ძალიან დილა მშვიდობისა!
დღეს, რამდენიც უნდა ვეცადო, რა ლამაზი და სახალისო კალენდარული საბაბებიც გამოვძებნო, მაინც ვიცით, რომ საოცრად სევდიანი დილაა… სწორედ ისეთი, თვალს ცრემლი რომ ადგება. მაგრამ ადამიანი ძლიერია და ჩვენც, ყველამ ერთად გადავიტანეთ ეს ტკივილი. გადავიტანეთ, არ ნიშნავს – დავივიწყეთ. ადამიანი, სამწუხაროდ და საბედნიეროდ, არაფერს ივიწყებს, უბრალოდ იტანს, ისევ ფეხზე დგება და განაგრძობს თავის გზას ამ უსაშველოდ ლამაზ დედამიწაზე…
ადამიანები და ცხოველები, მათი უნიკალური ურთიერთობები — ეს ამოუწურავი და ბოლომდე ამოუცნობი თემაა, რომელსაც ცხოვრების დასაბამიდან ეძღვნებოდა ლექსები, პოემები, რომანები, სიმღერები, სერიოზული მუსიკალური ნაწარმოებები, ნახატები და ქანდაკებები, მეცნიერული ნაშრომები და მთელი დარგებიც კი…
ადამიანები ცხოველებზე ნადირობდნენ და ამავდროულად აღმერთებდნენ, ათვინიერებდნენ, ატყვევებდნენ, მაგრამ უკანასკნელ ლუკმასაც უყოფდნენ და თავსაც სწირავდნენ მათთვის — ანადგურენდნენ და მერე „წითელ წიგნში“ შეჰყავდათ და თვალისჩინივით უფრთხილდებოდნენ.
რაც შეეხება ცხოველებს… ამ ურთიერთობებში „თამაშის წესები“ მათი ასარჩევი არ იყო. ისინი, უბრალოდ, ან ეგუებოდნენ მათ, ან ვერა. მაგრამ ფაქტი ერთია: მათ მეგობრობაც იციან, სიყვარულიც, ერთგულებაც და თავგანწირვაც. და ზოგჯერ უფრო წრფელი, უღალატო და უანგაროც კი, ვიდრე ადამიანებმა.
ძალიან მიყვარს მგელი. ასე მგონია, რომ ის არის ერთ-ერთი ყველაზე წესიერი, კეთილშობილი და სამართლიანი ცხოველი. თავად ის ფაქტი, რომ მგელს ცირკის არენაზე გამოსულს ვერ ნახავ, უკვე ბევრ რამეზე მეტყველებს. მგელი ადამიანთან იმეგობრებს, გადაარჩენს, შეეწირება, მაგრამ ღირსებას არასდროს დაკარგავს.
არ შემიძლია არ გავიხსენო შესანიშნავი ქართველი მეცნიერი, ბიოლოგიურ მეცნიერებათა დოქტორი, პროფესორი იასონ ბადრიძე, რომელმაც ცხოვრების 30 წელი შესწირა მგლების შესწავლას. ბოლოს ისიც კი შეძლო, რომ მგლებმა ის საკუთარ ექვსწევრიან ოჯახში მიიღეს. იასონმა ოჯახის უფროსებს მანანა და ნიკო შეარქვა, რომლებიც ისე ენდობოდნენ, რომ სანადიროდ დაჰყავდათ, სადაც იასონს საკუთარი ადგილი და ფუნქცია ჰქონდა მიჩენილი.
ერთხელ ნადირობისას იასონს დათვი გამოეკიდა. მგლებს სასწაულად არ უყვართ დათვი და ყველანაირად ცდილობენ მასთან შეხვედრის თავიდან აცილებას. ამჯერადაც გაიქცნენ. მაგრამ როდესაც მიხვდნენ, რომ ადამიანი ჩამორჩათ, დაბრუნდნენ, დათვს შეებრძოლენ და მეგობარი გადაარჩინეს.
მე განგებ ავირჩიე ისტორია მგელზე, რადგან ძაღლები, ცხენები, დელფინები კეთილშობილები რომ არიან, ეს ყველამ იცის. მგელი კი, შემორჩენილი სტერეოტიპიდან, ალბათ, პირველ რიგში, ზღაპრებიდან გამომდინარე, ბევრს „ცუდი“ ჰგონია.
რა შორს წავიდეთ, მეც ჩემს შვილიშვილს, სულ პატარა რომ იყო, მგლით ვაშინებდი, მაგრამ, როგორც ჩანს, ისე „უნიჭოდ“, რომ ბოლოს „მგელო“ გადაიქცა „მგელუკად“ და დღეს უკვე ანდრია მის მოსვლას ელოდება და ამის ხათრით ასრულებს ჩვენს თხოვნებს.
ადამიანები და ცხოველები ოდითგანვე ერთად იყვნენ, გვერდიგვერდ. ერთნაირად უხაროდათ მონატრებული წვიმის მოსვლაც და ერთნაირად იტანჯებოდნენ გვალვებისა და სიცივისგან. ერთად ეწირებოდნენ ომებს, ბუნებრივ კატაკლიზმებსა და, სხვათა შორის, ხშირად გულგრილობასაც და ღალატსაც.
მერე ადამიანებმა აჯობეს — გონებით, და ისწავლეს ცეცხლის დანთება, სახლების აშენება და გათბობა. შესაბამისად, აითვისეს ცხოველების უფრო კარგად მორჯულებისა და ხშირად განადგურების უფრო დახვეწილი ხერხებიც.
ცხოველები კი არ შეცვლილან – ცხოვრობენ ინსტიქტებით, ნადირობენ მხოლოდ მაშინ, როდესაც შიათ, რიტუალურ საქორწილო ცეკვებს ასრულებენ მხოლოდ მაშინ, როდესაც გულით უნდათ და ადამიანებს ეჩვევენ მხოლოდ მაშინ, როდესაც ბოლომდე ენდობიან.
ორი კვირის წინ, 30 მაისს თბილისის ზოოპარკში, შარშანდელი ტრაგედიის შემდეგ პირველად, შვლის ნუკრი დაიბადა და, ვიცი, როგორ გაუხარდა ყველას ეს ამბავი, რადგან ეს უდავოდ კარგი და ძალიან კეთილი ნიშანია. დაიწყო ახალი ცხოვრება.
თბილისის ზღვასთან უკვე შემოიღობა ტერიტორია, სადაც ახალი ზოოპარკი აშენდება, რადგან სრულიად ცხადია, რომ ზოოპარკის ნორმალური არსებობა ქალაქის ცენტრში შეუძლებელია.
ძველი ინდიელები, რომლებიც ყველაზე ახლოს იყვნენ ბუნებასთან, ამტკიცებდნენ, რომ ნებისმიერი ცხოველი ადამიანზე ჭკვიანია. მე კი მჯერა, რომ ისევ ადამიანი, რომელიც გონიერიცაა და ნიჭიერიც, კეთილშობილიცა და მიმტევებელიც, ნებისმიერ სტიქიაზე გამარჯვებასაც ისწავლის და ფაუნის დიდებულ წარმომადგენლებთან ურთიერთობისა და თანაარსებობის ახალ, უფრო ჰუნამანურ, ორგანულ და ცივილიზებულ მეთოდებსაც გამოიგონებს…
და, ბოლოს, მინდა ჩემი „დილა მშვიდობისა“ ძველი ინდიელების იმ სიბრძნით დავასრულო, რომლითაც დავიწყე, რადგან ვიცი, წვიმას აუცილებლად მოჰყვება ცისარტყელა, თუ გულით გჯერა და ელოდები…
გისურვებთ ბედნიერ და ლამაზ დღეს!!!
