წლების წინ თბილისში ლეგენდასავით დადიოდა ამბავი იმაზე, თუ როგორ გაჰყვა ცოლად ანდრონიკაშვილების შთამომავალი საქსონიის ჰერცოგს. ეს ალბათ ის შემთხვევაა, როცა ცხენზე ამხედრებული პრინცის ზღაპარი რეალურად ახდა.
თეატრალურ ინსტიტუტში ლილი იოსელიანის სტუდენტი იყო, რუსთაველის თეატრში მაესტრო სტურუასთან ათი წელი იმუშავა. მის ანგარიშზე ათამდე თეატრალური როლი და 30-მდე კინოროლია. მუშაობდა საქართველოს სახელმწიფო ტელევიზიასა და რადიოში, სადაც მისი მონაწილეობით ლიტერატურული სპექტაკლები და ჩანაწერები არქივშია შემონახული.
2008 წლიდან გერმანიაში ცხოვრობს მეუღლესთან, ჰანს ფონ საქსენ-ალტერბურგთან ერთად, რომელიც არქეოლოგი, ისტორიკოსი და მწერალი გახლავთ. ჰყავთ ქალიშვილი – ცხრა წლის მარიამი. თავიდან ამერიკაში ცხოვრობდნენ, შემდეგ გერმანიაში, ჰანოვერში გადავიდნენ, მაგრამ საქართველოსთან კავშირი არასოდეს გაუწყვეტიათ. რაც მთავარია, მათი საქმიანობა ყოველთვის ამ ქვეყნის ინტერესებს ემსახურებოდა...
- ქალბატონო ნანა, თქვენი ცხოვრება საინტერესო ფილმს ჰგავს, თავად რას იტყვით?
- შესაძლოა ასეც იყოს... დღევანდელი გადასახედიდან ჩემს ცხოვრებას სამ ნაწილად დავყოფდი: პირველი – ოჯახი, ბავშვობა და პროფესია, მეორე – ჩემს მეუღლესთან შეხვედრა და მასთან ახალი ცხოვრების დაწყება და მესამე ნაწილი – ჩემი ქალიშვილის მარიამის დაბადებიდან დღემდე. თეატრი და ხელოვნება ბუნებრივად შემოვიდა ჩემს ცხოვრებაში. დედა რეჟისორ-პედაგოგი იყო თეატრალურ უნივერსიტეტში, მამა – მსახიობი და პედაგოგი, ამიტომ თითქმის ყოველ საღამოს უნივერსიტეტსა თუ თეატრში რეპეტიციებზე ვატარებდი.
- მოულოდნელად ერთმა ამბავმა მთლიანად შეცვალა თქვენი ცხოვრება...
- ნათქვამია, შემთხვევით არაფერი ხდებაო და ჩემი ცხოვრება ამის ნათელი მაგალითია. 1997 წელს ტარდებოდა საერთაშორისო ფესტივალი Gift, სადაც აქტიურად ვმონაწილეობდი. ფესტივალზე ჩამოსულმა ინგლისელმა პროდიუსერებმა ლონდონში ექსპერიმენტულ სპექტაკლში მონაწილეობის მისაღებად მიმიწვიეს. იქ ერთ-ერთი ჟურნალის „იმპრესიონის” რედაქტორმა ჩემზე დაწერა სტატია, სადაც ჩემს ოჯახსა და საქართველოს ისტორიაზე ვისაუბრე. სტატიაში წინაპრების ფოტოებიც იყო. ის ჟურნალი საერთაშორისო იყო და ბევრ ქვეყანაში გამოქვეყნდა. მისი ერთი ეგზემპლარი „ბრიტიშ ეარვეისის“ თვითმფრინავშიც მოხვდა. აქედან იწყება ჩემი მეორე ცხოვრება. ჩემმა მომავალმა მეუღლემ, რომელიც საქმიანი ვიზიტით საქართველოში მოფრინავდა, ეს სტატია თვითმფრინავში წაიკითხა. დაინტერესდა იმით, რომ საქართველოში არისტოკრატიული საზოგადოება არსებობდა, თან, როგორც შემდეგ გამომიტყდა, იქ ჩემი ფოტოც ნახა და თურმე გადაწყვიტა თბილისში ჩამოსვლისთანავე მოვეძებნე.
- საინტერესოა, როგორ გაგეცნოთ?
- როდესაც ტელეფონზე დამირეკა, ასე გამეცნო: ჰანს პრინცი ფონ საქსენ-ალტენბურგი გაწუხებთო. იმ დროს ახალი ჩამოსული ვიყავი ლონდონიდან, სადაც იცოდნენ ჩემი არისტოკრატიული წარმომავლობა და მეგონა რომელიმე ინგლისელი მეგობარი მეხუმრებოდა. დიდი ხანი დასჭირდა, რომ დავერწმუნებინე არ ხუმრობდა. ამ საუბრის მერე ერთმანეთს შევხვდით. მოგვიანებით ჩვენს ოჯახში მოვიდა და ახლოს გაგვეცნო.
- ცოლობაც განსკუთრებულად გთხოვათ?
- როდესაც საქართველოში მესამედ ჩამოვიდა, სვანეთში მთხოვა გაყოლა. იქ ნამყოფი არც მე ვიყავი და დავთანხმდი. ოქტომბრის ბოლო იყო და მოულოდნელად გზები ჩაიკეტა: სამი დღე ველოდებოდით გზის გახსნას. სწორედ იქ, იმ ულამაზეს ბუნებაში, სადაც თითქოს ღრუბლებს ზემოთ ხარ, მთხოვა ხელი. ამის მერე თბილისში ჩინელი დრამატურგის და მათი საელჩოს მოწვევით მქონდა ჩინური სპექტაკლის პრემიერა, სადაც მთავარ როლს ვთამაშობდი. სპეტაკლის მერე გრანდიოზული სახალხო ნიშნობა გვქონდა. მალე ქორწილიც გადავიხადეთ. შემდეგ გავემგზავრეთ ამერიკაში, სადაც ხელი მოვაწერეთ.
- ალბათ ბევრი საინტერესო შეხვედრა გქონდათ ცხოვრებაში...
- დიახ, ჰანსის სტატუსის გამო ბევრი საინტერესო შეხვედრა გვქონდა. მაგალითად, მახსენდება შეხვედრა ვაშინგტონში, უფროს და უმცროს ბუშებთან დალასში, ესპანეთის მეფე ხუან კარლოსთან და სოფიასთან. ერთ მიღებაზე ჰანსმა მეფე და დედოფალი ოფიციალურად გამაცნო. დედოფალი სოფია ჰანსის ოჯახს ენათესავება. ჰანსს საქართველოშიც უნდოდა ჯვრისწერის გამეორება და ბევრი სამეფო ოჯახის დაპატიჟება. მათ შორის იყვნენ ხუან კარლოსი და სოფიაც, თუმცა, სამწუხაროდ, ეს ნიშნობა ვერ განვახორციელეთ. სხვათა შორის, ეს ამბავი საქართველოს წაადგებოდა. მოგვიანებით ჩვენ საქართველოზე ისტორიული დოკუმენტურ-მხატვრული ფილმი გადავიღეთ „სამეფო ალბომი“, რომელიც ამერიკის და გერმანიის ტელევიზიით გავიდა.
- საქართველოში როცა დაბრუნდით, რას საქმიანობდით?
- ვარდების რევოლუცის შემდეგ დავბრუნდით საქართველოში. ჩემს მეუღლეს აქ ევროპული დამოუკიდებელი ტელევიზიის შექმნა უნდოდა. შევიძინეთ ტელევიზია, რომელიც სულ ერთი წელი ვამუშავეთ. მე მიმყავდა საავტორო გადაცემა „ნანას შოუ“, სადაც იმ დროისთვის უცნობ საინტერესო, ნიჭიერ ადამიანებს ვიწევდი. ჩემს მეუღლეს ჰქონდა გადაცემა „ჩემი სამშობლო”, სადაც იწვევდა ელჩებს, პოლიტიკოსებს, უცხოეთის მნიშვნელოვან ფიგურებს და მათ საქართველოს სხვადასხვა კუთხით აცნობდა. ჩვენი ტელევიზია იმდროინდელი მთავრობის მიმართ კრიტიკული პოზიციით გამოირჩეოდა, ამიტომ იძულებული გაგვხადეს, რომ ის გაგვეყიდა. 2008 წელს საცხოვრებლად გერმანიაში, ჰანოვერში გადმოვედით.
- როგორც ჩანს, თქვენს შემოქმედებით მოთხოვნილებას ყოველ ზაფხულს იკმაყოფილებდით საქართველოში, სადაც ფილმებს იღებდით, რაზე ან ვისზეა ეს ფილმები?
- ჩემს გულში საქართველოდან არასოდეს წავსულვარ. მეამაყება, რომ სადაც უნდა ვყოფილიყავი – ამერიკაში, ინგლისსა თუ გერმანიაში, ყველა ჩემს გადაცემაში, ფილმსა თუ ინტერვიუში ჩემი მთავარი სათქმელი საქართველო იყო. აქ ყოველ ზაფხულს ჩამოვდივარ და ხან სპეტაკლს ვდგამ და ხან ფილმებში ვმონაწილეობ. რაც მთავარია, ვთანამშრომლობ ნინო ხოფერიასთან, „ერთსულოვნების” ტელევიზიაში და ჩემს სათქმელს ლიტერატურულ გადაცემებში ვამბობ. ანუ ისევ ჩემ საყვარელ საქმიანობას ვეწევი.
- თქვენი მესამე ცხოვრება როდის დაიწყო?
- 2010 წელს შემეძინა ქალიშვილი, პრინცესა მარიამი და ჩემი მესამე ცხოვრება, რომელიც მაშინ დაიწყო, დღემდე გრძელდება. ახლა შეიძლება ითქვას, რომ ჩემი ყველაზე მნიშვნელოვანი პროფესია მაქვს - ვზრდი ქალიშვილს მარიამს, რომელსაც შემიძლია ამაყად ვთქვა, რომ საქართველოც ისევე უყვარს და სამშობლოდ თვლის, როგორც გერმანიას. ეს კი დედაჩემის და პირადად ჩემი დამსახურებაა. მთავარი ინვესტიცია, რაც არაფრით აიწონება, განათლებაა, ჰოდა, მე და ჰანსი ინვესტიციას ჩვენს შვილში ვდებთ.
- ალბათ მკითხველსაც გაუჩნდება შეკითხვა: გერმანიაში პრინცთან ერთად სასახლეში ცხოვრობთ?
- სასახლეში არა, ჰანოვერის გარეუბანში ვცხოვრობთ საკუთარ სახლში ულამაზესი ბაღით. ალტენბურგის სასახლე, სადაც ჰანსის ბაბუა 1943 წლამდე ოფიციალურად ცხოვრობდა, ახლა სახელმწიფოსია და გერმანიის ათ საუკეთესო სასახლეს შორისაა. მახსოვს, როცა დედაჩემი წავიყვანეთ ალტენბურგში, ჰანსმა იხუმრა, დღეს სახელმწიფოს იქით ვუხდი ბილეთის ფულს იმაში, რომ ბაბუაჩემის სასახლე ვნახოო.
- პატარა პრინცესას, მარიამს თუ უყვარს საქართველოში ჩამოსვლა და ქართული თუ იცის?
- რადგან მარიამი არა მარტო ჩემი, მამამისის მხრიდანაც პრინცესაა, ეს ორმაგი პასუხისმგებლობაა და სულაც არ არის ადვილი. ის ძალიან არისტოკრატულია. ამაყი ვარ, რომ სკოლაში კარგი მოსწავლეა, რაც გერმანიაში ნამდვილად არ არის ადვილი. დადის ტაეკვანდოზე, მღერის და ცეკვავს. ჰანოვერის და ზელცეს თეატრალურ და მუსიკალურ აკადემიაშიც სწავლობს. უკვე ოთხ მიუზიკლში ითამაშა. არის სამოდელო სააგენტო „1001 ღამის“ სახე. გერმანიის თეატრში ჰანსის წინაპარზე შექმნილ ისტორიულ პიესაში ერთად ვითამაშეთ. მარიამი ჰანოვერში ქართული სათვისტომოს „გემის“ საკვირაო სკოლაში დადის. ქართულად წერს და კითხულობს. კიდევ ქართულ ცეკვაზე დადის. როგორც ჰანსი, ისიც პატრიარქის ნათლულია, რაც ჩვენთვის დიდი პატივია. ყოველ წელს სიხარულით ელოდება საქართველოში ჩამოსვლას. უყვარს მეგობრები და ჩვენი სახლი თბილისში. ზაფხულობით უყვარს ურეკი, სადაც გავიცანით უნიჭიერესი ქალბატონი ლალი თავართქილაძე, რომელიც ვთვლი, რომ ურეკის სახეა.
- თქვენი ცხოვრების წიგნი უკვე დაწერეთ?
- დიახ, შეიძლება ითქვას, რომ წიგნი, რომელიც დავწერე, ჩემი ცხოვრების წიგნია. მისი საშუალებით მინდა თითოეულ ადამიანს ჩემი სათქმელი ვუთხრა. ის თითქმის მზად მაქვს დასაბეჭდად. პოეტობაზე და მწერლობაზე არ მაქვს პრეტენზია. მხოლოდ ერთს გეტყვით, რომ ჩემ ცხოვრებას ლექსებად და მოკლე ჩანახატებად ქართულ, რუსულ, ინგლისურ და გერმანულ ენაზე გადმოგცემთ.
- შეგიძლიათ გვითხრათ, სამშობლო რა არის თქვენთვის?
- სამშობლო რა არის ჩემთვის? რა ვიცი, ეს სახლია, სადაც დავიბადე, მელიქიშვილის ქუჩაა, სადაც გავიზარდე. ჩემი წინაპრებია, სვეტიცხოველია, მთაწმინდაა, კახეთია, სიღნაღში ჩემი წინაპრების დანგრეული სახლია. სამშობლო ჩემთვის ვაკის სასაფლაოა, სადაც დედა და მამაა დაკრძალული. სამშობლო სუნთქვაა, რომელიც სულ შენთანაა და ვერავინ წაგართმევს...
