იმაზე, რა ცვლილებები შევიდა სააგენტოს „აწარმოე საქართველოში“ ბიზნესის მხარდასაჭერად შემუშავებულ პროგრამებში და რამდენად პასუხობენ ისინი არსებულ გამოწვევებს, „Sputnik-საქართველოსთან“ უწყების მეწარმეობის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი ლაშა ბოსტაშვილი საუბრობს.
- რა მნიშვნელოვანი კომპონენტები დაემატა სააგენტოს „აწარმოე საქართველოში“ პროგრამებს?
- ზოგადად, ყველა ჩვენი პროგრამა მიმართულია იქითკენ, რომ მეწარმეებისთვის გაზარდოს ფინანსებზე ხელმისაწვდომობა, შესაბამისად, კორონავირუსის პანდემიით გამოწვეული კრიზისიდან გამომდინარე, სააგენტომ ძალიან ბევრი პროგრამა განაახლა და დანერგა მნიშვნელოვანი კომპონენტები, რომლებმაც ფინანსებზე ხელმისაწვდომობა უნდა გაზარდონ. მაგალითად, ცვლილებები შევიდა იმ საკრედიტო-საგარანტიო მექანიზმში, რომელიც ჯერ კიდევ გასულ წელს შეიქმნა და რომლის ბიუჯეტიც მაშინ 20 მილიონი ლარი იყო. ამ თანხით სახელმწიფოს მეწარმის მიერ აღებული ახალი სესხის 70%-ის უზრუნველყოფა უნდა მოეხდინა. თუმცა, 2019 წელს როგორც ბიზნესის მხრიდან, ასევე ბანკებიდან ინტერესი ფაქტობრივად ნულოვანი იყო. ახლა კი, როდესაც ქვეყანა კორონავირუსის პანდემიის შედეგად ახალი გამოწვევების წინაშე დგას, ამ პროდუქტით სარგებლობას საჭიროებენ ბიზნესიც და საფინანსო ინსტიტუტებიც. წელს ამ კომპონენტის ბიუჯეტი უკვე 300 მლნ ლარია, ხოლო ბანკებმა, თავის მხრივ, დაახლოებით 2,1 მლრდ ლარის მოცულობის საკრედიტო პორტფელი უნდა შეკრან. 13 კომერციულ ბანკთან უკვე გვაქვს ხელშეკრულება და პროგრამის იმპლემენტაციის პროცესიც უკვე დაწყებულია. აღსანიშნავია ისიც, რომ ამჯერად სახელმწიფო ახალი სესხის შემთხვევაში 90%-ის უზრუნველყოფას მოახდენს. გარდა ამისა, პროგრამას წელს კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტი დაემატა, რომელიც ძველი სესხის რესტრუქტურიზაციის შემთხვევაში სახელმწიფოს მხრიდან 30%-იან გარანტიაში შესვლას გულისხმობს. უფრო გასაგები რომ იყოს, ნებისმიერი ბიზნესის წარმომადგენელს, რომელსაც აქვს სესხი, შეუძლია მიმართოს ბანკს მისი რესტრუქტურიზაციის მოთხოვნით, რის შემდეგაც „აწარმოე საქართველოში“ 50 ათასი ლარიდან 5 მლნ ლარამდე სესხის 30%-იან უზრუნველყოფას მოახდენს.
კიდევ ერთი უმნიშვნელოვანესი სიახლე ის არის, რომ საგენტოს პროგრამებით სარგებლობა უკვე ვაჭრობის დარგის წარმომადგენლებსაც შეუძლიათ, კერძოდ, მათ შეუძლიათ 50 ათასი ლარიდან 5 მლნ ლარამდე მოცულობის სესხის აღება და მისი გამოყენება საოპერაციო ხარჯებისთვის. მაგალითად, კომუნალურების, ხელფასების, იჯარის გადასახდელად.
- რამდენად დააინტერესებს ბიზნესს სააგენტოს განახლებული პროგრამები?
- 2014 წლიდან მოყოლებული 359 საწარმო არის დაფინანსებული და 153 სასტუმრო არის სუბსიდირებული სახელმწიფოს მიერ. 2019 წლის დეკემბერში სააგენტომ რიგი პროგრამების ოპტიმიზაცია მოახდინა, მაგალითად, თუ ადრე 24 თვით სესხის 10%-ის სუბსიდირება ხდებოდა, 2019 წლის დეკემბრიდან სახელმწიფოს კონტრიბუციამ 7 პროცენტამდე დაიწია. გარდა ამისა, შევწყვიტეთ ისეთი დარგების მხარდაჭერა, როგორიცაა სამშენებლო მასალების, ავეჯის და მინერალური წყლების წარმოება, რადგან ეს სექტორები უკვე ინერციით ვითარდებოდნენ და აღარ საჭიროებდნენ სახელმწიფოს მხრიდან იმხელა მხარდაჭერას, რომელსაც ახორციელებდა სააგენტო.
თუმცა, ახლა სხვა გამოწვევევების წინაშე დგას საქართველოს ეკონომიკა და ორმაგად არის გაზრდილი ბიზნესის მხრიდან ინტერესიც. შექმნილი ვითარებიდან გამომდინარე, ჩვენ დავაბრუნეთ ყველა დარგი, გარდა სოფლის მეურნეობის პირველადი წარმოებისა, რათა არ მომხდარიყო კვეთა სოფლის მეურნეობის სამინისტროსთან, რადგან მათაც აქვთ საკმაოდ მნიშვნელოვანი პროგრამები. გარდა ამისა, გავზარდეთ სესხის ლიმიტი 50 ათასიდან 10 მლნ ლარამდე. თანადაფინანსებების ვადა კი 24 თვიდან 36 თვემდე. ასევე გაიზარდა ჩვენი კონტრიბუციაც, რომელიც ადრე 7% იყო, ამჟამად კი 11.25%-ს შეადგენს (რეფინანსირების განაკვეთს პლუს 3 პროცენტი). კონკრეტული ქეისები მუშავდება ბანკებშიც და, როგორც კი შესაბამისი ინსტიტუტი მოახდენს ჩვენი პროგრამებით გათვალისწინებული სესხების დამტკიცებას, სააგენტოს არაფერი უშლის ხელს – ყოველთვიური კონტრიბუციის გადარიცხვა დაიწყოს.
ნატა პატარაია