი Панцирь С-1 შესთავაზა, რომელსაც ნებისმიერი დაბლა მფრენი და სახმელეთო ობიექტების განადგურება შეუძლია. ერ-რიადმა ყურად იღო ეს რჩევა და, მიუხედავად აშშ-ის აკრძალვებისა, აქტიურად განიხილავს რუსული კომპლექსის შეძენის საკითხს, რომლებიც სირიაში გამოიცადა.
აშშ-ის სახელმწიფო დეპარტამენტმა მანამდე საუდის არაბეთისთვის სისტემა THAAD-ის მიწოდება დაამტკიცა 15 მლრდ დოლარის ღირებულებით. ერთ კომპექსში შედის: რადარი, ექვსი გამშვები დანადგარი და 48 რაკეტა.
ამერიკული რაკეტსაწინააღმდეგო THAAD-ი სამიზნის გასანადგურებლად აპარატული ბლოკის კინეტიკურ ენერგიას იყენებს. ერთი რაკეტით ერთი სამიზნის განადგურებაა შესაძლებელი. განადგურების სიშორე - 200 კმ-მდეა, თუმცა „ვიწროდ სპეციალიზებული“ THAAD-ი არაეფექტურის აეროდინამიკული სამიზნეების - დრონებისა და ფრთოსანი რაკეტების მიმართ. სპეციალისტების შეფასებით, THAAD-ი ვერ შეაჩერებს ჰუსიტების მასირებულ სარაკეტო იერიშს.
რეგიონული თავისებურები
იემენში 2014 წლიდან მიმდიბარეობს სამოქალაქო ომი სამთავრობო ჯარებსა და მეამბოხე ჰუსიტებს შორის შიიტური მოძრაობა „ანსარ ალლადან“. სამთავრობო ძალებს 2015 წლიდან უჭერს მხარს არაბული ქვეყნების სამხედრო კოალიცია საუდის არაბეთის ხელმძღვანელობით (გაეროს სანქციის გარეშე). ჰუსიტებს კი შიიტური ირანი ეხმარება.
„ანსარ ალას“ უმაღლესი პოლიტიკური საბჭო იემენის ტერიტორიის 20%-ზე მეტ ტერიტორიას აკონტროლებს, მაგრამ იქ ქვეყნის მოსახლეობის 70%-ზე მეტი ცხოვრობს. ჰუსიტებს პრაქტიკულად არ გააჩნიათ მუდმივი დისლოკაციის სამხედრო ბაზები, მათი განადგურება არაბული კოალიციის თვითმფრინავებს შეუძლია. ამბოხებულთა რაზმები გამუდმებით გადაადგილდებიან, რისთვისაც მთის გამოქვაბულებსა და მიწისქვეშა გვირაბების ქსელებს იყენებენ. ჰუსიტების „თვითნაკეთი“ სანაპირო სარაკეტო კომპლექსები მოწინააღმდეგის ხომალდებს აიძულებს, შორს დაიჭირონ თავი.
საუდის არაბეთს დასავლური წარმოების თანამედროვე იარაღი აქვს. ეიემენელი ამბოხებულები ირანული წამროების რაკეტებს, ასევე საკუთარი მოდიფიკაციის საზენიტო-სარაკეტო სისტემა С-75-ებს, ბალისტიკურ Qaher M-1-სა და Qaher M-2-ს იყენებენ.
თითქოს უზარმაზარი ფინანსური რესურსები და შეიარაღების თანამედროვე ტექნოლოგიები საუდის არაბეთის მხარესაა და ჰუსიტები განწირულნი არიან. რეალურად კი იემენელი ამბოხებულების რეგულარული და ზუსტი დარტყმებისგან ერ-რიადს THAAD-ის სისტემა ვერ იცავს, რომ აღარაფერი ვთქვათ Patriot-ებზე.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს!