რუსეთის თავდაცვის სამინისტრომ „ტუპოლევის“ ახალი თაობის სტრატეგიული ბომდამშენ–რაკეტმზიდის ახალი სახე დაბოლოოდ დაამტკიცა, რომელიც სავარაუდო მოწინააღმდეგის გამოწვევებს სრულად პასუხობს.
სპეციალისტებმა პრიორტეტი თვითმ ფრინავის მცირე შემჩნევადობასა და მძლავრ სარაკეტო შეიარაღებას მიანიჭეს. შორი ავიაციის პერსპექტიულ საავიაციო კომპლექსს (ПАК ДА) ბგერითამდე სიჩქარე, ფრენის მნიშვნელოვანი ხანგრძლივობა და ფუზელაჟისშიდა შეიარაღება ექნება — პერსპექტიული ფრთოსანი რაკეტები ჩათვლით. ახალი თაობის „ატრეტაგის“ შეიარაღებაში შესლა 2027 წლამდე იგეგმება. ის შორი ავიაციის „ვეტერანებს“ —Ту-160–ს, Ту-95МС–სა და Ту-22М3–ს ჩაანაცვლებს.
წყაროების მონაცემებით, ბომბდამშენი–რაკეტმზიდი აეროდინამიკული სქემა „მფრინავი ფრთის“ მიხედვითაა შექმნილი. საბორტე აღჭურვილობა მაქსიმალურად ავტომატიზებულია. თვითმფრინავს „ჰაერი–ჰაერი“ ტიპის რაკეტების ფართო სპექტრის გამოყენება შეეძლება და ამასთან შეძლებს დრონების ჯგუფების მართვას. ПАК ДА–ს რამდენიმე საცდელი ნიმუში ყაზანის საავიაციო ქარხანაში იგება.
უახლესი „სტრატეგოსის“ სპეციალურმა მაკეტებმა და სრულზომიანმა ელემენტებმა წარმატებით გაიარა სასტენდო გამოცდების სერია და დაადასტურა თვითმფრინავის ტექნოლოგიური უნარი, შეუმჩნევლად გადალახოს ნატოს წევრი ქვეყნების ჰაერსაწინააღმდეგო თავდაცვს სისტემები.
„ტუპოლევის“ ხელმძღვანელი ალექსანდრ კონიუხოვი 2019 წელს აცხადებდა, რომ ПАК ДА–ს პირველი ნიმუშის წარმოდგენა 2021-2022 წლებში იგეგმებოდა. ხოლო თავდავის მინისტრის მოადგილე იური ბორისოვი ამბობდა, რომ პირველი ფრენა 2025-2026 წლებში შედგებოდა, ხოლო ПАК ДА–ს სერიული წარმოება 2028-2029 წლებში დაიწყებოდა. გამომდინარე იქიდან, რომ შეიარაღებაში შესვლა 202 წლისთვისაა დაგეგმილი, გამოდის, რომ პროექტის რეალიზაცია პირვანდელ გრაფიკზე სწრაფად მიმდინარეობს. დაჩქარებას აშკარად განაპირობებს სამხესრო–პოლიტიკური ვითარება.
ტექნოლოგიური სიმტკიცე
რუსეთის შორმა ავიაციამ კონვენციური საბრძოლო მასალებისა და ზეზუსტი იარაღის გამოყენება სირიაში აითვისა წარმატებით. და მაინც, „სტრატეგოსების“ მთავარი ამოცანა — ეს ბირთვული ტრიადის ეფექტურობის, საიმედოობისა და სიმტკიცის ამაღლებაა. ამისთვისაც აღდგა რაკეტმზიდ Ту-160М2–ების წარმოება.
რუსეთის თავდაცვის სამინისტროს ხარისხობრივად ახალი თვითმფრინავი ესაჭიროება, რომელიც სამი მოქმედი რაკეტმზიდის — Ту-160–ის (1984 წლის წარმოება), Ту-95МС–ის (1958 წლის სერია) და Ту-22М3 (1969 წ) ფუნქციას შეასრულებს და ამასთან Ту-160–ზე ძვირი არ ეღირება. მანამდე გავრცელდა ინფორმაცია, რომ კონსტრუქცია „მფრინავი ფრთა“ შესამჩნევად გაზრდის ბომბდამშენ–რაკეტმ ზიდის სიშორისა და ტვირთამწეობის მახასიათებლებს. ფრენის მაქსიმალური ხანგრძლივობა დაახლოებით 30 საათია, საწვავის მარაგის შევსების გარეშე ფრენის სიშორე — 15 ათასი. ყველაზე მოკრძალებული პროგნოზებით, ПАК ДА დაახლოებით 35 ტონამდე სასარგებლო ტვირთს ასწევს. შედარებისთვის: ამერიკული უჩინარი–სტრატეგოსი B-2 Spirit–ი 27 ტონა საბრძოლო ტვირთს ატარებს, ხოლო რუსული Ту-160 „თეთრი გედი“ — დაახლოებით 45 ტონას.
სპეციალურად ПАК ДА–სთვის მუშავდება ახალი ტურბორეაქტიული ძრავი, მედიის ინფორმაციით, მნიშვნელოვანი ასაფრენი მასიდან გამომდინარე, ბომბდამშენი ოთხი ძრავით აღიწურვება. გამოცდები მალე ჩატარდება სტენდსა და ასევე Ил-76–ის ლაბორატორიაში.
ПАК ДА კონსტრუქციულად პრონციპულად განსხვავდება უკვე არსებული შორი ბომდამშენებისგან. გამოიყენება თანამედროვე და პერსპექტიული მასალები, უახლესი ტექნოლოგიები. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა მცირედ შემჩნევადობას: რადიომშთანთქავ საფარს, კონსტრუქციის ელემენტებს, პლანერის გეომეტრიულ ფორმას, შეიარაღებისთვის განკუთვნილ შიდა ნაკვეთურებს. მანქანას უახლესი ავიონიკით აღიჭურვება, რაც მარალ მახასიათებლებს შესძენს მას, ხოლო სამომავლოდ მოდერნიზაციას გაამარტივებს. საბორტე კომპლექსში შევა: სარაკეტო იარაღის მართვის, ГЛОНАСС–ის თანამგზავრული ნავიგაციის, ადგილის რელიეფის ავტომატური შემოვლის, მრავალარხიანი კავშირისა და სხვა სისტემები. ბევრი სისტემის სავარაუდო ინტეგრაცია ერთ კომპლექსში გარემოს ავტომატურ ხედვას უზრუნველყოფს. ПАК ДА–ს „ინტელექტი“ მოწინააღმდეგის ნებისმიერ რადიოლოკაციურ სადგურებსა და სითბურ სამიზეებს აღმოაჩენს და ეფექტურად გამოიყენებს როგორც რადიოელექტრონული ბრძოლის საშუალებებს, ისე პასიურ ინფრაწითელ ხაფანგებს.
ПАК ДА–ს საცდელ ნიმუშზე მუშაობის დაწყებიდან ათ წელზე მეტი გავიდა, რაც ნორმალური ვადაა დალაგებული პროექტისთვის. აგებას დაახლოებით ორი წელი დასჭირდება, რის შემდეგაც სახმელეთო და და საფრენი გამოცდები დაიწყება. თუ პროექტი გაუთვალისწინებელ სიზნელეებს არ გადააწყდება, სერიული წარმოება გეგმის მიხედვით 2027 წელს დაიწყება. ზედმეტად აჩქარება არ ღირს — ПАК ДА რამდენიმე ათწლეულის განმავლობაში გამოსაყენებლად იგება. მთავარი ხარისხია.
გერმანული გამოცემა Stern–ის პროგნოზით: „ახალი ბომბდამშენები მცირე პარტიებით და ეტაპობრივად დამზადდება“.
კოსმოსური „ჩამჭერი“
ПАК ДА ხანგრძლივად შეძლებს საბრძოლო პატრულირებას ერთ რეგიონში და იარაღიუს გამოყენებას მეორეში — ათობით ათასი კილომეტრი დაშორებით. მისი საბრძოლო გამოყენების ტაქტიკა შემჩნევადობის ხარისხზეა დამოკიდებული სავარაუდო მოწინააღმდეგის რადარებზე და ასევე სარაკეტო შეიარაღების სიშორეზეც. თუ ფრთოსანი რაკეტების არსებულ სტანდარტებს მივიღებთ მხედველობაში და ასევე პერსპექტიული რაკეტების ჰიპებგერით თავისებურებებსაც გავითვალისწინებთ, „სტელსის“ ტექნოლოგია“ მნისვნელოვან როლს არ ასრულებს. ახალი „სტრატეგოსი“ შეძლებს საიერიშო ამოცანების უმეტესობის შესრულებას ჰაერსაწინააღდეგო თავდაცვის ზონის მიღმა, ანუ რუსეთის საჰაერო სივრციდანაც კი მისწვდება მოწინაააღმდეგეს. დღეისათვის მხოლოდ აშშ–სა და რუსეთს აქვთ სამხედრო–საჰაერო ძალების განსაკუთრებული სახეობა — სტრატეგიული ავიაცია. ამერიკული კომპანია Northrop Grumman–ი 2017 წლიდან ქმნის ПАК ДА–ს ანალოგიურ თვითმფრინავ Б-21 „რეიდერს“. პენტაგონს იმედი აქვს, რომ მანქანა სახმელეთო გამოცდების ანგარს 2021 წლის ბოლოსთვის დატოვებს. პირველი გაფრენა 2022 წელს უნდა შედგეს. ერთი თვითმფრინავის ღირებულება დაახლოებით 600 მილიონი დოლარი იქნება.
აშშ–ის თავდაცვის სამინისტროს პროგნოზით, ჩინური „მფრინავი ფრთა“ Н-20 სახმელეთო გამოცდებს 2021 წელს ჩააბარებს. კომპანია–მწარმოებელი Aviation Industry Corporation–ი ცოტა ხნის წინ აცხადებდა, რომ გამოცდები მალე დაიწყება.
გამორიცხული არ არის, რომ ПАК ДА–ს ბორტზე ელექტრომაგნიტური, ლაზერული და სხვა სახის შეიარაღებაც დაიდგას. ახალი რუსული „სტრატეგოსის“ მნიშვნელოვანი განმასხვავებელი უცხოური ანალოგებისგან — ეს კოსმოსური „ჩამჭერის“ ფუქნციების შესრულების უნარია — ჰიპერბგერით რაკეტებს მოწინააღმდეგის ობიექტების განადგურება ხმელეთზეც შეუძლია, ზღვაზეც და ახლო კოსმოსშიც.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს!