სერგეი სავჩუკი
ბოლო დღეებში უკრაინული მედია და მისი მხარდამჭერი დასავლური მედიამანქანა მთელი ძალით აწყობს ისტერიკას ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის გარშემო, სადაც თითქოს რუსეთი კატასტროფის მოწყობას აპირებს.
კიევის ცნობით, რუსმა სამხედროებმა სადგურის ტერიტორიაზე ასაფეთქებელი ნივთიერებებით სავსე სატვირთო მანქანები მიიყვანეს მათი შემდგომი აფეთქებისა და რეგიონული მასშტაბის „მეორე ჩერნობილის“ მოწყობის მიზნით.
ეს სიტუაცია არის აბსოლუტური ასლი ერთი თვის წინ მომხდარი მოვლენებისა, როდესაც კიევმა ჯერ საყოველთაო ისტერიკა მოაწყო და მერე კახოვკის კაშხალი ააფეთქა. ამან გამოიწვია დიდი ტერიტორიების დატბორვა დნეპრის ქვემო წელში და გამოუსწორებელი ზიანი მიაყენა ეკოსისტემას უკრაინის მთავარი მდინარის არხის საზღვრებში.
შემდეგ რუსოფობიური პროპაგანდის რუპორებმა მოსკოვის ყველა ცოდვაში დადანაშაულება დაიწყეს, თუმცა ძალიან სწრაფად გამოჩნდა შარშანდელი უკრაინული და დასავლური პუბლიკაციები, სადაც ისინი წინასწარ სიხარულით აგემოვნებდნენ უკრაინის შეიარაღებული ძალების სარაკეტო დარტყმებს შლუზებზე და სამდინარო დრონების გაშვებაზე ვარჯიშობდნენ. ყველა ეს ჩანაწერი დროულად გაიწმინდა, მაგრამ ამან საერთო სურათი უკვე ვეღარ შეცვალა.
დღეს უკრაინის უმაღლესი სარდლობაც კი აღიარებს, რომ უკრაინის შეიარაღებული ძალების ფართოდ გავრცელებული კონტრშეტევა ფაქტობრივად რუსეთის არმიის თავდაცვას შეეჯახა და წარუმატებლად ეჯახება მას შუბლით, კარგავს ხალხს და ძვირადღირებულ დასავლურ ჯავშანმანქანებს.
ზარალის ასანაზღაურებლად ოთხ რეგიონში უკვე გამოცხადდა ტოტალური მობილიზაცია და იმისათვის, რომ მოსახლეობამ არ იწუწუნოს და დასავლელმა სპონსორებმა იარაღის მიწოდება არ შეწყვიტონ, ამ საშინელი დადგმის მეორე მოქმედება პირდაპირ ჩვენ თვალწინ გამოიგონეს და განახორციელეს. შეუიარაღებელი თვალითაც კი ჩანს იგივე ხელწერა.
აფეთქების დროს კახოვკის ჰესი რუსეთის კონტროლს ექვემდებარებოდა და მის ერთადერთ მოქმედ ჰიდროელექტრობლოკს „რუსგიდროს“ სპეციალისტები, ხოლო რეაქტორებს „როსატომის“ თანამშრომლები ემსახურებოდნენ.
მომსახურე წყალსაცავი უზრუნველყოფდა ყირიმში წყლის უწყვეტ მიწოდებას, ხელს უშლიდა რუსეთის შეიარაღებული ძალების პოზიციების დატბორვას მარცხენა სანაპიროზე, კახოვკის წყალი წარმატებული სასოფლო-სამეურნეო სეზონის გარანტია იყო რუსეთის ახალ რეგიონებში. მაგრამ მთავარი ის არის, რომ დნეპრის წყალი კრიტიკულად მნიშვნელოვანია ზაპოროჟიეს ატომური ელექტროსადგურის ფუნქციონირებისთვის, სადაც იგი გასაგრილებლად გამოიყენება.
მას შემდეგ, რაც კაშხალი ააფეთქეს, მაგრამ არხის დაშრობამ უკრაინის შეიარაღებულ ძალებს ფრონტზე რაიმე ხელშესახები დივიდენდები არ მოუტანა, უხილავმა მეთოჯინეებმა გადაწყვიტეს ფსონები ცამდე აეწიათ. გარდა ამისა, სრულიად შემთხვევით ერთ კვირაში ვილნიუსში ნატოს მორიგი სამიტი გაიმართება, სადაც პრეზიდენტი ზელენსკი შეძლებს ევროპა ბირთვული კატასტროფით დააშინოს და ახალი ტანკები და თვითმფრინავები გამოსძალოს.
როგორც ჰიდროელექტროსადგურის აფეთქების შემთხვევაში, თუ ზაპოროჟიეს ატომურ ელექტროსადგურზე დიდი ავარია მოხდება, რუსეთს ეს ბევრ პრობლემას მოუტანს, უკრაინული მხარე კი, რადიოაქტიური დაბინძურების საბაბით, შეძლებს მოითხოვოს რუსეთის ჯარების დაუყოვნებლივ გაყვანა მთელი რეგიონის ტერიტორიიდან და იქ საერთაშორისო სამშვიდობო კონტინგენტის შეყვანა.
თუ საფრთხის პრაქტიკულ ალბათობას გავითვალისწინებთ, მაშინ უნდა აღინიშნოს, რომ საფრთხე ნამდვილად არსებობს.
უკრაინულ მხარეს არ შეუძლია თავად რეაქტორების დაზიანება, ვინაიდან მას არ გააჩნია ენერგობლოკის გარღვევისთვის საჭირო სიმძლავრეები — ე.წ. კონტაიმენტი.
ატომური ელექტროსადგურების მშენებლობის საბჭოთა გოსტები, რომლებიც ჯერ კიდევ გამოიყენება თანამედროვე რუსეთში, გარანტიას იძლევა, რომ გუმბათზე სამგზავრო თვითმფრინავის შეჯახებაც კი ვერ დააზიანებს რეაქტორს. ანალოგიურად არ ღირს ნერვიულობა აუზზეც, სადაც გადამუშავებული ბირთვული საწვავის კონტეინერები ინახება წყალში.
მაგრამ სიფრთხილის ყველა ეს ზომა მშვიდობიან დროზეა გათვლილი და, შესაბამისად, არის მოწყვლადი ადგილებიც.
მთავარი — დნეპრის წყალია. VVER-1000 რეაქტორებში წყალი დახურულ ციკლში გამოიყენება, მაგრამ ის პერიოდულად მაინც უნდა შეიცვალოს და თუ უკრაინა შეძლებს, მაგალითად, საბჭოთა „ტოჩკა უ“-ს ან დასავლური Western Storm Shadow-ის რაკეტების გამოყენებით გაანადგუროს გამაგრილებელი აუზის კაშხალი, ამან შეიძლება გაუთვალისწინებელი შედეგები გამოიწვიოს.
ჯაჭვური რეაქციისა და შემდგომი აფეთქების გამოწვევა ცივი გამორთვის რეაქტორში შეუძლებელია, მაგრამ ბირთვში წყლის ნაკლებობის შემთხვევაში ტემპერატურა მატებას დაიწყებს. აქ აუცილებელია შენიშვნა, რომ იგივე საბჭოთა GOST-ების მიხედვით, ატომურ ელექტროსადგურებს უნდა ჰქონდეთ წყლის მინიმუმ სამი წყარო და არის იმედი, რომ ზაპოროჟიეს მეატომეებმა, ჩვენი სამხედრო ინჟინრების მხარდაჭერით, არტეზიული წყაროებიდან უზრუნველყვეს გაგრილებლის რეზერვები.
ქარხნის ყველაზე დაუცველი ნაწილი, ეჭვგარეშეა, ეს ბირთვული საწვავის ნარჩენების მშრალი საცავია, რომელიც ღია ცის ქვეშ მდებარეობს. გადაზიდვის კონტეინერები, რა თქმა უნდა, საკმაოდ მტკიცეა, მაგრამ რამდენად გაუძლებს ისინი პირდაპირ სარაკეტო დარტყმას, ეს სერიოზული კითხვაა.
იმის გასაგებად, თუ ვინ ამზადებს რეალურად პროვოკაციას უმოქმედო ქარხანაში, დავამატებთ, რომ გუშინ უკრაინის შეიარაღებული ძალების მეთაური ვალერი ზალუჟნი მოულოდნელად ეწვია როვნოს ატომურ ელექტროსადგურს და, გამოქვეყნებული ვიდეოებით თუ ვიმსჯელებთ, ყველაზე მეტად რეაქტორების დაცვის სისტემებითა და ასევე იმით დაინტერესდა, თუ რამდენად ფართოდ შეიძლება გავრცელდეს დაბინძურება.
დასავლური მედიის მიერ ფრანგული ტელეარხი France 24-ის ეთერში საგულდაგულოდ აგორებული ისტერიკა IAEA-ს ხელმძღვანელმა გაანადგურა. რაფაელ გროსიმ განაცხადა, რომ სადამკვირვებლო კომისიას, რომელიც მუდმივად იმყოფება ზაპოროჟიეს სადგურზე, არცერთი მანქანა არ უნახავს ფეთქებადი ნივთიერებით და არც რაიმე სახის აფეთქებისთვის მზადებას შესწრებია.
შეიძლება მხოლოდ იმედი ვიქონიოთ, რომ დასავლეთს ჯერ კიდევ არ მიუღწევია შეუქცევადი სიგიჟისთვის, რომლის დროსაც უკრაინაში ომის წამქეზებლები კიევს ახალი ჩერნობილისკენ უბიძგებენ.
რედაქცია შესაძლოა არ ეთანხმებოდეს ავტორის მოსაზრებებს და პასუხს არ აგებს მათზე