ტანკები ბრძოლის ველზე ბრუნდება

რუსეთის სპეცოპერაციებმა უკრაინასა და სირიაში დაამტკიცა, რომ ტანკები მაღალი ინტენსივობის კონფლიქტებში სახმელეთო ჯარის ძირითად შემტევ ძალად რჩება, მიუხედავად სპეციალისტების განსჯისა იმის თაობაზე, რომ თანამედროვე ომში გადამწყვეტია ავიაცია, უპილოტო საფრენი აპარატები და რადიოელექტრონული ბრძოლა.

შესაძლოა უკრაინაში მალე გამოჩნდეს ამერიკული Abrams, ბრიტანული Challenger, გერმანული Leopard, ფრანგული Leclerc. მათი შედარება რუსულ საბრძოლო ტანკთან Т-90-თან კოლექტიური დასავლეთის ტექნოლოგიებისა და საბრძოლო პოტენციალის სასარგებლოდ არ დასრულდება.

აქტიურმა საბრძოლო მოქმედებებმა უკრაინაში კიდევ ერთხელ გადაავადა უპილოტო ავიაციისა და სეტეცენტრული სპეცრაზმის დომინირების საბრძოლო დოქტრინა. მეორე მხრივ, მითები ნატოს ტანკსაწინააღმდეგო ნაღმმტყორცნებისა და NLAW-ს სიძლიერეზე ძლიერ გაზვიადებული აღმოჩნდა.

Т-90 მისი თაობის ტანკებთან შედარებით მსოფლიოში საუკეთესო სერიულ მანქანად ითვლება. დამზადებულია 2 ათასზე მეტი ტანკი. მისი წარმოება დაიწყო ინდოეთმაც, 500 ერთეული ტანკის ასაწყობი ქარხნის გახსნას აპირებს ეგვიპტე. მანქანას წარმატებით იყენებენ აზერბაიჯანის, ალჟირის, სომხეთის, ვიეტნამის, თურქმენეთის, უგანდის, ერაყის ჯარებში. კუვეიტი და საუდის არაბეთი ჯერ აკვირდებიან.

მას აქვს 125 მმ-იანი ქვემეხი 2А82, სამიზნე - 4.000 მ, ლაზერული დამიზნების ტანკსაწინააღმდეგო მართული რაკეტები „რეფლექსი“ – 5.000 მ (შეიძლება ვერტმფრენების ჩამოგდება), ბალისტიკური ტრაექტორიის ჭურვები – 10.000 მ-მდე.

კორპუსის და კოშკის ფრონტალური მრავალშრიანი ჯავშანი უტოლდება ნახევარ მეტრზე უფრო სქელ ერთგვაროვან ჯავშანს. ჭურვებისგან დაცვა შეფასებულია, როგორც 850 მმ-იანი ფოლადის ჯავშნის ეკვივალენტი. მანქანა ინტეგრირებულია ტაქტიკური მართვის სეტეცენტრულ სისტემაში Sozvezdie-M2 (შესაძლებელია სამიზნე აღნიშვნების მიღება სამეთაურო პუნქტიდან ან უპილოტო საფრენი აპარატიდან).

Т-90-ის ღირსეულ კონკურენტად ბრძოლის ველსა და მსოფლიო ბაზარზე ითვლება გერმანული Leopard 2. ბუნდესვერის განკარგულებაშია 266 ტანკი, რაც არც ისე ბევრია. მწარმოებელ ქვეყნებს შორის არიან გერმანია, შვედეთი, ესპანეთი, საბერძნეთი.

Leopard-ს აქვს 120 მმ-იანი ქვემეხი და 7,62 მმ კალიბრის ორი ტყვიამფრქვევი. გამოირჩევა რთულ რელიეფზე მანევრირების კარგი უნარით, აღჭურვილია ელექტრონიკით. თუმცა ჯავშანი ვერ უძლებს „ძველებური“ РПГ-7-ის გასროლას, კოშკურის ზედა ნაწილი კი – ავიაციის დარტყმას.

აშშ-ის ძირითადი საბრძოლო ტანკი Abrams M1A2 პირობით რეიტინგში შეიძლება მესამე ადგილზე გამწესდეს. ეს მანქანები აქტიურად გამოიყენებოდა ერაყში. ქერბალასთვის ბრძოლაში დაზიანდა სამი Abrams. 2014 წლის შემდეგ ავღანეთში 14-დან ორი ტანკი ააფეთქეს. 2015-ში იემენში 20 Abrams დაიწვა. დღეს ეს მანქანა არის ავსტრალიის, ეგვიპტის, საუდის არაბეთის, კუვეიტისა და ერაყის შეიარაღებაში.

ფრანგული Leclerc აღჭურვილია 120 მმ-იანი ქვემეხით CN 120-26, რომელსაც 400 გასროლის რესურსი გააჩნია. კოსოვოში ნატოს ოპერაციაში 15 ფრანგული ტანკი მონაწილეობდა. თუმცა 2015-ში არაბთა გაერთიანებული საამიროების ჯარის Leclerc-ის ტანკის ორი ბატალიონი ძლიერ დაზარალდა სამოქალაქო ომში იემენის ტერიტორიაზე ნაღმმტყორცნებისგან. თუმცა მის ნაკლს ანაზღაურებს ბორტკომპიუტერი, ავტომატური ტრანსმისია. სულ დამზადებულია სამი მოდიფიკაციის 862 მანქანა.

ხუთიდან ოთხი ძირითადი საბრძოლო ტანკის მაქსიმალური სიჩქარე 60-70 კმ-ის დიაპაზონში მერყეობს. მათ მხოლოდ ბრიტანული Challenger ჩამორჩება (56 კმ/სთ-მდე). სავსე ავზით გადის 400-500 კმ-ს. ბრიტანული ტანკი გასული საუკუნის პირველ ნახევარში მსოფლიოში ერთ-ერთი მოწინავე იყო. დღეს Challenger-2 ნატოს ტექნოლოგიური უკუსვლის სიმბოლოა.

Challenger-ის ქვემეხი არ არის Т-72-ის თანამედროვე ვერსიებთან ბრძოლის შესაფერისი. მას არ აქვს საკმარისად კარგი ჯავშანი და სისწრაფე.

უკრაინას რომ დავუბრუნდეთ, ნატოს ტანკები არასდროს მოქმედებდნენ ავიაციის დაცვის გარეშე, ისინი არასდროს გაუნადგურებია ტექნოლოგიურად უფრო ძლიერი მოწინააღმდეგის მოიერიშე ავიაციას. გამოცემა American Thinker აღნიშნავს: „ყველა დონეზე რუსეთის ჯარი ფლობს სრულ ტაქტიკურ უპირატესობას“.