ღვინის სმაში კისერმოგრეხილი შაჰი: შედან ჭილაძის ისპაჰანური თავგადასავალი

ვერც გაანადგურებდნენ, რადგან ოსმალეთთან და დიდ მოგოლთა იმპერიასთან მრავალწლიან ომებში ჩართულ სპარსეთს საქართველოზე ლაშქრობის მოსაწყობად ძალა აღარ შესწევდა. და ქართველი მეფე-მთავრები ოსმალთა მხარეზე რომ არ გადასულიყვნენ, სპარსეთის ახალი მბრძანებელი ქართველებს დაუტკბა.

უფრო მეტიც, არა მარტო დაუტკბა, არამედ დაუმოყვრდა კიდეც. ჯერ კახეთის მეფე თეიმურაზ პირველის ქალიშვილი თინათინი შეირთო ცოლად, მერე გურიელის ქალი ელენე, ბოლოს კი სამცხის ათაბაგის ქალიშვილი წაიყვანა ისპაჰანში.

იმ დროს სამეგრელოს მთავარ დადიანს კარზე ჰყოლია სახელგანთქმული თამადა შედან ჭილაძე; იმდენად სახელგანთქმული, რომ, როგორც იტალიელი მისიონერი არქანჯელო ლამბერტი წერდა თავის „სამეგრელოს აღწერაში“ (Relatione della Colchide hoggi detta Mengrellia), „მისი ქება თვით ირანის ხელმწიფის, შაჰ სეფის ყურამდიც მივიდა“.

შაჰს კაცი გამოუგზავნია დადიანისთვის და შემოუთვლია, გავიგე, შენს სამთავროში ასეთი გამოჩენილი მსმელი გყოლია და გამომიგზავნეო. მთავარმაც შედან ჭილაძე დაუყოვნებლივ აახლა მაყრად ათაბაგის ასულს სპარსეთში.

დიდი პატივით დახვდა შაჰი ახალგაზრდა საცოლესა და განთქმულ თამადას. მართალია, სპარსეთში სასტიკად იყო აკრძალული ღვინის სმა და მკრეხელებს სასტიკადაც სჯიდნენ, მაგრამ ეს მხოლოდ რიგით სპარსელებზე ვრცელდებოდა, შაჰსა და მის დიდებულებს კი ბუზს ვინ აუფრენდა. ამიტომ ქორწილის გამო უამრავი წვეულება იმართებოდა, რომლებზეც მუდამ პატიჟობდნენ შედან ჭილაძეს.

იქაც უსახელებია თავი ქართველ თამადას, ყველას სჯობნიდა, თურმე, სმაში და, როგორც ლამბერტი წერს, ამის გამო მუდამ ჯილდოს იღებდა: ხან ნაჭედი ოქროთი გაწყობილ უნაგირს, ხან სიასამურის ტყავის სარჩულიან მდიდრულ კაბას, ხან ოქროთი და ძვირფასი ქვებით შემკულ თოფს თუ სხვას. შაჰი უხვად ასაჩუქრებდა ხოლმე შედანს.

ბოლოს, როცა ქართველი თამადა ვერა და ვერ დასდეს ბეჭზე, ვერაფრით მოუგრიხეს კისერი, თავად შაჰმა გადაწყვიტა ღვინის სმაში გაჯიბრებოდა შედან ჭილაძეს.

პაექრობა რამდენიმე დღე გაგრძელებულა. შედანის დამარცხების სურვილით შეპყრობილ შაჰ სეფის იქამდე უსვამს, ვიდრე არ დასნეულდა და სული არ განუტევაო, წერს ლამბერტი.

შედან ჭილაძე კი, საჩუქრებით გამდიდრებული, სამშობლოში ჯანმრთელი და საღსალამათი დაბრუნებულა...