თბილისი, 21 მაისი - Sputnik. ხუთშაბათს გამართულ სავალუტო აუქციონზე საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა 40 მლნ აშშ დოლარი გაყიდა და დოლარის მიმართ ლარის საშუალოშეწონილმა კურსმა შეადგინა 3,1915 GEL/$1.
ლარის კურსმა დოლარის მიმართ ვარდნა 9 მარტს დაიწყო, როდესაც კორონავირუსის პანდემიასთან დაკავშირებულ გაურკვევლობას მსოფლიო ბაზრებზე ნავთობის ფასის მკვეთრი დაცემა დაემატა. მარტის ბოლოსთვის ლარი თითქმის 20%-ით გაუფასურდა, შემდეგ კი 3,2 GEL/$1 დონეზე დასტაბილურდა.
ეროვნული ბანკის პროგნოზი: როდის შეწყდება საქართველოში ფასების მატება >>
სავალუტო ბაზრის სტაბილიზაციის მიზნით, სამი თვის განმავლობაში ეროვნულმა ბანკმა უკვე ხუთი აუქციონი გამართა და 160 მილიონი დოლარი გაყიდა.
დოლარის მიმართ ლარის ოფიციალური გაცვლითი კურსის დადგენა 2009 წლის მაისიდან Bloomberg-ის სავაჭრო სისტემის ბანკთაშორის ბაზარზე გარიგებების აგრეგირების მეშვეობით ხორციელდება.
რატომ გაყიდა ვალუტა ეროვნულმა ბანკმა
ინტერვენციების მეშვეობით რეგულატორი ცდილობს შეამციროს ძლიერი რყევები სავალუტო ბაზარზე და ცალკეული მსხვილი გარიგებების საშუალებით ბაზრის მოლოდინებზე შესაძლო ნეგატიური ზემოქმედება აიცილოს.
„მიმდინარე წლის მაისში მოსალოდნელია ერთჯერადი მსხვილი ტრანზაქცია, კერძოდ საფინანსო სექტორის მიერ, წინა წლებში გამოშვებული ობლიგაციის დაფარვის მიზნით, რომელიც სავალუტო ბაზარზე უცხოურ ვალუტაზე მოთხოვნას ზრდის. იმისათვის, რომ აღნიშნულმა ტრანზაქციამ უარყოფითად არ იმოქმედოს გაცვლით კურსზე და, შედეგად, ინფლაციის მოლოდინებზე, ეროვნული ბანკი ბაზარს სავალუტო აუქციონების გზით უცხოურ ვალუტას საჭიროების მიხედვით მიაწვდის“, - ნათქვამია ეროვნული ბანკის განცხადებაში.
დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ბოლო წლებში ეროვნული ბანკი აგროვებდა საერთაშორისო რეზერვებს და ამ პოლიტიკის უპირატესობები დღეს აშკარად შესამჩნევია.
„მიმდინარე წელს უფრო აქტიური ინტერვენციების საშუალებას ეროვნულ ბანკს გასული წლების განმავლობაში საერთაშორისო რეზერვების დაგროვების პოლიტიკის განხორციელება აძლევს“, - ნათქვამია განცხადებაში.
ეროვნული ბანკი აღნიშნავს, რომ ფასების სტაბილურობის უზრუნველსაყოფად გამოიყენებს მის ხელთ არსებულ ყველა ინსტრუმენტს, მათ შორის სავალუტო ინტერვენციებს და პოლიტიკის განაკვეთს.
„ახლა, როდესაც სავალუტო ბაზარი არასტაბილურია, ეროვნული ბანკი უზრუნველყოფს ბაზრისთვის საჭირო ლიკვიდურობას როგორც უცხოურ, ისე ეროვნულ ვალუტაში“, - ნათქვამია რეგულატორის განცხადებაში.
სავალუტო აუქციონების გარდა ეროვნული ბანკი რყევების შესამცირებლად ყოველდღიურ ინტერვენციებს იყენებს. კერძოდ, როდესაც დღის განმავლობაში გაცვლითი კურსის რყევები აჭარბებს წინასწარ განსაზღვრულ ნიშნულს, ეროვნული ბანკი უცხოური ვალუტით ვაჭრობაში გარკვეული თანხით ჩაერთვება.
გარდა ამისა, წელს ეროვნული ბანკი ინტერვენციებისთვის გამოიყენებს ვალუტას, რომელსაც ქვეყანა კრედიტების ან გრანტების სახით საერთაშორისო საფინანსო ინსტიტუტებისგან იღებს.
საქართველოს ეროვნულმა ბანკმა 22 მაისისთვის ლარის კურსი აშშ დოლარის მიმართ 3,1920 GEL/$1 ნიშნულზე დაადგინა. წინა ნიშნულთან შედარებით ლარის კურსი აშშ დოლარის მიმართ 0,0092 ლარით გამყარდა.
რა ელის ლარს
საერთაშორისო პროგნოზისა და კვლევების ცენტრის ვიცე-პრეზიდენტი ნიკა შენგელია მიიჩნევს, რომ ლარის დევალვაცია ახლა მოსალოდნელი არ არის.
რატომ იზრდება ფასები საქართველოში – ექსპერტები მიზეზებზე საუბრობენ >>
„ლარის კურსი უკვე ხელოვნურ სუნთქვაზე გადაიყვანეს. ჩვენ ვფიქრობთ, რომ ლარის კურსი 3,30-ის ნიშნულს არ გადააბიჯებს, რადგან ეროვნულ ბანკს ხელი “, - განუცხადა შენგელიამ „Sputnik-საქართველოს“.
ის ვარაუდობს, რომ გაცვლითი კურსის დიდი ნახტომი უკვე მოსალოდნელი არ არის და ლარის მერყეობა 3.1-3.3 GEL/$1 ფარგლებშია მოსალოდნელი.