რუსუდან კაიშაური – არაჩვეულებრივი პოეტი და ხუთი შვილის დედა. მისი ლექსები თარგმნილია ინგლისურ, გერმანულ, ესტონურ, რუსულ, ფრანგულ და სხვა ენებზე. შესულია ბოლო წლების ყველა ქართულ და ბევრ უცხოურ კრებულში. ეს საუბარი იმის მცდელობაა, რომ მასალის სათაურში ატანილ კითხვაზე ცოტათი მაინც გავცეთ პასუხი პასუხი...
– ქალბატონო რუსუდან, თქვენზე ამბობენ, რომ შეგიძლიათ ყოფა პოეზიად აქციოთ...
– სხვათა შორის, ასეა... ჩემზე ამბობენ, რომ ყოველდღიური საქმიანობის, მაგალითად, ერბოკვერცხის შეწვის დროსაც შეუძლია ლექსების წერაო. პოეზიით ყოველდღიურ რუტინულ ყოფას ვალამაზებ. თუმცა, ეს ზოგადად ადამიანის მოვალეობაა. ამით განვსხვავდებით ცხოველისგან. მაგრამ როცა პოეტი ხარ, უფრო დიდ მოთხოვნას გიყენებენ. ეტყობა, ჩემი ორგანიზმი ისეა მომართული, რომ ვცდილობ ხოლმე ყოფა გავამარტივო, რათა საკუთარი თავისთვისაც დამრჩეს დრო... რილკეს აქვს ნათქვამი, ხელოვნებასა და ცხოვრებას შორის ძველი მტრობა არსებობს და პოეტი ქალი მათ შორისაა მოქცეულიო.
– ყველაზე უჩვეულო გარემოში სად დაგიწერიათ ლექსი?
– ძირითადად ვცდილობ ხოლმე, რომ ჩემი შვილების ხარჯზე არ ვწერო ლექსები. თუმცა, ერთხელ ჩემი გოგო ცუდად გახდა და საავადმყოფოში დავაწვინეთ. ამ ამბავს ძალიან განვიცდიდი, მაგრამ სურვილი მაინც მქონდა, რომ ლექსი მეწერა. რატომ? – ამას ვერც მე მივხვდი. ღამე, როცა პალატაში შუქს აქრობდნენ, გარედან შემოსული შუქით ვწერდი ლექსებს. გვერდზე მყოფმა ბავშვმა ჩემ შვილს ჰკითხა, დედაშენი რას წერდა მთელი ღამეო. ლექსებმა მაშინ ის მძიმე პერიოდი გადამატანინა და იმ დროს ბევრი ლექსი დავწერე.
– თქვენი ლექსები ბევრ ენაზეა თარგმნილი...
– მე არ წამიკითხავს ეს ლექსები უცხოურად, მაგრამ ჩემმა გოგომ იცის უცხო ენა და მას თარგმანები ძალიან მოსწონს.
– ერთ ლექსში ამბობთ ასე და მინდა გკითხოთ, ბავშვობაში რა წესებს არღვევდით?
– რა წესებს ვარღვევდი და იმას არ ვაკეთებდი და ისე არ ვფიქრობდი, როგორც უმეტესობა. ეს „ჩემისთანობა“ სერიოზულად მტანჯავდა და სულ ვცდილობდი სხვებს დავმსგავსებოდი. მეგონა, თუ ამას მოვახერხებდი, ბედნიერი ვიქნებოდი. მაგრამ რაც მეტად ვცილობდი, უფრო სასაცილო ვხდებოდი. მერე ხელი ჩავიქნიე, შევეშვი ჩემი თავის გადაკეთებას და მივხვდი, რომ მთელი ცხოვრება ჩემ თავთან ბრძოლაში უნდა გამეტარებინა. ამ კითხვის პასუხად ენაზე მომადგა გალაკტიონის ლექსიდან ფრაზა: „ვინ არის ეს ქალი, ვინ არის ეს ქალი, ასეთი ცისფერი“, მაგრამ ესეც კითხვაა...
– ცოტა საკამათო კითხვაა, მაგრამ მაინც გკითხავთ: დედა უფრო ხართ თუ პოეტი?
– პოეზია ბავშვობიდანვე იყო ჩემი თავშესაფარი, ახლა კი ჩემი ყველაზე დიდი ბედნიერებაა. სულ ვფიქრობ, უფრო დიდი ბედნიერება რომელია – შვილები თუ პოეზია? თქვენ წარმოიდგინეთ, ორივეს ერთ სასწორზე ვდებ. ადრე ჩემ პოეზიას უკანონო შვილს ვეძახდი და ლექსებს ვმალავდი. მეშინოდა ვინმეს არ დაეცინა, არ ეთქვათ, ვინაა ეს უცნაური ქალი, პოეზიით რომ ამარტივებს ყოფასო.
– და მართლაც, ვინ არის „ეს ქალი“?
– რა ვიცი, ხან ვინ ვარ და ხან ვინ... ცოტა ჯამბაზიც ვარ, ფილოსოფოსიც, დედაც. ყველანაირი ვყოფილვარ. როცა რაღაცეები არ მომწონს ხოლმე, ვცდილობ, გავიზარდო. საკუთარი შვილებისა და მოსწავლეებისგანაც ბევრ რამეს ვსწავლობ და მათთან ერთად ვიზრდები. ერთ გერმანულ კრებულს ჩემი ერთი ლექსის მიხედვით დაარქვეს სახელი – „მე ბევრი ვარ“. აი, იქ წერია, რა და როგორი ვარ და როგორი ვერ ვიქნები...
– საინტერესოა, როგორი ვერ იქნებით?
– ერთადერთი, მოღალატე ვერ და არ ვიქნები, არც ერთ შემთხვევაში!..
– ცხოვრებაში მთავარი რა არის?
– „თუ თავი შენი თან გახლავს, ღარიბად არ იხსენები“, ამას პლუს სიყვარულის გაცემისა და მიღების უნარი, სიყვარული, ზოგადად.
– რა იწვევს თქვენში სინანულს, რა განაღვლიანებთ?
– ჩემი უპასუხისმგებლო, ზოგჯერ უნებლიედაც ჩადენილი საქციელები. მანაღვლიანებს ყველაფერი, რაც ჩემ გარშემო ხდება, გამოწვეული უპასუხისმგებლობით, უვიცობით, გაუნათლებლობითა და ამპარტავნობით. დარდს საკუთარი თავით ვწამლობ. ყველა ადამიანში არის „ავადმყოფობასთან“ მებრძოლი „წითელი ბურთულები“, ისინი უნდა იპოვო და აამოქმედო...
