გაიცანით საინტერესო ისტორიის სიტყვები: მცირე განმარტებითი ლექსიკონი

იცოდით, რომ სიტყვა „ბონუსი“ იაპონიიდან მოდის, სადაც არსებობს დიდი სახელფასო პრემია „ბონასუ“ და ის რამდენჯერმე აღემატება ძირითად ჯამაგირს?
Sputnik

საუბრისას ჩვენ ხშირად ვიყენებთ უცხო წარმოშობისა და ქართულ ენაში მყარად დამკვიდრებულ სიტყვებს. და წარმოდგენაც არ გვაქვს, რას ნიშნავს, საიდან, როგორ წარმოიშვა, რა შინაარსს ატარებდა თავდაპირველად, ან რატომ შეიცვალა დროთა განმავლობაში მნიშვნელობა.

იცოდეთ, რაზე ლაპარაკობთ: გაქართულებული პოლიტიკური ტერმინების მცირე ლექსიკონი

არადა, ბევრ მათგანს მართლაც ძალიან საინტერესო „ისტორია“ აქვს. მაგალითად, იცოდით, რომ დღეს ესოდენ პოპულარული სიტყვა „მარიონეტი“ შუა საუკუნეებში იყო თოჯინა, რომელიც ქალწულ მარიამს გამოსახავდა? დღეს კი მარიონეტს იტყვიან პიროვნებაზე ან მთავრობაზე, რომელიც უსიტყვოდ ასრულებს სხვის ნება-სურვილს.

თავად სიტყვა „ისტორიაც“ უცხო წარმოშობისაა, ბერძნულია და გარდასულ ამბებზე თხრობას ნიშნავს.

და ასეთი არაერთია. ქვემოთ რამდენიმე მათგანს გაგაცნობთ.

„ნომენკლატურა“ - ძველ რომში ყველა მონათმფლობელს ჰყავდა მონა ― ნომენკლატორი, რომელსაც ევალებოდა პატრონის გვერდით დგომა და სტუმრების მიღება. დღეს სულ სხვა მნიშვნელობით გამიყენება ეს ტერმინი.

„მუნიციპალიტეტი“ - იტალიურია და ნიშნავს „წარუმატებლად გაერთიანებულ თავებს“.

„განივთებული“ გვარები და დამკვიდრებული ტერმინები: ნახეთ, რა იცით

„დეპორტაცია“ - ლათინურია და ითარგმნება, როგორც კარიბჭის გარეთ გასმა.

„იარლიყი“ ― (თურქული, მონღოლური) ― ნიშნავს ბრძანებას. ოქროს ურდოს ყაენთა სიგელს, რომელიც დაპყრობილი ქვეყნების მართვა-გამგეობის საკითხებზე განკარგულებას შეიცავდა, იარლიყი ერქვა.

„ვექტორი“ - ლათინურია და სიტყვა-სიტყვით გადამტანს ნიშნავს.

„ულტიმატუმი“  - ლათინურად ultimus უკანასკნელი, საბოლოო. აქედან წარმოიშვა ეს სიტყვა ― ვინმეს საწინააღმდეგოდ მიმართული კატეგორიული მოთხოვნა, უარის შემთხვევაში ზემოქმედების გადამწყვეტი ზომების მიღების მუქარით.

„ნეიტრალიტეტი“ ― ლათინური neuter ნიშნავს „არც ეს, არც სხვა“, ანუ რამდენიმე ქვეყნის დაპირისპირების დროს მიუმხრობლობას, იმ იმედით, რომ პირობის შესრულების შემთხვევაში, თავად არ გახდება თავდასხმის ობიექტი.

„რეპატრიაცია“ ― ლათინური repatriation , სადაც  re უკუმოქმედების აღმნიშვნელი თავსართია, ხოლო patria სამშობლოს, მამულს ნიშნავს. ითარგმნება როგორც  სამშობლოში დაბრუნება.

ეტიმოლოგიური ტესტი: ერუდიტებო, გამოიცანით მნიშვნელობა

„პერსპექტივა“ -   ფრანგულია და ითარგმნება  როგორც „ცხადად ვხედავ“.

„რუტინა“ - ფრანგული სიტყვაა ქართულად ნიშნავს სიახლის, ცვლილებების წინაშე შიშს. ის შაბლონის, უძრაობის, ჩამორჩენილობის სინონიმადაც  მიიჩნევა.

„ბონუსი“ - იაპონელები წელიწადში ორჯერ იღებენ დიდ პრემიას, რომელიც რამდენჯერმე  აღემატება ხელფასს. ამ პრემიის სახელია ბონასუ. აქედან მოდის სიტყვა ბონუსი.

ერთ სიტყვაში დატეული ათასი გრძნობა, ანუ უანალოგო სასიყვარულო სიტყვები>>

„კაპრიზი“ - იტალიური სიტყვაა და თხის უსაქციელობას ნიშნავს.

„ეპატაჟი“ - ფრანგულია და ნიშნავს სკანდალურ გამოხტომას, რომელიც არღვებს  დაწესებულ ნორმებსა და წესებს.

„სტიგმა“ - დაღი, ნიშანი. ძველ საბერძნეთში სტიგმას ატარებდა მონა, დამნაშავე (კრიმინალი) და სამშობლოს მოღალატე. დღესდღეობით სტიგმა ადამიანის დისკრიმინაციის გამოვლინებაა...