ისტორიები, რომელიც ირანზე ქონდა მოსმენილი არ გამართლდა. მარიამმა სხვა ირანი აღმოაჩინა — თბილი, სტუმართმოყვარე და ხელგაშლილი.
მითები თუ რეალობა
— ალბათ ჩემი ცხოვრების ერთ-ერთი ყველაზე შთამბეჭდავი, თავგადასავლებით და გამოწვევებით დატვირთული მოგზაურობა იყო ირანში.
სანამ ირანში წავიდოდი ყველა, მეგობრებით დაწყებული, სომეხი მესაზღვრეებით დამთავრებული (ირანში ავტოსტოპით წავედი, სომხეთის გავლით) მეკითხებოდა, რატომ ვიგდებდი თავს საფრთხეში. მეც წარმომედგინა, რომ ქუჩებში ავტომატით ხელში დარბოდნენ და თითოეულ ზედმეტ მოძრაობაზე პოლიციაში გამაქანებდნენ. საზღვარზე რომ გადავედით იმდენად შეშინებული ვიყავით, ზედმეტად არც ვიღიმოდით, არც ვხალისობდით, ვაითუ მორალის პოლიციამ რამე მიზეზი გამოგვინახოს და თვალში ცუდად გავეჩხიროთ თქო.
უამრავ ისტორიებს გვიყვებოდნენ წასვლამდე. მაშინ თითზე ჩამოსათვლელ ადამიანს თუ ვპოულობდით, ვინც ირანში იყო ნამყოფი, ამიტომ მხოლოდ გადმოცემით გვიყვებოდნენ თანატოლები: „ერთ ჩემს მეგობარ გოგონას ტრანსპორტში ჩასძინებია და თავსაბურავი გადასძრობიაო, მაშინვე პოლიცია წამოდგომია თავს და კარგი დღე არ დაუყრიაო"…
მეგონა რომ, თუ კოჭი გამომიჩნდებოდა ან კისრიდან თავსაბურავი მომძვრებოდა, იმწამსვე სასტიკი კანონებით გამასამართლებდნენ. სინამდვილეში ერთ ჩვეულებრივ, სახელმწიფო რეჟიმისგან ხელოვნურად შევიწროებულ ქვეყანაში მოვხვდი. მართალია ირანელის თავისუფლება მაშინ მთავრდება, როცა კი საკუთარი სახლის ზღურბლს გადმოდგამს ფეხს, მაგრამ სახლში ყველაფერი სხვაგვარადაა. ამ ხალხსაც ისევე უყვარს (და ერკვევა) კინო, მუსიკა, ლიტერატურა, როგორც მსოფლიოს სხვა განვითარებულ ქვეყნებში. იატაკქვეშა შეკრებები და გასართობი ადგილებიც მრავლადაა, მხოლოდ საკმარისია თავისიანად დაგიგულონ და შენც დიდი სიამოვნებით მიგიწვევენ.
ირანელი ხალხი
ვერც კი გადმოვცემ იმ სიკეთეს და პატივისცემას რაც ირანში მივიღე. დღემდე ირანი რჩება ერთადერთ ქვეყანად, სადაც დავინახე, რომ ადამიანები სიკეთეს სჩადიან, ყოველგვარი მატერიალური პერსპექტივის გარეშე. „უანგარო სიკეთე" — თუ სადმე არსებობს დედამიწაზე, ეს ირანია.
ჩასვლისთანავე ვიგრძენით ადამიანების კეთილგანწყობა. ტურისტებს რომ გვხედავდნენ, თავისით აჩერებდნენ მანქანებს და სრულიად უსასყიდლოდ გვთავაზობდნენ შესაბამისი მიმართულებით წაყვანას. ირანელი თავისი ნებით გაგიჩერებს მანქანას, მაშინ როცა მანქანაში არსებული ხუთი ადგილიდან ექვსი დაკავებულია. სტუმრისთვის სიამოვნებით „მიიპრესებიან“, ბავშვებს კალთაში ჩაისვამენ და ტვირთს ზედ შემოადებენ, გზაში გააჩერებენ, საკვებს იყიდიან და გაგიმასპინძლდებიან. ენაწყლიან საუბარსაც ვერ დაუკარგავ, სიამოვნებით მოგიყვებიან ოჯახზე, ქვეყნის ტრადიციებზე და არსებულ პოლიტიკურ ვითარებაზე. ტურისტის დანახვა ბავშვივით უხარიათ, ვერც კი მოვთვლი, რამდენი ირანელის ოჯახში ინახება ჩვენი ფოტოები. 14 დღის მანძილზე სრულად გაბათილდა ირანზე არსებული ყველა სტერეოტიპი, რომელიც მანამდე გვსმენოდა. ვინც ჯერ კიდევ ყოყმანობთ ღირს თუ არა წასვლა, გეტყვით რომ ღირს! ირანის საპირწონედ არგუმენტები არასოდეს დამელევა.
ბოლო დროს ერთი უცნაურობა კი ამეკვიატა. ამას წინათ, იქ შეძენილმა ერთ-ერთმა მეგობარმა მომწერა, ჩამოდი კიდევ, ისევ ისე თბილად დაგხვდებიო. საკუთარი თავისვე გასაკვირად, ასეთი რამ ვუპასუხე: არასდროს ვბრუნდები იმ ადგილას მეორედ, სადაც ერთხელ ბედნიერი ვიყავი თქო. ამ ხნის მანძილზე უამრავჯერ მივიღე მიპატიჟება იქაური მეგობრებისგან, ხან რას ვიგონებ, ხან როგორ ვითრევ ფეხს. ბოლოს მივხვდი, რომ შეგნებულად ვაკეთებ, მეშინია…. არ მინდა ჩავიდე და რამე ისეთი ვნახო ან შემემთხვეს, რაც ამ ზღაპრულ მოგზაურობას ჩრდილს მიაყენებს და ირანზე ჩემს წარმოდგენას დააკნინებს. ირანში ერთხელ წასვლით გადახდენილი თავგადასავლები და ისტორიები, ისედაც მთელი ცხოვრება მეყოფა გასახსენებლად.