თბილისი, 14 სექტემბერი - Sputnik. კვლევითი უნივერსიტეტის „ეკონომიკის უმაღლესი სკოლის“ მეცნიერებმა შეისწავლეს ადამიანის მიკრო-რნმ-ის მოლეკულების როლი კორონავირუსებთან ურთიერთქმედებისას და, შესაძლოა, მათთან ბრძოლის მეთოდი აღმოაჩინეს, აღნიშნულია ჟურნალ PeerJ-ში გამოქვეყნებულ კვლევაში.
მიკრო-რნმ არის მომცრო ზომის რნმ, რომელიც პასუხისმგებელია პათოგენეზის რეგულირებასა და ვირუსების რეპლიკაციაზე. მათ შეუძლიათ სხვადასხვა ვირუსთან ურთიერთქმედება რამდენიმე შესაძლო მექანიზმის მეშვეობით.
სულ არსებობს შვიდი სახის კორონავირუსი, რომელიც ადამიანს შეიძლება შეხვდეს. ოთხი მათგანი HCoV-OC43, HCoV-NL63, HCoV-HKU1 და HCoV-229E – ფართოდაა გავრცელებული და ჩვეულებრივი გაციების სახით ვლინდება. დანარჩენი სამი – MERS-CoV, SARS-CoV და SARS-CoV-2 – იწვევს სიცოცხლისთვის საშიშ პნევმონიას და სხვა გართულებებს.
ჯანმრთელ უჯრედში მოხვედრისას ვირუსი იწყებს აქტიურ ურთიერთქმედებას შიდა უჯრედულ ბიომოლეკულებთან, რომელთა შორის არის მიკრო-რნმ-იც. პოტენციურად მათ შეუძლიათ ვირუსების რეპლიკაციის შეჩერებაც. ვირუსულ რნმ-თან დაკავშირებისას ისინი ანადგურებენ მას, ამიტომ მიკრო-რნმ-ის მძლავრ შეტევას შეუძლია ვირუსის გავრცელების შეჩერება. სუსტი ურთიერთქმედებისას კი ისინი უბრალოდ ანელებენ რეპლიკაციას.
ბოლო სცენარი მხოლოდ პათოგენის სასარგებლოდ მოქმედებს, რადგან ეხმარება უჯრედში სწრაფი იმუნური პასუხის თავიდან აცილებას.
უნივერსიტეტის მკვლევარებმა გამოავლინეს ადამიანის მიკრო-რნმ-ის ოთხი ოჯახი, რომელთაც კორონავირუსის შვიდივე სახეობასთან დამაკავშირებელი საიტები გააჩნიათ.
SARS-CoV-ით ინფიცირებული თაგვების ფილტვებში მიკრო-რნმ-თან ვირუსის ურთიერთქმედების გაანალიზებისას მკვლევარებმა აღმოაჩინეს, რომ ინფექცია რვაჯერ ზრდის hsa-miR-21-3p მოლეკულის ექსპრესიას. იგივე მიკრო-რნმ ფლობს ადამიანის ყველანაირი კორონავირუსის დათრგუნვის დიდ პოტენციალს.
მეცნიერებს გაუჩნდათ კითხვა, რატომ არ მოიშორა მუტაციის პროცესში ვირუსმა თავის რნმ-ში ამ მოლეკულასთან დამაკავშირებელი საიტები, რომლებიც იმუნური პასუხისას მის განადგურებას იწვევენ.
„პირიქით, ჩვენ ვხედავთ, რომ ვირუსი აგროვებს მათ თავის გენომში ევოლუციის პროცესში. ჩვენი კვლევები აჩვენებს, რომ ასეთი საიტები ადამიანის ყველა სახის კორონავირუსს აქვს და ისინი მნიშვნელოვან მუტაციას არ განიცდიან. ჩვენი ვარაუდით, ამგვარად ვირუსი იყენებს ამ მიკრო-რნმ-ს თავისი რეპლიკაციის შესამცირებლად დაავადების ადრეულ სტადიაზე, რათა აქტიური იმუნური პასუხი შეაფერხოს“, - აღნიშნავენ მკვლევარები.
მომდევნო ეტაპზე მეცნიერები გეგმავენ თავიანთი ვარაუდის შემოწმებას და იმის განსაზღვრას, შეუძლია თუ არა მიკრო-რნმ-ის ხელოვნურად შეყვანას და განადგურებას ვირუსის გამრავლების შეჩერება.