ანესთეზიოლოგ-რეანიმატოლოგი არჩილ მარშანია დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის ეროვნული სამსახურისა და საქართველოში COVID-19-ის ამბოლატორიული მართვის სახელმწიფო პროტოკოლზე დაყრდნობით გთავაზობთ რჩევებს, რომლებიც შინ მკურნალობის ან კორონავირუსის სიმპტომების აღმოჩენისას დაგეხმარებათ:
თვითიზოლაციის წესები თუ მარტო არ ცხოვრობთ
გაფრთხილებთ, პირველ რიგში დაუკავშირდით ცხელ ხაზს, ოჯახის ექიმს ან 112-ს, რომ მიიღოთ ოფიციალური ინსტრუქცია. ასევე გაარკვიეთ, შესაძლებელია თუ არა, რომ გადახვიდეთ კლინიკაში ან ე.წ. კოვიდ–სასტუმროში.
წესები შესაძლოა იცვლებოდეს
უმორჩილესად გთხოვთ, მე ნუ მეჩხუბებით იმაზე, რომ არ ირეკება, ან ადგილები არ არის და პასუხს წესიერად არ გაძლევენ. შეგახსენებთ, რომ უბალოდ ექიმი ვარ და არანაირ თანამდებობაზე არ ვმუშაობ, მსგავს ამბებზე ჩემი პასუხისმგებლობა არის ნული.
ქვემოთ ჩამოთვლილი წესები შედგენილია საქართველოს დაავადების კონტროლის ცენტრის რეკომენდაციების და დიდი ბრიტანეთის ჯანდაცვის ეროვნული სამსახურის რეკომენდაციების მიხედვით.
ვის შეიძლება გამოადგეს ეს რეკომენდაციები
მას, ვისაც აღენიშნება კოვიდ-19-სთვის დამახასიათებელი სიმპტომები, ვინც ელოდება კოვიდ-19-ზე PCR–ტესტირების პასუხს, ვისაც ტესტირებით დაუდასტურდა კოვიდ-19 (სიმპტომური ან ასიმპტომური), ვისაც ჰქონდა კონტაქტი ადამიანთან, რომელსაც დაუდასტურდა კოვიდ-19.
მოთავსდით ცალკე იზოლირებულ ოთახში, სადაც არის კარგი ვენტილაცია და ფანჯარა, რომელიც იღება. დახურეთ კარი.
გამოიყენეთ ცალკე აბაზანა, თუ ეს შესაძლებელია. თუ ამის საშუალება არ არის, აუცილებელია რეგულარული გაწმენდა. თუ ცალკე სველი წერტილი არ არის ხელმისაწვდომი, ის რიგრიგობით უნდა იყოს გამოყენებული. ანუ თვითიზოლაციაში მყოფმა პირმა სველი წერტილი ბოლომ უნდა გამოიყენოს და შემდეგ ისევ კარგად გაიწმინდოს სადეზინფექციო ხსნარებით.
კვებისთვის გამოიყენეთ ცალკე ჭურჭელი, საკვები მიიღეთ იზოლირებულ ოთახში, ნუ გამოიყენებთ სამზარეულოს. ჭურჭელი უნდა გაირეცხოს კარგად, სარეცხი საშუალებით, თბილი წყლით და გამშრალდეს ცალკე პირსახოცის საშუალებით. შესაძლებელია ჭურჭლის სარეცხი მანქანის გამოყენებაც.
თვითიზოლაციაში მყოფი პირი უნდა იყენებდეს პირსახოცებს (ხელის, სხეულის), რომელსაც ოჯახის სხვა წევრები არ გამოიყენებენ.
ხველის ან ცემინების დროს პირსა და ცხვირზე აიფარეთ ერთჯერადი ცხვირსახოცი.
თავი შეიკავეთ თქვენს შინაურ ცხოველებთან კონტაქტისგან.
ყველა ნარჩენი, რომელიც კონტაქტში იყო პირთან, გამოყენებული ცხვირსახოცების და პირბადეების ჩათვლით, უნდა მოთავსდეს პოლიეთილენის პარკში და ავსებისას თავი მოეკრას. ამის შემდეგ ეს პარკი მოათავსეთ მეორე პარკში და თავი შეუკარით. ასეთი ნარჩენების პარკში არ ჩაყაროთ საკვების ნარჩენები. ამის შემდეგ შეგიძლიათ ნარჩენების გადაყრა საერთო წესით.
დაიცავით ყველა ზოგადი რეკომენდაცია, დაიბანეთ ხელები, სადეზინფექციო ხსნარით გადაწმინდეთ მყარი ზედაპირები, გაანიავეთ ოთახი (არ გამოიყენოთ ვენტილატორი), იხმარეთ ნიღაბი.
ნუ მიიღებთ სტუმრებს
დააკვირდით სიმპტომებს, ტემპერატურა გაიზომეთ დღეში ორჯერ, აწარმოეთ დღიური და მოინიშნეთ სიმპტომები და ტემპერატურის მაჩვენებლები.
თუ თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაუარესდა
დაუყოვნებლივ მიმართეთ ექიმს, თუ თქვენი ჯანმრთელობის მდგომარეობა გაუარესდება. მსუბუქი სიმპტომების შემთხვევაში დარჩით იზოლაციაში 14 დღე (იქონიეთ კონტაქტი ექიმთან). თუ გქონდათ კონტაქტი ადამიანთან, ვისაც დაუდასტურდა კოვიდ-19, დარჩით თვითიზოლაციაში ბოლო კონტაქტიდან 12 დღე.
თუ თქვენ ოჯახის წევრს დაუდასტურდა კოვიდ-19, დარჩით თვითიზოლაციაში 14 დღე. დღეების ათვლა იწყება იმ დღიდან, როდესაც პაციენტს დაეწყო სიმპტომები. ასიმპტომური მიმდინარეობისას კი იმ დღიდან, როდესაც ტესტირებით დადასტურდა კოვიდ-19.
იზრუნეთ საკუთარ ფსიქოემოციურ მდგომარეობაზე: იკონტაქტეთ მეგობრებთან დისტანციურად, სოციალური ქსელებით, ტელეფონით. ფიზიკური აქტივობა არა მარტო ფიზიკური, არამედ ფსიქოლოგიური ჯანმრთელობისთვის არის მნიშვნელოვანი, ეცადეთ იყოთ აქტიურები ნორმის ფარგლებში, ნახეთ ონლაინ ვარჯიშები, იოგა და ა.შ.
დაგეგმეთ რის გაკეთება შეიძლება იზოლაციისას და ვინ მოგაწვდით საკვებს, მედიკამენტებს და ა.შ. განსაზღვრეთ 14 დავალება საკუთარი თავისთვის, რომელსაც დღეებზე გადაანაწილებთ. შფოთვების, თუ ნებისმიერი ფსიქოემოციური სტრესის მომატებისას დისტანციურად მიმართეთ სპეციალისტს.
იზოლაცია შეიძლება დასრულდეს, თუ სიმპტომების დაწყებიდან გასულია 10 დღე და თავს გრძნობთ კარგად, სიმპტომები „ალაგებულია“. ამის შესახებ მეტი დეტალები მიიღეთ ექიმისგან.
არ დაარღვიოთ თვითიზოლაციის წესები, ამით თქვენ დაიცავთ საკუთარ და სხვის ჯანმრთელობას. არ არსებობს არანაირი გარანტია, რომ ხართ დაცული რეინფექციისგან, ამიტომ თვითიზოლაციის დასრულების ან ინფექციის გადატანის შემდეგ დაიცავით ყველა ის ზოგადი რეკომენდაცია, რაც არის კოვიდ-19-ის პრევენციისთვის გამოცემული.
ჯანმრთელობას გისურვებთ!
